26 C
Willemstad
• vrijdag 29 maart 2024

Extra | Journaal 28 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Wednesday, March 27, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 27 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Tuesday, March 26, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

NRC | Suriname: een regering van dieven

HomeMediaNRC | Suriname: een regering van dieven

 Corruptie in Suriname | Hans Buddingh’

Desi Bouterse (rechts) en CEO van Newmont Gary J. Goldberg (links) verklaren de goudmijn in het oosten van Suriname voor geopend. Foto Pieter van Maele/ANP

Nooit eerder was de corruptie in Suriname zo groot. Goudconcessies, grondrechten en overheidsopdrachten gaan naar de kliek rond president Bouterse en zijn partij. Ook zijn familie profiteert. NRC onderzocht een aantal gevallen van corruptie.

‘Verboden toegang voor onbevoegden.’ Het withouten bord met zwarte letters staat midden in de West-Surinaamse jungle. Hierachter liggen de Blanche Marie watervallen. Al sinds de jaren zeventig, toen de weg vanaf Paramaribo dwars door het oerwoud werd voltooid, is het een toeristische attractie. In de klamme tropenlucht fladderen papegaaien en kolibries boven je hoofd. Bij het vallen van de avond hoor je brulapen. En wie geluk heeft, komt een jaguar of tapir tegen. Hier sta je in de Earth’s Greenest Treasure, zoals het in de vakantiefolders heet.

Evita Dubois klikt de foto’s op haar smartphone weer weg. Als kind al kwam ze vaak op Blanche Marie, omdat haar vader het nabijgelegen terrein met door hemzelf gebouwde houten vakantiehuisjes in grondhuur had van de overheid. Toen hij overleed diende Evita’s moeder een aanvraag in voor verlenging van de grondhuur – veel grond in Suriname is domeingrond en daar gaat de overheid over. Na een eerste positief advies van de grondinspectie kwam na jaren wachten in juli 2015 het belangrijke positieve advies van de districtscommissaris. Weduwe Dubois bleek de enige aanvrager.

Het is een maffiasysteem. Zo’n tien families hebben voor één à twee miljard euro geroofd.

Hoogleraar sociale en ontwikkelingswetenschappen Marten Schalkwijk

Toen gebeurde er iets vreemds. Twee dagen na de installatie van president Desi Bouterse voor zijn tweede termijn, in augustus 2015, schreef de bevoegde minister een beschikking uit voor het perceel van 114 hectare op naam van heel iemand anders, ene Steve Michael Douglas. Een document hierover is in bezit van deze krant. Steve Douglas is een veroordeelde drugscrimineel. En niet zomaar eentje. Volgens Amerikaanse diplomatieke post uit 2006 die via WikiLeaks uitlekte, werd hij ervan verdacht de „tussenpersoon” te zijn tussen Desi Bouterse en Roger Khan, de „Guyanese Escobar” (aldus de Amerikanen). Hij zit een lange celstraf uit in de VS.

Lees ook: Ook Amerika jaagt nu op Bouterse

Evita Dubois vertelt dat ze eerder al eens was benaderd door een adviseur van het presidentieel kabinet, die gegevens over het perceel vroeg om haar, zei hij, te „helpen” met de aanvraag. Een vriendendienst, want hij had haar vader goed gekend. „Ik ging er niet op in, want ik vertrouwde hem niet”, zegt Evita Dubois. Die presidentieel adviseur was Ramon Abrahams, ondervoorzitter van Bouterses partij NDP. Een Surinamer uit de omgeving van Blanche Marie, die de situatie ter plekke goed kent, bevestigt de bemoeienis van de NDP-politicus. De bron, die anoniem wil blijven, vertelde deze krant te hebben gezien dat Abrahams en Douglas in juni 2015, dus twee maanden voor de officiële toewijzing, samen het toeristenverblijf bij de watervallen inspecteerden. Abrahams spreekt desgevraagd de bemoeienis tegen. Evita Dubois heeft een rechtszaak aangespannen tegen de Surinaamse staat en Douglas. „Mensen zeggen dat ik er maar mee moet stoppen maar dat wil ik niet”, zegt ze bij een kop koffie in Paramaribo. De zaak lijkt op landjepik door degenen die in Suriname de politieke macht hebben.

Desi Bouterse en Ramon Abrahams op een partijbijeenkomst van de NDP in het weekend van 17 en 18 februari 2018, waar partijleden werden gepresenteerd die afkomstig zijn uit andere partijen. Foto Leroy Troon

Maffiasysteem

Vriend en vijand zijn het erover eens dat de corruptie in Suriname nog nooit zo omvangrijk was, zelfs niet in de jaren 80 tijdens de Bouterse-dictatuur. Het gaat onder meer om verlening van goudconcessies, toewijzing van grondrechten en verstrekking van overheidsopdrachten, vaak ter waarde van miljoenen euro’s. Vooral goudconcessies – toekenning van rechten op een gebied voor goudexploratie en -exploitatie – zijn vaak tientallen miljoenen euro’s waard. Sinds het aantreden in 2010 van Desi Bouterse als democratisch gekozen president heeft Suriname trekken gekregen van een kleptocratie.

„Het is een maffiasysteem”, zegt Marten Schalkwijk van de Anton de Kom Universiteit onomwonden. „Zo’n tien families hebben voor één à twee miljard euro geroofd.” Ze hebben goede relaties met de politieke top of behoren daar zelf toe. De hoogleraar sociale en ontwikkelingswetenschappen toont zijn grote bezorgdheid tijdens een gesprek in een modern vormgegeven campusgebouw. De 62-jarige Schalkwijk, zoon van een Nederlandse zendeling, geldt in Suriname al jaren als een gezaghebbende stem. Hij ziet in de sterk toegenomen corruptie ook een directe bedreiging van de democratie door Desi Bouterse en zijn partij NDP: „De NDP faciliteert mensen die kapitaal kunnen maken, maar die moeten dan wel de partij sponsoren.”

Illustratie NRC

Tranquillo NV

De familie van de president vergeet ook zichzelf niet. Illustratief zijn verwikkelingen rond de goudonderneming Tranquillo NV. Dit bedrijf werd in juni 2012 opgericht en kreeg nauwelijks een half jaar later van de overheid een goudconcessie van meer dan 5.000 hectare. Opmerkelijk voor een net beginnend, bescheiden bedrijf.

Directeur van Tranquillo NV is Michael Björn Sallons, volgens goed ingevoerde bronnen een „huisvriend” van het echtpaar Bouterse. Manager is volgens deze bronnen Miquel Mangal, die een van de pleegkinderen zou zijn van Bouterse en zijn vrouw. In Suriname wordt zo’n pleegkind ook wel ‘kweekje’ genoemd, waarbij een kind in een welvarender gezin opgroeit zonder dat dit officieel is vastgelegd.

Op zijn Facebookpagina staan Mangal en zijn vrouw met het presidentiële echtpaar op een familiefoto. Op Facebook was ook enige tijd een video te zien van Miquel Mangal met een andere pleegzoon van Bouterse. Hierop is onder meer te zien hoe beiden zich op waterscooters vermaken. Het filmpje verdween na publieke verontwaardiging over de tentoongespreide weelde en het begeleidende hiphop-nummer Blowin’ money fast.

In 2014 ontdekte de parlementaire oppositie dat Tranquillo zijn goudconcessie had gekregen in het Saramaccagebied ten zuiden van Paramaribo, juist de plek waar de Amerikaanse multinational Newmont al eerder exploratierechten had verworven en rijke goudaders had aangetoond. Een minister sprak van een „ambtelijke dwaling” maar rechtgetrokken werd die niet. De oorspronkelijke rechten van het Amerikaanse bedrijf gingen later naar de Canadese multinational IAMGOLD.

Vooral goudconcessies – toekenning van rechten op een gebied voor goudexploratie en -exploitatie – zijn vaak vele tientallen miljoenen euro’s waard.

De schimmige transactie rond Tranquillo kwam twee jaar later opnieuw in de publiciteit. Toen liet de Surinaamse regering weten dat Tranquillo de bewuste goudconcessie had teruggegeven aan de staat, in ruil voor een ander gebied. Volgens bronnen die de zaak kennen was de teruggave een eis van IAMGOLD.

Het teruggegeven concessiegebied werd via een nieuwe staatsonderneming, genaamd ‘NV 1’, onderdeel van een deal tussen de staat en IAMGOLD over gezamenlijke exploitatie van het goudrijke Saramaccagebied. Tranquillo kreeg echter niet alleen een ander concessiegebied als compensatie. Achter de schermen werd ook de betaling van een miljoenenbedrag in US dollar overeengekomen. Drie bronnen met kennis van de zaak bevestigen dat inmiddels een „eerste tranche” door staatsonderneming NV1 aan Tranquillo is betaald. Er zouden nog enkele moeten volgen. Dat betekent dat miljoenen die aan de Surinaamse staat toekomen worden doorgesluisd naar personen die nauwe banden hebben met de president. Sallons ging niet in op verzoeken om een reactie.

De topmannen van Tranquillo zijn ook elders druk bezig. Op een groot terrein in een goede buurt van Paramaribo-Noord waren begin november vorig jaar de eerste grondverzetmachines te zien, weggezakt in de modder na een tropische regenbui. Hier moet een sporthal verrijzen. Het perceel is in handen van de stichting Ruckers Hall, in 2016 opgericht door Sallons en Mangal van Tranquillo. Uit het register van de Kamer van Koophandel blijkt dat Sallons en Mangal nog twee goudexploitatiebedrijven én een beveiligingsbedrijf bezitten. Het gaat beiden zo voor de wind, dat ze in 2017 ook nog een bedrijf voor goudopkoop en goudexport oprichtten.

Veel meer Surinaamse goudconcessies zijn de afgelopen jaren op dubieuze wijze uitgegeven aan particulieren. Het opvallendst zijn de concessies in gebieden die in 2013 door de regering apart werden gezet om op termijn gezamenlijk te worden geëxploiteerd met de multinationals IAMGOLD en Newmont. Vlak daarvoor gingen ineens nog tientallen concessies van vaak duizenden hectaren in precies die gebieden naar personen met goede banden met de politieke machthebbers. In het parlement werden vragen gesteld, zelfs vanuit Bouterses eigen NDP.

Dat had in elk geval één opmerkelijk effect: de president stuurde een lijst van uitgegeven concessies naar de Nationale Assemblee. Die lijst leest als een catalogus van vriendjespolitiek. De kritiek uit Bouterses partij verstomde dan ook prompt. Soms staan alleen de namen van NV’s op de lijst vermeld, maar een uittreksel uit het ondernemingsregister is voldoende om de personen daarachter te vinden. Onder de begunstigden zijn Bouterses advocaat, bevriende ondernemers, de directeur van het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen (dat over de goudsector gaat) en een NDP-activiste. Ook ex-junglecommando en parlementariër Ronnie Brunswijk, toen nog deel uitmakend van de coalitie, kreeg een handvol concessies.

Arbeiders lopen voorbij de hoofdingang van de nieuwe goudmijn van de Amerikaanse multinational Newmont die Desi Bouterse in 2016 opende. De mijn moest maandelijks duizend kilogram goud produceren. Foto Pieter van Maele/ANP

Steekpenningen

De affaire Abrahams. Stelen in de politiek loont’. Met die gedurfde kop publiceerde magazine Parbode in 2013 een omslagverhaal waarin uit de doeken werd gedaan hoe Ramon Abrahams als minister van Openbare Werken in drie jaar „schatrijk” was geworden. Abrahams eiste bij veelal onderhands verstrekte overheidsopdrachten dat de offerteprijs met soms wel 25 procent werd verhoogd – dat extra bedrag werd contant in een envelop bij een van zijn ambtenaren afgeleverd. De steekpenningen kwamen voor rekening van de Surinaamse staat, want de aannemers kregen – vaak met vertraging – het verhoogde bedrag uitbetaald. Surinaamse media berekenden dat op het ministerie omgerekend zo’n 80 miljoen euro was ‘verdampt’.

Abrahams deed aangifte van smaad tegen Parbode, de zaak loopt nog. Maar dat ook deze politicus volop actief is als ondernemer, staat wel vast. Kort na zijn aantreden wekte hij zijn eigen bouw- en grondstoffenfirma opnieuw tot leven, blijkt uit het ondernemingsregister. Dat bedrijf was eerder actief in de periode 1996-2000, precies de jaren waarin de NDP ook in de regering zat. Abrahams richtte ook een eigen helikopterbedrijf op; de enige concurrent in het Surinaamse helitransport is intussen failliet. Via een bedrijf van zijn zoon liet hij een paar honderd pc’s leveren aan het ministerie, berichtten lokale media.

Kort voor de publicatie in de Parbode was minister Abrahams door Bouterse ‘eervol’ ontslag verleend, vermoedelijk omdat de aanhoudende ‘tories’ over zelfverrijking schadelijk voor de president werden. Een officiële toelichting op het ontslag kwam er nooit. Ondanks de geruchtmakende affaire is Abrahams ondervoorzitter van de NDP. Bovendien benoemde Bouterse de oud-militair, met wie hij al sinds zijn coup van 1980 bevriend is, meteen na zijn ontslag als minister tot zijn campagneleider voor de verkiezingen.

Dat is minder vreemd dan het lijkt. Bij het uitdelen van overheidsopdrachten had Abrahams als minister vele tientallen ondernemers, met vaak een veelvoud aan werknemers, aan zich gebonden. Opdrachten werden bovendien opgesplitst in kleinere eenheden om zoveel mogelijk firma’s te laten meedoen. Van grote bouwwerken tot het onderhoud van bermen langs wegen – andere ministeries deden en doen net zo. Als campagneleider is Abrahams dan ook in staat voor partijbijeenkomsten zomaar duizend of meer mensen op de been te brengen.

„Het is een model om de electorale basis van de partij te verbreden”, zegt parlementariër Asiskumar Gajadien van oppositiepartij VHP. Alleen ondernemers die zich loyaal tonen aan de NDP krijgen overheidsopdrachten, bevestigt ook voorzitter Anthony Wong van de belangrijkste Surinaamse aannemersvereniging. „Het gebeurt nu op een grove manier”, vertelt hij in het kantoor van zijn familiebedrijf in Paramaribo. Wong kan zich volgens eigen zeggen kritisch uiten – wat hij in lokale media geregeld doet – omdat zijn bedrijf voor de privésector werkt en niet van de overheid afhankelijk is.

Suriname in 2012 akkoorden met twee multinationals over commerciële goudwinning. De traditionele bevolking in het district Brokopondo zag haar bestaan bedreigd. Lees daarover: Goudkoorts in Suriname

Asfalteringsinstallatie

De 49-jarige Asiskumar Gajadien, opgeleid als bestuurskundige en sinds 2010 parlementslid, stelt in de Nationale Assemblee de meeste vragen over vermeende corruptiezaken. Antwoord krijgt hij zelden. Toch boekt hij soms succes. Zoals afgelopen augustus toen uitlekte dat de regering had besloten via een onderhandse gunning voor bijna 3 miljoen euro een vijf jaar oude asfalteringsinstallatie te kopen van een lokale ondernemer. De zaak deed veel stof opwaaien. Gajadien toonde met een offerte van de originele Braziliaanse leverancier aan dat dezelfde machinerieën, maar dan gloednieuw, voor minder dan de helft van dat bedrag konden worden aangeschaft. De transactie werd alsnog afgeblazen.

Maar affaires rijgen zich nog steeds aaneen. In maart vorig jaar kondigde de raad van commissarissen van staatsenergiebedrijf EBS aan dat de directeur (een oud-minister) was ontslagen „geheel in lijn met het beleid van de regering om corruptie te bestrijden”. De afloop? President Bouterse zette de ontslagen partijgenoot weer op zijn post en stuurde de commissarissen naar huis.

Dat ook parlementsleden zich schuldig maken aan corruptie blijkt uit een vertrouwelijk rapport uit 2016. Dat gaat over de maaltijdenvoorziening bij de naschoolse opvang. Ook daarbij zijn miljoenen euro’s uit de staatskas verdwenen. Volgens het rapport, geschreven in opdracht van de minister van Onderwijs, eisten „politieke figuren” delen van het veld op. In concreto: parlementariërs (leden van de regeringscoalitie) leverden met eigen cateringbedrijven jarenlang schoolmaaltijden, en opzettelijk veel meer dan nodig. Het rapport beveelt „diepgaander onderzoek” aan „naar mogelijk bewijsbare strafrechtelijke vergrijpen”. Zover is het niet gekomen.

Goudmijn in Suriname in 2010, toen zeven mijnwerkers omkwamen bij een instorting. Foto Ranu Abhelakh/Reuters

Diepe crisis

De Surinaamse staatsfinanciën zijn „een tijdbom”. Dat zegt Winston Ramautarsing, voorzitter van de Surinaamse economenvereniging. De economie van Suriname (558.000 inwoners) drijft vooral op goud- en olie-export. De dalende goud- en olieprijzen leidden afgelopen jaren tot negatieve groei.

Volgens de Wereldbank daalde het bbp van 5,2 miljard US dollar in 2014 naar 3,8 miljard US dollar in 2016. Tussen 2010 en 2013 (de eerste jaren van het presidentschap van Desi Bouterse) steeg het Surinaamse bbp nog van 4,4 miljard naar 5,1 miljard US dollar.

De diepe crisis is volgens Ramautarsing, als consultant werkzaam in de Caribische regio, vooral een gevolg van wanbeleid en corruptie. Door massaal bijdrukken van geld liep de inflatie op tot boven de 60 procent. De gezondheidszorg verkeert in crisis en banken hebben nog miljoenen van de overheid te goed.

Ondanks dalende overheidsinkomsten verhoogde de regering-Bouterse voor de verkiezingen van 2015 sociale uitgaven (pensioenen, kinderbijslag, ziekteverzekering)fors. Volgens Ramautarsing, die destijds al waarschuwde voor een financiële crisis, werden de verkiezingen zo in zekere zin „gekocht”.

Kredietbeoordelaar Moody’s noemt buitenlandse leningen aan Suriname – de totale overheidsschuld gaat naar honderd procent – nu ‘highly speculative’. Juist deze week verlaagde Moody‘s nog eens de rating voor Suriname. Een akkoord met het IMF werd al eerder opgezegd.

Door de volgens Ramautarsing „structurele corruptie” zijn de overheidsfinanciën verder verslechterd: smeergelden maakten overheidsopdrachten veel duurder en inkomsten uit goud kwamen door vriendjespolitiek bij het verlenen van concessies voor goudexploitatie niet bij de overheid terecht. „De informele sector is nu het smeermiddel dat alles in beweging houdt”, zegt Ramautarsing die onlangs de term ´failed state´ gebruikte. „Grootste bron is drugs. Investeringen daaruit brengen legaal inkomen. Elke lading cocaïne die gepakt wordt is een minpunt voor de economie.”

Ook Amerika jaagt nu op Bouterse

Opent de arrestatie van Dino Bouterse een nieuw hoofdstuk in het toch al omvangrijke Surinaamse drugsdossier, waarin ook de naam Desi Bouterse steeds weer opduikt? En is de aanklacht tegen de zoon de opmaat naar nieuwe aanklachten tegen zijn vader?

Hans Buddingh’ NRC 21 september 2013

Het huis aan de overkant van de Surinamerivier oogt eenvoudig. Zeker voor een directeur van de nationale luchtvaartdienst. Het ziet er niet veel anders uit dan de meeste huizen in Commewijne: golfplaten dak, kleine veranda en een erf rondom. In het oude plantagedistrict wonen vooral Javanen, nakomelingen van contractarbeiders. „Meneer Veira nam nooit tjoekoe aan”, zegt een oudere buurtbewoner die hem goed heeft gekend. Tjoekoe is Surinaams voor steekpenningen.

Sinds 21 april 2010 woont John Veira hier niet meer. Die avond werd de 59-jarige directeur op zijn veranda doodgeschoten. De schutter en een medeplichtige vluchtten op een motorfiets. Afgelopen juli werd de schutter, die enkele maanden na de daad in Frans Guyana was aangehouden, in Paramaribo tot achttien jaar cel veroordeeld. Waarom moest John Veira dood? Vrijwel niemand in Suriname twijfelt eraan dat de moord alles met drugsbelangen te maken had. Veira speelde een belangrijke rol in de strijd tegen de cocaïnehandel.

Suriname is bijna vijf keer zo groot als Nederland en bestaat voor 80 procent uit oerwoud. Dat gebied valt vanuit Paramaribo moeilijk te controleren. Een ideale plek dus voor cocaïnetransporten door kleine vliegtuigen of helikopters. Al sinds de jaren tachtig wordt Suriname in internationale, vooral Amerikaanse, rapporten een doorvoerland voor drugs genoemd.

De voormalige legerleider en huidig president Desi Bouterse werd in 2000 in Nederland bij verstek, in hoger beroep, tot elf jaar veroordeeld voor cocaïnehandel; toenmalig tweede man in het leger Etienne Boerenveen zat al in de jaren tachtig in de VS vast voor drugsdelicten; en sinds drie weken zit Dino Bouterse, de veertigjarige zoon van de president, op beschuldiging van cocaïnehandel in een New Yorkse cel.

De arrestatie van Dino Bouterse in Panama, op verzoek van de VS, trok vooral in de regio aandacht. Ook al omdat Desi Bouterse sinds kort voorzitter is van Unasur – de Unie van Zuid-Amerikaanse landen.

Opent de arrestatie van zijn zoon een nieuw hoofdstuk in het al zo omvangrijke Surinaamse drugsdossier, waarin de naam Bouterse steeds weer opduikt? En is de aanklacht tegen de zoon, voor de federale rechtbank in Manhattan, de opmaat naar een inbeschuldigingstelling door de Amerikaanse justitie van de vader? Die vraag houdt velen in Paramaribo bezig.

Als geen ander kende John Veira het luchtruim boven het oerwoud. Opgeleid als luchtverkeersleider werd hij uiteindelijk topman van de luchtvaartdienst. „Hij zag meteen wanneer vliegtuigjes en heli’s na vertrek uit Paramaribo van hun opgegeven vluchtplan afweken. En dat gebeurde regelmatig”, bevestigt een luchtvaartexpert. Het is vaak een aanwijzing dat een gedropte lading cocaïne wordt opgepikt.

 

Radarsysteem

Een radarsysteem om zulke koersafwijkingen te detecteren, heeft Suriname niet. Maar Veira kon door zijn grondige kennis vaststellen wanneer vliegtuigjes of heli’s meer tijd gebruikten dan normaal om de afstand tussen de coördinaten te overbruggen die in het vluchtplan waren opgegeven. Hij hield daarvan notities bij. Op zijn aanwijzing zijn dan ook diverse drugstransporten naar Suriname onderschept. Na de moord op Veira werd in Surinaamse media gespeculeerd over betrokkenheid van het enige Surinaamse helikopterbedrijf, Hi-Jet, dat op de luchthaven van Paramaribo is gevestigd. Hi-Jet is onder meer actief in de bloeiende goudsector en voert reddingsoperaties en medische transporten uit. Het helibedrijf profileert zich ook als „eerste luchtvervoerder voor de president”.

Een link met de moord werd gelegd, omdat een helikopter van Hi-Jet korte tijd later in Guyana als vermist was opgegeven. Dat suggereerde dat betrokkenen bij de moord zo waren ontkomen. Het bedrijf reageerde in de Surinaamse media geschokt en verontwaardigd op alle aantijgingen. Vragen van deze krant aan Hi-Jet bleven, ondanks herhaald verzoek, onbeantwoord.

De moord op John Veira had alles van een tegenaanval van de drugsmaffia, nadat onder de regering-Venetiaan opmerkelijke successen waren geboekt in de drugsbestrijding. Van Amerikaanse zijde kreeg Suriname lof. De grootste klap werd uitgedeeld in 2006. Op 15 juni van dat jaar werd in Paramaribo de Guyanese zakenman en drugsdealer Shaheed ‘Roger’ Khan gearresteerd – in nauwe samenwerking met de Amerikaanse drugsbestrijdingsdienst DEA.

In een van de Amerikaanse diplomatieke cables, die in 2011 via klokkenluiderssite WikiLeaks uitlekten, wordt Khan de ‘Escobar’ van zijn land genoemd, naar de Colombiaanse drugsbaron. Ook wordt hij gelinkt aan wapens-voor-drugsdeals met de Colombiaanse guerrillabeweging FARC. Hij kreeg in 2009 in de VS veertig jaar cel.

Volgens een cable van de Amerikaanse ambassade in Guyana van 11 mei 2006 bestonden er „sociale en operationele” banden tussen Khan en Desi Bouterse. Die was toen parlementslid en als voorzitter van de NDP oppositieleider. Het effectieve drugsbeleid van de regering-Venetiaan had Bouterses financiële positie aangetast. Dat dwong hem „de hand te reiken aan nieuwe partners zoals Khan”, aldus een Amerikaans ambtsbericht van 23 juni 2006 uit Paramaribo. In ruil bood Bouterse toegang tot Surinaamse „criminele elementen en structuren”. Zij zouden elkaar vanaf eind 2005 op diverse plekken hebben ontmoet, zoals een hotel in Paramaribo, een buitenverblijf van Bouterse in West-Suriname en een woning van een NDP-parlementslid.

 

Broedplaats

De Amerikaanse diensten hadden ook Dino Bouterse in het vizier. Zo zou hij volgens een ambtsbericht van 29 juni 2006 in een bus waarin hij met een voetbalteam reisde enkele jaren eerder wapens hebben gesmokkeld naar Buxton. Dit Guyanese stadje wordt als „broedplaats van criminele/militante activiteiten” aangeduid. In 2005 kreeg Dino Bouterse in eigen land acht jaar voor cocaïne- en wapenhandel, waarvan hij er drie uitzat. Desi Bouterse heeft nooit gereageerd op de cables, waarin ook wordt gerept van moorden en moordplannen.

Uit nieuw onderzoek van NRC Handelsblad blijkt dat er veel hardere gegevens zijn over de contacten van Roger Khan met Desi Bouterse dan tot nu toe naar buiten is gekomen. Zo kreeg deze krant inzage in digitale ‘uitdraaien’ van de telefoonnummers waarmee de Guyanese ‘Escobar’ belde – in de periode van eind 2005 tot zijn aanhouding in juni 2006. De opsporing van Khan was slechts mogelijk met behulp van Amerikaanse satelliet- en opsporingsapparatuur. Hiermee konden gesprekken worden getraceerd en gevolgd die Khan via zijn satelliettelefoons voerde.

Op de uitdraaien komt diverse keren het mobiele nummer van Desi Bouterse voor. Hij ontving Khan, zeggen de inlichtingenbronnen, ook thuis aan de Anton Dragtenweg in Paramaribo. In de uitdraai staat ook verschillende keren het mobiele nummer van een dochter van Iwan Graanoogst. Deze oud-militair is al sinds de jaren tachtig een trouwe medewerker van Bouterse. Khan had destijds een relatie met Graanoogsts dochter, aldus inlichtingenbronnen, maar zij is geen drugsverdachte.

Volgens de bronnen belde Khan een keer met haar toen hij in het gezelschap van Desi Bouterse verkeerde. Khan gaf de telefoon vervolgens aan Bouterse, waarna deze tegen Graanoogsts dochter zou hebben gezegd dat zij „in goede handen” was.

Een maand na Khans arrestatie bracht de Surinaamse procureur-generaal Subhas Punwasi in lokale media activiteiten van diens drugsbende in verband met „allerlei helikopterlandingen” die nader moesten worden onderzocht. Volgens inlichtingenbronnen verscheen kort na Khans aanhouding plotseling een heli boven de woning waar de Guyanees op dat moment verbleef. De heli verdween toen politieversterking arriveerde. Inspectie ter plekke, in Paramaribo-Noord, leert dat de heli had kunnen landen op een aanliggend perceel.

Alle informatie en in beslag genomen materiaal zijn overgedragen aan de VS. Ook wegens het risico dat ze in handen komen van de regering-Bouterse. Desi Bouterse zou in 2006 niet met Khan zijn gearresteerd omdat hij toen niet aan een specifieke criminele actie kon worden gelinkt.

Khan voerde, zo blijkt uit zijn telefooncontacten, ook gesprekken met de Surinaamse zakenman/drugscrimineel Steve D., die op dezelfde dag werd gearresteerd in verband met inbeslagname van 213 kilo cocaïne. Volgens de inlichtingenbronnen stond D. ook in relatie met drugsverdachte Piet W., die in Nederland in voorarrest zit. Advocaat Inez Weski zegt dat hierover „niets” in het justitiedossier van haar cliënt W. staat en dat haar hierover niets bekend is. In de geruchtmakende zaak tegen W. (van Surinaamse komaf) gaat het om duizenden kilo’s cocaïne. Saillant detail: het Nederlandse justitiële onderzoek, waarvan vorig jaar gegevens van telefoontaps uitlekten, bracht sterke aanwijzingen aan het licht over contacten tussen Piet W. en Dino Bouterse. Volgens de inlichtingenbronnen is een netwerk rond vader en zoon Bouterse „in beeld gebracht”.

Van het onder de vorige regering zo succesvolle drugsbestrijdingsapparaat is weinig over sinds het aantreden van president Bouterse – tot zijn beveiliging behoren enkele veroordeelde drugscriminelen. Alleen kleine smokkelaars worden gepakt, zoals bij de 100-procentscontrole op Schiphol bij vluchten uit Paramaribo.

In het in maart verschenen jaarlijkse International Narcotics Control Strategy Report (INCSR) van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken over narcoticabestrijding in de wereld, is Washington ongekend kritisch over Suriname. Volgens het rapport is op gebied van drugs sprake van corruptie „op alle regeringsniveaus” en is er bewijs voor „drugsgerelateerde corruptie van regeringsfunctionarissen”. De effectiviteit van de drugsbestrijding wordt gehinderd door „reorganisaties” bij politie en justitie – wat neerkomt op ontmanteling van het opsporingsapparaat.

Van goede controle van het luchtruim boven het oerwoud is geen sprake. Directeur John Veira van de luchtvaartdienst had de installatie van een geavanceerd radarsysteem in gang gezet. Het was zijn „droom”, zei een minister op zijn begrafenis op 28 april 2010. Enkele tientallen mensen zouden ervoor worden getraind. De apparatuur is enkele jaren geleden geïnstalleerd. Maar het systeem is niet operationeel. Niemand kan het bedienen.

NRC publiceert al 25 jaar stukken over de betrokkenheid van Desi Bouterse bij drugshandel. Een e-book met een compleet dossier is te koop via nrc.nl/ebooks (4,49 €)

 

Roger Khan Veroordeelde drugscrimineel

Guyanees, kreeg veertig jaar cel in VS (2009); had volgens via WikiLeaks uitgelekte Amerikaans ambtsberichten nauwe banden met Desi Bouterse; belde geregeld met hem via satelliettelefoon, waarvan deze krant contactdata kon inzien.

 

Steve D. Veroordeelde drugscrimineel

Drie jaar cel in Suriname (2008). In via WikiLeaks uitgelekt Amerikaans ambtsbericht „tussenpersoon” genoemd tussen Khan en Desi Bouterse. Werd door Khan geregeld gebeld met satelliettelefoon. Stond volgens inlichtingenbronnen in contact met Piet W.

 

Desi Bouterse Veroordeelde drugscrimineel

Kreeg bij verstek elf jaar cel in Nederland (2000); had volgens via WikiLeaks uitgelekt ambtsbericht „sociale en operationele banden” met Khan; deze belde hem geregeld met de satelliettelefoon.

Dino Bouterse Veroordeelde drugscrimineel

Acht jaar cel in Suriname (2005), waarvan hij drie jaar uitzat; werd door zijn vader benoemd bij omstreden anti-terreureenheid; zit nu vast in New York op beschuldiging van drugshandel; sterke aanwijzingen over contacten met Piet W. die in Nederland op proces wacht.

 

Piet W. Drugsverdachte

In 2012 aangehouden Nederlandse Surinamer; vast in Nederland in afwachting van proces; verdacht van grootschalige cocaïnehandel; sterke aanwijzingen Justitie over contact met Dino Bouterse; had volgens inlichtingenbronnen ook contact met Steve D.

Bron: NRC

1 reactie

  1. dit gaat hit ook gebeuren als we weer op de verkeerde partijen gaan stemmen.
    Want de maffiapartijen zoals MFK en KdnT willen dit land ook leegroven.
    ze geven wat cadeautjes tijdens verkiezingen doen heel veel beloftes en vervolgens kunnen ze roven.
    Ik hoop dat het volk dit een keer gaat begrijpen….

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties