28 C
Willemstad
• donderdag 28 maart 2024

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 25 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Friday, March 22, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 22 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Thursday, March 21, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

NRC | Van asielzoeker tot verdachte miljonair

HomeMediaNRC | Van asielzoeker tot verdachte miljonair

Camil Driessen, NRC 15 juni 2018

Vadim Blaustein heeft behalve BlauStein Amersfoort, ook trustkantoor BlauStein N.V. op Curacao bij Ara Hill Top Building op de Pletterijweg

Trustkantoor – Hij wordt verdacht van oplichting en is zijn vergunning kwijt. Maar Vadim Blaustein gaat gewoon door met zijn op rijke Russen gerichte trustkantoor in Amersfoort.

Nieuws in het kort:

  • Vadim Blaustein runt vanuit Amersfoort een internationaal trustkantoor gericht op rijke Russen. Hij wordt door justitie verdacht van witwassen, mensensmokkel, oplichting en valsheid in geschrift.
  • Blaustein loog tijdens zijn asielprocedure, maar werd dankzij een huwelijk tóch Nederlander
  • Al in 2012 kreeg De Nederlandsche Bank de eerste klacht over Blaustein, maar pas begin dit jaar trok de toezichthouder zijn vergunning in.

Alsof er niets aan de hand is geniet Nederlander Vadim Blaustein (41) van het leven aan de Côte d’Azur. Met zijn nieuwe Braziliaanse vrouw – een fotomodel – aan zijn arm bezocht hij onlangs de Monte-Carlo Fashion Week. Blaustein had er een onderonsje met de beroemde flamboyante Italiaanse zakenman Flavio Briatore, leert Instagram („Mijn Italiaanse lessen”). In een nachtclub ging hij op de foto met Max Verstappen („Na een paar shotjes tequilla”). En bij de slotceremonie van het Filmfestival van Cannes liet het stel zich fotograferen op de rode loper.

In Nederland staat Blaustein er inmiddels beduidend minder glansrijk op. Lang behoorde zijn internationale trustkantoor Blaustein CS tot de crème de la crème van de ruim tweehonderd Nederlandse trustkantoren. Het ontving als een van de eerste het exclusieve keurmerk voor kwaliteit en integriteit van branchevereniging Holland Quaestor. En terwijl diverse trustkantoren in opspraak raakten omdat ze via brievenbusbedrijven belastingontduiking faciliteerden, profileerde Blaustein zich zo ongeveer als het geweten van de sector.

In december 2016 ontstond er een barst in zijn zorgvuldig opgebouwde imago toen de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) hem van zijn bed lichtte op verdenking van belastingontduiking, valsheid in geschrift, mensensmokkel, oplichting en witwassen. Na zijn vrijlating na zes dagen voorarrest zei hij tegen NRC dat de verdenkingen „allemaal leugens” waren, aan justitie doorgespeeld door zijn rancuneuze ex-vrouw . „Ik ben onschuldig.”

Toch trok De Nederlandsche Bank (DNB) afgelopen februari – ruim een jaar na de FIOD-inval – zijn trustvergunning in. Vrijwel tegelijkertijd kreeg Blaustein er van de rechtbank Utrecht in een civiele zaak hard van langs wegens „bedrog” van een rijke Russische klant. Begin juni werd bovendien een deel van de inboedel van zijn kantoorvilla in Amersfoort gedwongen geveild vanwege een salarisconflict met een oud-personeelslid.

Blaustein deert het niet. Ook zonder Nederlandse trustvergunning werkt hij door. Op Ganzenstraat 1 in Amersfoort, het kantoorflatje waar Blaustein bij voorkeur de bedrijven van zijn klanten registreert, bestuurt het trustkantoor nog steeds een waslijst aan vennootschappen en stichtingen. En ondanks de executoriale veiling van de inboedel is zijn kantoorvilla 2,5 kilometer verderop óók nog in gebruik. Blaustein voorkwam de veiling van de computers door te stellen dat ze eigendom van een andere bv waren.

Over dit artikel

Bij het onderzoek voor dit artikel is gebruik gemaakt van vertrouwelijke stukken (zoals e-mails en Belastingaanslagen) en openbare bronnen (zoals gerechtelijke uitspraken en KvK-uittreksels). Daarnaast sprak NRC uitvoerig met negen personen uit de kring van Blaustein: klanten, goede bekenden en oud-werknemers. Zij wilden alleen op basis van anonimiteit hun verhaal doen uit vrees voor het schaden van hun carrière of kans op verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit.

NRC dook in de wandel van Vadim Blaustein en stuitte op het verhaal van een intelligente workaholic die op zijn 17de als politiek vluchteling naar Nederland kwam, een internationaal trustkantoor opbouwde en onder toeziend oog van de autoriteiten de boel al jaren bedot.

De eerste hit op Google

„Op internet ziet zijn bedrijf er gigantisch uit, met vestigingen over heel de wereld, een eigen glossy en een hoofdkantoor in een van de beste delen van Nederland.” Bij de Starbucks op Schiphol vertelt een Russisch ondernemerskoppel hoe ze met Blaustein in contact kwamen en bijna een ton armer raakten. Hun verhaal is onderbouwd met documenten, maar net zoals de meeste personen die NRC sprak voor dit artikel, willen ze niet met hun naam in de krant omdat ze vrezen dat het hun carrière of kans op verblijfsvergunning schaadt.

De twee vertellen dat ze in 2013 online zochten naar mogelijkheden om hun bedrijf administratief naar Nederland te verhuizen. Vanwege de politieke en economische onzekerheden in hun thuisland spelen veel vermogende Russen met zulke gedachten. Blaustein richt zich al jaren op die doelgroep. „Blaustein kwam als eerste hit op Google naar boven. Toen hebben we contact opgenomen en ontdekten we dat hij een immigrant was uit onze stad St. Petersburg. Daar kweekte hij vertrouwen mee. Hij was bereid ons te helpen, maar deed niet overdreven enthousiast. Daaruit maakten wij op dat hij een professional was.”

Blaustein pronkt graag met kantoren in exotische bestemmingen

Het stel vliegt over voor een afspraak op het luxe hoofdkantoor in Amersfoort waar Blaustein zijn trustvergunning van DNB en keurmerk van Holland Quaestor laat zien. „We waren onder de indruk.”

Naast de bedrijfsverhuizing bespreken ze hoe ze een verblijfsvergunning en – later – paspoort kunnen bemachtigen. Blaustein adviseert ze een bv op te richten waarmee ze zichzelf als kennismigrant in dienst nemen. Om te verbloemen dat ze zichzelf als kennismigrant in dienst nemen, moeten ze de aandelen van hun bedrijf onderbrengen bij een stichting waarvan het aandeelhouderschap anoniem is. Die stichting zal Blaustein besturen.

Het koppel weet op dat moment niet dat zo’n constructie onrechtmatig is, vliegt terug naar huis, denkt nog even na en besluit om Blaustein de opdracht te verlenen. Ze tekenen stapels contracten. „Maar vanaf het moment dat we ons eerste geld overmaakten, iets minder dan een ton, gebeurde er niets.”

Althans niet op verblijfsvergunningenvlak. Blaustein vraagt om meer geld, maar de Russen krijgen argwaan. De communicatie stokt. Medewerkers van Blaustein wisselen continue en de baas zelf reageert niet. „Na een jaar lazen we op een expatwebsite dat hij gearresteerd was. Toen wisten we dat hij ons vanaf dag één had opgelicht en niet van plan was om überhaupt iets te doen. Toen ontdekten we dat de wijze waarop hij een verblijfsvergunning beloofde illegaal was.”

Blaustein stelt desgevraagd dat de constructie legaal is.

Klanten van Blaustein zijn in de meeste gevallen gefortuneerde, goedgelovige, juridisch ongeschoolde mensen uit de voormalige Sovjet-Unie, vertellen vier oud-medewerkers. „Vadim is ontzettend slim en heeft een bepaalde charme. Hij weet hoe je indruk maakt op rijke Russen”, zegt er een die Blaustein zo’n twintig jaar geleden leerde kennen en van 2010 tot 2013 voor hem werkte.

Veel Nederlandse trustkantoren vestigen zich in non-descripte kantoorpanden, maar Blaustein kiest voor een stadsvilla in hartje Amersfoort. Die richt hij vervolgens luxe in, met veel goud en veel donkerblauw. Klokken met vijf tijdzones bij de receptie, beeld van Vrouwe Justitia in de hal, schilderij van Beatrix in de vergaderkamer. Wie dan nog niet onder de indruk is, ziet het Blaustein-familiewapen hangen: een leeuw die een diamant vasthoudt boven de Latijnse spreuk ‘Homo quantum sat, tamtum potest’ (een mens kan slechts doen wat hij weet).

Kantoor van Blaustein | Maarten Hartman

Het wapen is verzonnen – Blaustein groeide op in een doorsnee Sovjet-wijk – en past perfect bij de gewenste gewichtige uitstraling. Zo wekt Blaustein op zijn website ook de indruk een telg te zijn van industrialist Louis Blaustein, wiens afstammelingen in de VS goed zijn voor ruim 2 miljard dollar vermogen.

Ook zijn trustkantoor doet Blaustein graag zo groot mogelijk voorkomen. De 15 vlaggen – van Belize tot Hongkong – en bijbehorende telefoonnummers online wekken de indruk van een serieus internationaal concern. Volgens Linkedin telt zijn bedrijf tussen de 500 en 1000 werknemers, terwijl het er volgens oud-werknemers wereldwijd maximaal 30 zijn.

Centraal in de marketingcampagne staan de glossy’s die Blaustein zelf uitgeeft. De 266 bladzijdes van de laatste editie van RUS Monaco, gericht op Russen in het vorstendom, bevatten naast advertenties van luxemerken als Bugatti en Tiffany’s ook de nodige advertenties van Blaustein-bedrijven. Dat de trustbaas zélf achter het blad zit, lees je er echter niet aan af. Al komt Blaustein wel voorbij in het blad, in een artikel met ‘bekende inwoners’ van Monaco staat hij tussen tennisheld Björn Borg en Formule 1-coureur Jenson Button.

Minderjarige asielzoeker

Die marketingstrategie is Blaustein niet vreemd. Hij paste hem vijftien jaar geleden al toe toen hij nog kantoor hield op een zolderkamer boven de Russische winkel in Amersfoort. Rijk is Blaustein dan nog helemaal niet, maar binnen de Russische gemeenschap in Nederland heeft hij al wel enige naam. Geregeld melden Russiche immigranten zich in de winkel op zoek naar ‘de advocaat’. Ze weten Blaustein te vinden dankzij de advertenties voor zijn juridische diensten – zoals hulp bij verblijfsvergunningen – in het blad RUS dat hij in 2000 zelf heeft opgezet.

Hoewel Blaustein nooit rechten studeerde, is hij in die tijd al goed bekend met het vergunningenproces bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Blaustein probeert namelijk ook al jaren de Nederlandse nationaliteit te verkrijgen.

Op 20 april 1995 vraagt Vadim (dan nog) Bluvsjtejn als 17-jarige alleenstaande minderjarige asielzoeker in Zevenaar politiek asiel aan. Uit stukken van de IND blijkt dat hij zich voordoet als wees die in Rusland zwaar wordt onderdrukt vanwege zijn Joodse achtergrond. „Ik ben bang voor mijn eigen leven”, tekent de immigratie-ambtenaar op.

Als de IND ontdekt dat zijn ouders nog leven, wijzen ze Blausteins aanvraag resoluut af. De jonge asielzoeker komt daarna met een nieuw verhaal waaruit blijkt dat hij dubbel gevaar loopt. Niet alleen omdat het „discrimineren en achtervolgen” van Joden in Rusland „steeds erger” wordt, maar nu ook omdat hij tevens Jehova’s Getuige is en in Rusland wordt opgeroepen Jehova’s „uit te roeien”.

Opnieuw is de IND niet onder de indruk. En opnieuw geeft Blaustein niet op. Nu vraagt hij een verblijfsvergunning aan als ondernemer die een wezenlijk Nederlands economisch belang dient, onder meer met zijn in 1998 opgerichte bedrijf Computer Snelservice Pravda. Ook benadrukt hij zijn culturele bijdrage aan het land, via het voorzitterschap van door hemzelf opgerichte Stichting Russisch-Sprekende Gemeenschap Nederland.

Maar de IND wil er niets van weten. Eind 2004 geeft ze de Vreemdelingenpolitie opdracht „om de verwijdering van betrokkene uit Nederland te realiseren”.

Blaustein blijft. Hij trouwt met een Nederlandse met Wit-Russische wortels, wordt niet uitgezet en bemachtigt in 2009 alsnog de zo begeerde Nederlandse nationaliteit.

Geld, geld, geld

Het typeert Blaustein. Geluk komt hem niet aanwaaien. Blaustein werkt als een bezetene, vertelt iedereen die hem kent. „Hij is een workaholic die 20 uur per dag werkt”, vertelt een oud-personeelslid dat tot vorig jaar bij Blaustein in dienst was. Als asielzoeker richt Blaustein al de ene onderneming na de andere op. In 2000 heeft hij onder andere Rodina (uitzendbureau), Tsaar (kunstimport) en Rusalka (relatiebemiddelingsbureau) op zijn naam staan.

Zijn doel? Rijkdom. „Voor hem was het geld, geld, geld. Hij wilde zo veel mogelijk omhoog klimmen”, zegt een jeugdvriendin die Blausteins ambitie verklaart met zijn relatief arme jeugd in Sint Petersburg.

Blaustein heeft zijn eigen cognac

Blaustein probeert veel verschillende dingen. Met zijn trustkantoor schiet hij raak. Na hard werken om aan alle vergunningsvereisten te voldoen, ontvangt hij in 2010 van De Nederlandsche Bank zijn trustvergunning. Daarvoor verleende hij al vergelijkbare juridische diensten, maar nu kan hij groot uitpakken. Geholpen door het politieke en economische klimaat in Rusland, dat onder Poetin steeds meer verslechtert, groeit zijn businesscase. „Russen wilden hun geld graag veilig buiten Rusland stallen en zo min mogelijk belasting betalen”, verklaart een ex-werknemer het succes. Als Blaustein in 2013 een kantoor in Monaco opent en een appartement tussen de rijken der aarde betrekt, gaan alle trossen los, zeggen mensen die hem in die tijd meemaakten. Hij proeft de smaak van het grote geld en wil meer.

Blaustein gaat over de schreef, leert het geanonimiseerde persbericht over zijn aanhouding. Het Openbaar Ministerie verdenkt hem concreet van drie kwesties. Met zijn vrouw zou hij tegen betalingen Russen naar Nederland helpen emigreren als kennismigrant door ze op papier in dienst te nemen via hun – inmiddels failliete – bedrijf Completor. Facturen voor trustdiensten die hij in Nederland leverde zou Blaustein – deels – op buitenlandse rekeningen laten storten waardoor ze buiten het zicht van de fiscus bleven. En het geld dat hij met de voorgaande twee zaken verdiende, waste hij wit door zeker vier panden aan te schaffen.

Documenten in bezit van NRC en ingewijden bevestigen deze kwesties. Zo leert een belastingaanslag dat Blaustein klanten facturen liet betalen op zijn bankrekening in Monaco en Hongkong en zo in 2012 alleen al 800.000 euro aan omzet buiten het zicht van de Belastingdienst hield. Deze werkwijze is na zijn arrestatie niet gestopt, blijkt uit recente facturen van tienduizenden euro’s die bijvoorbeeld naar een Blaustein-rekening op de Masreq Bank in Dubai moeten worden overgemaakt.

Dat Blaustein Russen aan een verblijfsvergunning hielp door ze via een schijnconstructie met Completor in dienst te nemen wordt beaamd door vier afzonderlijke oud-werknemers en een van de bewuste kennismigranten. „Deze medewerkers hebben nooit gewerkt. Ze moesten aan Blaustein maandelijks een fors bedrag betalen zodat hij hun salaris kon uitbetalen alsof ze bij hem in dienst waren”, vertelt een oud-medewerker.

Lees ook dit interview met Vadim Blaustein, nadat hij in 2016 werd opgepakt. “Ik kan alleen maar zeggen dat het onzin is”

Een kennismigrante vertelt dat ze maandelijks 4.300 euro aan Blaustein betaalde, waarna die vervolgens een salaris van zo’n 3.000 euro overmaakte waardoor het leek alsof de vrouw in dienst was. Voor die ‘service’ betaalde ze jaarlijks een fors bedrag aan Blaustein. Tot inburgering en dus een Nederlands paspoort kwam het niet, omdat de FIOD Blaustein gedurende het traject arresteerde.

Er zijn meer kwesties. Personen vertellen onafhankelijk van elkaar dat Blaustein, die met zijn trustkantoor bv’s bestuurde, sommige klanten ‘chanteerde’ en ze alleen tegen betaling het bestuur en de documenten van hun bedrijven terug wilde geven. „Hij kaapt als het ware een onderneming”, zegt advocaat Ronnie Eisenmann, die verschillende slachtoffers van Blaustein bijstaat. „En vervolgens klopt hij ze geld uit de zak.”

Eisenmann was de advocaat van een Russische familie die eind februari voor de civiele rechter een zaak van Blaustein won omdat ze forse schade leden vanwege het werk dat hij had verricht. De rechtbank in Utrecht constateerde dat Blaustein – bijgestaan door advocaat Oscar Hammerstein – de familie had „bedrogen” en zich voor de rechtbank „leugenachtig” verweerde. Hij werd niet alleen veroordeeld tot het terugbetalen van de ruim 500.000 euro schade die de familie door zijn werk leed. Vanwege zijn „proceshouding”, het inbrengen van een vervalste bijlage, werden de advocaatkosten die hij moest vergoeden vervijfvoudigd.

Vanwege deze kwestie met de Russische familie werd ook Blausteins huisnotaris, Erik Visscher van De Tijd Notariaat uit Amersfoort, in een tuchtzaakhard bestraft. Omdat hij vervalste aktes had gepasseerd werd hij voor een half jaar uit zijn ambt gezet.

Toezicht

Ondertussen begrijpen de slachtoffers van Blaustein niet hoe het mogelijk is dat hij jarenlang onder het oog van de Nederlandse overheidsinstanties zoals IND en DNB zijn gang kon gaan én – als vrij man – nog steeds zakendoet. „In Rusland verwacht je dit, maar toch niet in Nederland”, zegt het eerder opgevoerde ondernemerskoppel.

Blaustein probeert zijn klanten te lokken met opvallende advertenties, zoals deze

Toezichthouder DNB was gewaarschuwd. Al in januari 2012 werd bij DNB aan de bel getrokken over Blaustein, blijkt uit een officiële klacht. Een bezorgde ouder die denkt dat zijn stiefzoon als katvanger wordt gebruikt waarschuwt DNB dat zijn stiefzoon door Blaustein als bestuurder van bv’s is ingeschreven en dat het trustkantoor „een zeer dubieus bedrijf is” . Hij wijst er ook op dat Blaustein zich voordoet als advocaat terwijl hij dat niet is én dat hij opklopt dat hij wereldwijd honderden mensen in dienst heeft.

DNB stuurt wel een ontvangstbevestiging, maar lijkt de klacht niet grondig te hebben onderzocht. De toezichthouder bemoeide zich überhaupt weinig met het trustkantoor. Eind 2016 zei Blaustein tegen NRC dat DNB in de vijf jaar daarvoor eenmaal kwam controleren.

Vanwege toezichtvertrouwelijkheid wil DNB niet ingaan op individuele gevallen. Ze wil dus ook niet uitleggen waarom het na de FIOD-inval nog meer dan een jaar duurde voor de vergunning van Blaustein werd ingetrokken. In algemene zin stelt DNB dat het „niet over een nacht ijs gaat” bij het intrekken van vergunningen.

Een trustkantoor waarvan de vergunning is ingetrokken mag geen trustdiensten meer verlenen en moet de portefeuille afbouwen, stelt een DNB-woordvoerder. Maar de Wet toezicht trustkantoren bevat een grote lacune, blijkt uit haar antwoorden: er bestaat geen termijn waarop dat afbouwen moet gebeuren. Het FIOD-onderzoek naar Blaustein loopt nog. Ondertussen is hij het blog trustkantoor.nl begonnen waarop Blaustein om zich heen slaat. „Nederland is onveilig”, schrijft hij. „Toezichthouder DNB maakt Nederland onveilig. FIOD maakt Nederland onveilig. Rechtspraak maakt Nederland onveilig. Ik zie het en ik zal je hierop wijzen.”

Bekenden van Blaustein vrezen dat hij zich klaarstoomt voor vertrek uit Nederland mocht hij strafrechtelijk vervolgd en veroordeeld worden. Blaustein Dubai – een emiraat dat niet bekend staat om soepele uitlevering – wordt steeds actiever. En terwijl hij in Nederland nog in scheiding ligt, is Blaustein onlangs in Italië getrouwd met zijn Braziliaanse vrouw. „Brazilië is een goed land, het heeft geen uitleveringsverdrag met Nederland”, zegt een goede bekende. „Vadim denkt honderd stappen vooruit. Hij heeft altijd een plan B.”

Reactie ‘Veel tevreden klanten’

Vadim Blaustein kreeg een conceptversie van dit artikel ter inzage. Hij ontkent nadrukkelijk de strafbare feiten waarvan hij wordt beschuldigd en stelt onder meer dat hij wel degelijk alle beloofde diensten voor het Russische ondernemerskoppel heeft verricht en dat de kennismigranten wél werkten (via een payroll-constructie).

Hij vindt het artikel „eenzijdig” en wijst op „honderden tevreden klanten”. Bij de personen die zich in dit artikel over hem uitlaten is volgens Blaustein sprake van „jaloezie”.

Hij benadrukt dat er bezwaarprocedures lopen tegen de intrekking van de trustvergunning en alle belastingaanslagen en dat er hoger beroep loopt in de zaak van de rijke Russische familie.

Bron: NRC

 

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties