Pieter Klein
De top van de Douane heeft een grootschalig onderzoek naar de omvang van corruptie door eigen medewerkers in de Rotterdamse haven tegengehouden. Dit zeggen goed ingevoerde bronnen bij ministeries en opsporingsinstanties tegen RTL Nieuws.
Onderzoekers stuitten op ‘signalen’ dat bij grote aantallen douaniers sprake is van mogelijke corruptie, integriteitsschendingen en samenwerking met georganiseerde criminaliteit. Het gaat onder meer om het doorlaten van drugstransporten. Rotterdam is als grootste haven van Europa de spil in smokkel van bijvoorbeeld cocaïne.
De Tweede Kamer reageert onthutst op het blokkeren van het onderzoek door de Douane. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt: “Dit is zeer ernstig, want dit gaat nota bene over integriteit. Ik wil het naadje van de kous weten.” D66-Kamerlid Maarten Groothuizen, die al eerder vragen stelde: “Als dit klopt, is het ernstig. We moeten erop kunnen vertrouwen dat overheidsorganisaties die in de haven actief werken, integer zijn. En als er problemen zijn, moet dat naar buiten komen.”
Jager wordt prooi
Het tegengehouden onderzoek richtte zich op ‘kwetsbaarheden’ in de Rotterdamse haven bij alle opsporings- en handhavingsdiensten. Het gaat om een drie jaar durend wetenschappelijk onderzoek in opdracht van Politie en Wetenschap: ‘Als de prooi de jager pakt’. Dit onderzoek richtte zich juist op de nog onbekende omvang van mogelijke ambtelijke corruptie.
Opsporingsinstanties als de FIOD werkten wel mee en gaven inzage in opsporingsdossiers. Bij de Douane gingen de luiken juist stap voor stap steeds verder dicht. Dit gebeurde nadat uit interviews met 119 betrokkenen in de Rotterdamse haven was gebleken dat er ‘tal van aanwijzingen’ waren dat er veel meer ‘opzettelijke’ integriteitschendingen zijn dan tot nog toe bekend is.
Het zou gaan om honderden gevallen in de periode 1996 tot 2016, vooral bij Douanepersoneel. Er is geen bewijs dat zij allemaal ‘fout’ waren – dit had juist verder moeten worden uitgezocht.
Fel verzet
De onderzoekers kregen na deze bevindingen geen toegang tot dossiers en registraties bij de Douane. In opdracht van de leiding van de Douane werd de eerder beloofde medewerking aan het drie jaar durend onderzoek beëindigd. Ook verzette de Douane zich fel tegen de publicatie van het concepteindrapport, zeggen meerdere bronnen.
Ook na herhaalde vragen van RTL Nieuws aan het ministerie van Justitie en Veiligheid wordt niet ingegaan op de redenen voor het staken van de medewerking. De Douane wil ook niet zeggen of de ambtelijke of politieke top van het ministerie van Financiën vooraf wist van het frustreren van dit onderzoek, en beantwoordt vragen niet. (Lees hier de reactie op onze vragen). De Douane en FIOD vallen allebei onder staatssecretaris Menno Snel.
‘Bizar’
Het onderzoek werd begeleid door prof. Cyrille Fijnaut, een gezaghebbende criminoloog met een grote staat van dienst. Hij noemt het ‘bizar’ dat medewerking aan het onderzoek werd gestaakt. Fijnaut geeft geen details, want hij is net als de onderzoekers gebonden door geheimhouding. Hij pleit net als zij voor een parlementaire enquête. (Zie hier wat Fijnaut publiekelijk over de affaire zei). De onderzoekers willen geen commentaar geven.
Een lid van de begeleidingscommissie, Damian Zaitch, noemt het ‘heel erg dat dit in Nederland gebeurt’: “Hoe meer rook er kwam, hoe moeilijker ze gingen doen.” Zaitch, verbonden aan de Universiteit Utrecht, was betrokken om de kwaliteit van het onderzoek te bewaken. Daar was volgens hem niets mis mee.
De Douane is de kwade genius, zeggen andere bronnen. “De Douane heeft dit onderzoek tegengehouden. In eerste instantie bevestigde de Douane de uitkomsten. Toen het ze te heet onder de voeten werd, veranderde dit.” Een andere bron meldt: “Ze voerden allerlei argumenten aan, zoals de bescherming van privacy van werknemers.”
Parlementaire enquête?
De onderzoekers moesten door dit gebrek aan medewerking van de Douane noodgedwongen hun onderzoek staken. Zij gaven in mei een opzienbarende verklaring uit, zonder dat de naam van de Douane werd benoemd. Ze zeiden toen: “We schatten in dat alleen een parlementaire of statelijke onderzoekscommissie voldoende gewapend is om door te dringen in de integriteitsproblemen in de Rotterdamse haven.”
In antwoord op Kamervragen van D66 sprak minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) eerder alleen over tegenwerking van het onderzoek door een ‘aantal medewerkers in de haven’: “Het is niet aan mij als minister om te treden in de overwegingen van de onderzoekers om geen eindrapport uit te brengen.” De minister vermeldde toen niet dat de top van de Douane het onderzoek torpedeerde.
Het adviesorgaan Politie & Wetenschap dat opdracht gaf tot het onderzoek, valt onder zijn ministerie.
Bron; RTL Nieuws
Zou grappenhaus misschien familie zijn van onze minister van Justitie.Beiden gebruiken grootspraak om niets te zeggen en hebben daarnaast ook gebrek aan guts om in te grijpen indien noodzakelijk. Brabbel brabbel en dan niets meer.
Aha, niet moeilijk te raden, waarom geen onderzoek gedaan kon worden. Ga hun auto’s, huizen etc inspecteren.