Elles de Bruin | Algemeen Dagblad

Nog niet zo lang geleden was hij algemeen directeur van de dienst Publiekszaken bij de gemeente Den Haag. Nu woont en werkt Tim Muller op het Caribische eiland Saba en blaast hij elke ochtend op een enorme schelp om de eilandbevolking te wekken. Hij zou niet anders meer willen.

Het gaat erom dat je iets kunt betekenen. Dat kon ik in Nederland, maar hier ook
Tim Muller

Het eerste dat me opvalt is dat hij op Barack Obama lijkt. Niet sprekend, maar toch. Tim Muller (51), voorheen algemeen directeur van de dienst Publiekszaken bij de gemeente Den Haag, is sinds ruim twee jaar eilandsecretaris van het hoogste stukje van ons koninkrijk (877 meter): het Caribische eiland Saba. Een half jaar geleden werd het getroffen door orkaan Irma.

Wat doet een man die jarenlang grote stadsproblemen probeerde te beteugelen op een eiland in de Caribische zee, waar maar 2.000 mensen wonen? ,,De vacature kwam drie keer langs en toen dacht ik: Ik moet hier serieus naar gaan kijken! Ik kom uit Suriname en mijn ideaal was altijd mijn steentje bij te dragen om landen hier in de regio te helpen.’’

Behalve in Den Haag werkte Tim Muller ook in Rotterdam en Amsterdam. In die laatste stad werkte hij met Ahmed Aboutaleb en Lodewijk Asscher. Hij moest sociale problemen helpen oplossen in de Schilderswijk, in Feyenoord en in Nieuw West. In zijn laatste functie in Den Haag had hij 1.300 mensen onder zich en een begroting van 200 miljoen euro. Nu is hij de baas over 175 personeelsleden en gaat er 12 miljoen euro om in zijn portefeuille. Maar dat maakt het voor hem niet minder interessant. ,,Het gaat niet om je begroting of het aantal mensen. Het gaat erom dat je iets kunt betekenen. Dat kon ik in Nederland, maar hier ook.’’ Hij ziet ook overeenkomsten, want grote steden en kleine gemeenschappen als die op Saba zijn allebei complex. ,,Stiekem ben ik beetje landje aan het spelen. Van vuilnis tot de haven en van toerisme tot jongerenproblemen: ik doe het allemaal.’’

Directheid

Tim Muller beweegt zich soepel op straat. Iedereen groet hem en hij groet iedereen. Hij kent alle inwoners, behalve misschien de Amerikaanse studenten die hier op de Medical School studeren. De directheid van de Sabanen waardeert Muller: ,,Als je hier een slecht nieuws-gesprek voert met een medewerker, word je er een uur later op straat door een familielid op aangesproken. Je komt elkaar altijd tegen op zo’n klein eiland. Ik vind dat goed. In Nederland zouden we ook af moeten van dat afstandelijke besturen. Je zit in een glazen huis en daar mag je op worden aangesproken.’’

Het eiland Saba, ook wel de Unspoiled Queen genoemd, is beeldschoon. Het is een vulkaan waarvan de flanken begroeid zijn met tropische vegetatie. De zee, met veel koraal en gekleurde vissen, zie je overal. De golven klappen tegen de rotsen. Alle witte huizen hebben een rood dak. Er is één weg, in de volksmond The Road genoemd, 14 kilometer lang. Nederlandse wegenbouwers wilden hem niet bouwen, maar de Sabanen vonden dat onzin en legden de weg zelf aan. Nederlandse vlaggen en Nederlandse politieauto’s in het straatbeeld. Je hebt hier zelfs een Johan Cruyff-trapveldje, geopend door de legende zelf.

Heel af en toe zie je sporen van orkaan Irma. Een blauw zeil op een dak, stenen weggeslagen bij de haven… Maar het valt in het niet bij buureiland Sint Maarten, dat zwaar getroffen werd. De huizen zijn hier beter gebouwd, de Sabanen zijn zuinig op hun eigendom. Het is een hechte gemeenschap. Ze hebben voor de orkaan de handen ineen geslagen om het eiland tegen de storm te verdedigen en hebben erna alles snel weer op orde gebracht. Muller: ,,Het gehuil van de wind, het gekraak van de bomen, extreem akelig vond ik het. Wij waren veilig in ons betonnen huis. Er kwamen ook buurtgenoten bij ons schuilen.’’ In juni begint het orkaanseizoen weer, iedereen houdt z’n hart vast.

Problemen
Maar achter het idyllische plaatje dat Saba biedt, schuilen ook problemen: alcohol- en drugsmisbruik, huiselijk geweld, armoede. Het komt allemaal bovenmatig voor op Saba. Het leven op het eiland is duur, veel inwoners hebben meerdere banen om het hoofd boven water te houden. Er heerst schaamte over huiselijk geweld omdat in een kleine gemeenschap iedereen iedereen kent. Over dit soort onderwerpen zijn de Sabanen veel minder direct. Er wordt gezwegen.

Verder voelen sommige Sabanen zich geïsoleerd. De tickets voor boot en vliegtuig zijn schrikbarend duur en daarom komen veel inwoners het eiland amper af. Een van de ferry’s is door Irma vernietigd en uit de vaart genomen. Er zijn veel minder vluchten dan normaal. Nóg minder kans dus om eens weg te gaan en te gaan winkelen of uit te gaan op Sint Maarten.

,,Wij proberen de Nederlandse regering uit te leggen dat wij, net als de verbinding met de waddeneilanden, ook financieel geholpen willen worden’’, zegt Muller. ,,Maar Den Haag denkt daar heel anders over. Saba wordt soms beschouwd als Nederland en soms ook niet. Er wordt vaak met twee maten gemeten.’’

Samenwerking
Maar gelukkig is er ook goede samenwerking met Den Haag. Zo kwam Saba in aanmerking voor een plan om armoede onder jongeren aan te pakken. ,,Staatssecretaris Jetta Klijnsma belde me dat we smartphones en computers zouden krijgen voor de kinderen. Ik heb Klijnsma toen overtuigd dat armoede op Saba een ander gezicht heeft en dat we geld nodig hebben voor heel andere zaken. Hier hebben sommige kinderen honger. Dat gaan we nu aanpakken.’’

De grootste verandering in het leven van Tim Muller is misschien wel het begin van de dag op Saba. Muller heeft een traditie van zijn zieke buurman Percy overgenomen. Hij blaast elke dag op een grote schelp om de bevolking te wekken. Hij klimt om 05.45 uur de heuvel op achter zijn huis. Daar doet hij tien minuten lang rek- en strekoefeningen, om zijn lichaam wakker te maken. Dan zet hij een enorme schelp aan zijn mond en blaast hij vervolgens in de opening ervan. Een oorverdovend, toeterend geluid galmt vervolgens door het dal. Twee minuten lang blaast hij op de schelp, voor de Sabanen een teken dat de dag begint.

Het woord saai valt. Geen bioscoop, geen bruisend stadsleven, familie ver weg. Wat brengt het eiland Saba Tim Muller? ,,Minder prikkels, rust in mijn hoofd. Hiken in de jungle, duiken in de tropische zee. Managers zoeken dit tegenwoordig op in dure retraites, een week per jaar. Ik vind dat hier iedere dag.’’

Bron: Algemeen Dagblad