26 C
Willemstad
• vrijdag 29 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

EVD | Olie en gaswinning Curacao (deel 1)

HomeMediaAlgemeen nieuwsEVD | Olie en gaswinning Curacao (deel 1)

Achtergrond en Historie deel 1. Door: Dirk Ormel

Olie en gaswinning Curaçao -deel 1
Olie en gaswinning Curaçao -deel 1

Heeft Curaçao olie en gas in haar zeebodems? Deze vragen zijn de afgelopen jaren meerdere malen aanleiding geweest voor heftige politieke debatten. Een en ander is ook de reden geweest dat thans wetgeving over dit onderwerp in de maak is, te weten de Petroleumlandsverordening. Dit artikel is het tweede in een reeks van artikelen waarin wordt ingegaan op een aantal onderwerpen die verband houden met de Petroleumlandsverordening, die thans in de concept fase verkeert.

Allereerst wordt in twee delen (klik hier voor deel 2) de achtergrond geschetst van de historische ontwikkeling van de internationale olie- en gasindustrie en de relatie tussen overheden en oliemaatschappijen. Daarnaast zal de reeks de concept Petroleumlandsverordening zoals die er nu ligt bespreken en een vergelijking maken met de Petroleumverordening van Aruba. Verder wordt een uitleg gegeven over de zeegrens tussen Curaçao en Venezuela en de betekenis daarvan voor olie- en gaswinning. Afsluitend zal aandacht worden besteed aan de gevolgen die het vinden van olie of gas voor Curaçao en haar bevolking zou kunnen hebben; worden we daadwerkelijk “Curabieren”?

De ontwikkeling van de wereldwijde olie- en gaswinning
Al sinds het einde van de 19e eeuw wordt er op commerciële wijze olie gewonnen. Rond 1875 werd in Rusland om en nabij Baku (de huidige hoofdstad van Azerbeidzjan) voor het eerst op grote schaal olie gewonnen, onder andere door de gebroeders Nobel (de broers van Alfred Nobel van de gelijknamige prijs). Deze begindagen werden gekenmerkt door ondernemers met woekerwinsten voor ogen en weinig idee van duurzaamheid en milieubescherming. Ook was het een tijd van overheden in ontwikkeling die gemakkelijk ruime concessies uitgaven aan ondernemers waarmee deze exclusieve rechten verkregen om vrijwel ongelimiteerd naar olie te zoeken en eigenlijk te doen en laten wat ze wilden.

De 20e eeuw heeft de enorme opkomst van de olie-industrie gezien waarmee deze in korte tijd in het centrum van de wereldwijde geopolitieke en commerciële arena is komen te staan. Geen andere natuurlijke grondstof heeft de loop van de geschiedenis zo beïnvloed als olie. De vondst en productie van olie heeft nieuwe industrieën in het leven geroepen, onderontwikkelde naties laten opbloeien en dictators in het zadel geholpen en daar gehouden. Voor veel landen werd olie de voornaamste bron van inkomsten en die inkomsten werden onder andere aangewend voor (sociale) ontwikkelingsprojecten maar ook vaak voor het opbouwen van een krijgsmacht. De voorname rol die olie heeft vervuld bij de ontwikkeling van naties in de afgelopen honderd jaar moet dus niet onderschat worden en zal daarom altijd in het achterhoofd moeten worden gehouden als er gekeken wordt naar de belangen die voor partijen meespelen bij oliewinning.

Concessiestelsel
Tot ongeveer halverwege de 20e eeuw vond oliewinning voornamelijk plaats door middel van concessies die werden verleend aan oliemaatschappijen. Zulke concessies gaven de oliemaatschappijen exclusieve rechten voor onderzoek naar en de winning van olie en gas, tegen betaling aan de desbetreffende overheid van royalty’s of een afgesproken fee. Hierbij ging het meestal om oliemaatschappijen uit ontwikkelde landen die door middel van ruime concessies olie wonnen in onderontwikkelde landen, wat vaak tot scheve verhoudingen leidde bij het aangaan van deze concessies. Veelal werden deze dan ook afgegeven voor lange periodes van bijvoorbeeld 75 jaar. Gedurende de looptijd van zo’n concessie mochten de oliemaatschappijen in uitgestrekte gebieden vrijelijk naar olie en gas zoeken en deze bij succes winnen (mocht ze dat winstgevend lijken).

Nationalisaties
De nadelen die de betrokken overheden hiervan ondervonden, waren ten eerste dat de oliemaatschappijen te veel vrijheid kregen in hun beschikking over de natuurlijke bodemschatten en ten tweede dat de oliemaatschappijen te veel politieke macht kregen over de overheden van de desbetreffende landen. Deze onvrede leidde er samen met de opkomst van het nationalisme en het socialisme toe dat verleende concessies werden  heronderhandeld en overheden hun bodemschatten nationaliseerden, wat vaak gepaard ging met onteigening van de bezittingen van de oliemaatschappijen. Het principe dat de staat het ongelimiteerde en exclusieve eigendomsrecht heeft over haar bodemschatten herleefde.

De eerste nationalisering vond plaats in Mexico in 1938, maar voltrok zich met tussenpozen over de hele wereld. Van Saoedi-Arabië (grote olieproductie) tot Bolivia (kleinschalige olieproductie), overal werden concessies ingetrokken en werden oliemaatschappijen de deur gewezen of genationaliseerd.  In 2012 gebeurde dit nog met de Spaanse oliemaatschappij Repsol in Argentinië. Het gevolg van deze ontwikkelingen was in veel gevallen het aan banden leggen van directe buitenlandse investeringen in de oliesector. Buitenlandse oliemaatschappijen werden veelal gedwongen joint ventures aan te gaan met staatsoliemaatschappijen. In Mexico geldt sinds de nationalisatie nog steeds een verbod op directe buitenlandse investeringen in verband met olieproductie, dat is opgenomen in de grondwet.

Deze nationalisering had tot gevolg dat Staatsoliemaatschappijen de productie van de olie overnamen en het exclusieve recht verkregen om olie te winnen. Hierbij kwam echter ook een andere manier van bedrijfsvoering kijken, die vaak gestuurd werd door politieke motieven. De staatsoliemaatschappijen die de rol over namen van de onteigende oliemaatschappijen ondervonden grote moeilijkheden de productie op het zelfde niveau te houden als de oliemaatschappijen die waren vertrokken. Van groei van de olieproductie was daarom vaak geen sprake, terwijl de vraag wel toenam. Dit kwam onder andere door een gebrek aan kennis, ervaring en kapitaal, waardoor er geen optimaal gebruik kon worden gemaakt van wat was achtergelaten door de oliemaatschappijen die de deur waren gewezen.

Deze artikelenreeks is in juli en augstus 2013 gepubliceerd in het Antilliaans Dagblad. Dirk Ormel is advocaat bij VanEps Kunneman VanDoorne en lid van de sectorgroep Energie & Natuurlijke Hulpbronnen.

Zie ook: Dossier: Kompania di Petroli i Gas (KPG) – olie & gas op Curaçao?

Bron: ekvandoorne

Dit artikel is geplaatst in

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties