28 C
Willemstad
• vrijdag 29 maart 2024

Extra | Journaal 28 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Wednesday, March 27, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 27 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Tuesday, March 26, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...

Extra | Journaal 26 maart 2024

Elke werkdag het laatste nieuws van Extra, nu ook in het Nederlands. Bron: Extra

Democracy now! | Monday, March 25, 2024

Democracy Now! is a national, daily, independent, award-winning news program hosted by journalists Amy Goodman and Juan Gonzalez. Democracy Now!’s War and Peace Report provides our audience...
- Advertisement -spot_img

Trouw | De val van Mossack Fonseca

HomeMediaTrouw | De val van Mossack Fonseca

Jan Kleinnijenhuis en Karlijn Kuijpers

Na veel mails over-en-weer tussen United Trust en Mossack Fonseca blijkt dat de drie bedrijven eigendom zijn van twee leden van de familie Mansur, volgens The Washington Post veruit de rijkste en machtigste familie van Aruba.

Panama Papers – Tevergeefs probeerde het juridisch adviesbureau zijn klanten gerust te stellen. Twee jaar na de eerste publicatie over de Panama Papers sluit Mossack Fonseca zijn deuren.

De datum 3 april 2016 staat in het geheugen gegrift van Jürgen Mossack en Ramón Fonseca. Het is drie uur ’s middags in Panama-Stad als meer dan honderd media wereldwijd het juridisch adviesbureau, dat ze samen hebben opgericht en hun namen draagt, vol in de schijnwerpers zetten. Vrijwel de gehele administratie van Mossack Fonseca is gelekt. En het bedrijf staat er niet goed op, want het blijkt veel geheime vennootschappen in Panama en de Britse Maagdeneilanden te hebben opgericht voor publieke figuren en politici wereldwijd.

De chaos in de dagen voor en na publicatie van deze Panama Papers is compleet. ‘Een Franse journalist wil een artikel publiceren in Le Monde, dat is niet acceptabel voor mij!!!’, mailt een Zwitserse adviseur in tekst met gele highlights. ‘URGENT…welke documenten […] zijn onderschept en wanneer’, schrijft Charles Hotton van de Bank of Singapore ongerust. Mossack Fonseca probeert klanten gerust te stellen door te beloven dat het gat is gedicht en dat er een nieuwe firewall en encryptiesysteem zijn geïnstalleerd om toekomstige datalekken te voorkomen.

Van de meer dan 28.000 nog actieve vennootschappen die de Panamezen beheren op de Britse Maagdeneilanden blijken ze van meer dan 70% niet te weten wie de eigenaren zijn. En van de bijna 11.000 bedrijven en stichtingen die Mossack Fonseca in Panama beheert, is slechts van 25 procent bekend wie de uiteindelijke eigenaar is.

Nieuwe documenten

Niets blijkt minder waar. De Süddeutsche Zeitung, die de Panama Papers als eerste ontving, heeft de beschikking gekregen over nog eens 1,2 miljoen documenten afkomstig uit de interne administratie van Mossack Fonseca, vooral e-mails en bijlagen uit 2016 en 2017. De krant heeft deze data opnieuw gedeeld met het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) en via hen met media wereldwijd, waaronder in Nederland Trouw en Het Financieele Dagblad.

Kort na publicatie wordt Mossack Fonseca overspoeld met verzoeken van klanten die hun bedrijven willen opheffen of verplaatsen. Ook klanten van Gregory Elias, eigenaar van het Nederlandse trustkantoor United Trust met filialen op onder meer Curaçao en Aruba, weten niet hoe snel ze na publicatie van de Panama Papers weg moeten bij Mossack Fonseca, blijkt uit de nieuwe gelekte gegevens. ‘Onze klant heeft ons laten weten dat hij per direct drie bedrijven wil opheffen’, mailt een medewerker van United Trust Curaçao aan Mossack Fonseca drie dagen na de publicatie van de Panama Papers.

Gregory Elias snapte alle ophef niet toen hij vorig jaar werd opgeroepen voor de parlementaire ondervragingscommissie die naar aanleiding van de Panama Papers werd ingesteld. “Kunt u mij uitleggen wat er verkeerd aan is”, vroeg Elias toen voorzitter Henk Nijboer hem vragen stelde over belastingontwijking. Over Mossack Fonseca zei Elias: “Zij hebben ons altijd correct en netjes behandeld en zijn altijd heel professioneel geweest.” Elias was goed te spreken over het verplichte klantenonderzoek van Mossack Fonseca: “Ze hebben altijd de juiste vragen gesteld: wie zit daar achter, waarom?”

Dat is ook het beeld dat het Panamese bedrijf naar buiten wil brengen. In persberichten benadrukt het dat het klantenonderzoek op orde is. Maar uit intern onderzoek van Mossack Fonseca zelf blijkt, anderhalve maand na publicatie van de Panama Papers, iets heel anders. Van de meer dan 28.000 nog actieve vennootschappen die de Panamezen beheren op de Britse Maagdeneilanden blijken ze van meer dan zeventig procent niet te weten wie de eigenaren zijn. En van de bijna 11.000 bedrijven en stichtingen die Mossack Fonseca in Panama beheert, is slechts van 25 procent bekend wie de uiteindelijke eigenaar is.

Woedende klanten

In een poging de gaten in de administratie te dichten probeert het Panamese bedrijf uit alle macht de ontbrekende informatie te achterhalen om zo te voldoen aan wet- en regelgeving in de dertig landen waar het actief is. Tot woede van sommige klanten. ‘Dit is belachelijk’, schrijft Eliezer Panell, een advocaat uit Florida, nadat Mossack Fonseca een dag na een eerste informatieverzoek alweer nieuwe informatie van dezelfde klant opvraagt.

Dit is belachelijk. We lijken wel fucking amateurs. Een Mickey Mou­se-ope­ra­tie.

Een klant van Mossack Fonseca

Klanten die hun bedrijf willen opheffen of verplaatsen kunnen niet zomaar vertrekken. Zij moeten eerst alle ontbrekende informatie inleveren en openstaande rekeningen betalen. Dat is overigens niet makkelijk: Mossack Fonseca is bij haar eerdere banken niet meer welkom en moet daarom bedrijven inhuren die voor Mossack Fonseca het geld ontvangen. Sommige klanten betalen zelfs in cash.

Ook van de zeven bedrijven die Elias voor zijn cliënten aanhoudt bij Mossack Fonseca, zijn in de administratie van het Panamese bedrijf geen aandeelhouders te vinden. Uit e-mails blijkt dat van drie bedrijven die direct na de publicaties moeten worden opgeheven, informatie ontbreekt over de uiteindelijke eigenaren (ubo) en de oorsprong van het vermogen, kennis die Mossack Fonseca verplicht is te weten.

In een poging de administratie alsnog op orde te brengen weigert het Panamese kantoor bedrijven op te heffen zolang niet alle informatie is opgestuurd. Kopieën van paspoorten en bewijzen van huisadres moeten worden opgestuurd. Elias’ klant ziet dat niet zitten. “De cliënt wil de gevraagde informatie niet geven. Kunnen de bedrijven niet gewoon worden opgeheven door ze uit te schrijven of zo….?”, mailt een medewerker van United Trust.

Na veel mails over-en-weer blijkt dat de drie bedrijven eigendom zijn van twee leden van de familie Mansur, volgens The Washington Post veruit de rijkste en machtigste familie van Aruba. De Mansurs bezitten de grootste krant van Aruba, een bank, een luxe hotel, vrachtschepen, winkels en een groot aantal bedrijven in de vrijhandelszone. Verschillende leden van de familie zijn in de jaren negentig aangeklaagd voor witwassen, maar voor zover bekend nooit veroordeeld. Elias meldt in een reactie op vragen van Trouw en FD dat hij slechts zeer beperkt zaken deed met Mossack Fonseca en dat “indien u stelt dat Mossack Fonseca niet zou weten wie de ubo is van de bedrijven die zij voor cliënten beheerde, dat laat zien dat uw feitenmateriaal tekortschiet en uw dossiers incompleet zijn”.

United Trust is overigens niet het enige Nederlandse trustkantoor dat zaken deed met Mossack Fonseca. Uit een rondgang van toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) blijkt dat 34 procent van de trustkantoren op enige manier betrokkenheid heeft of had met de Panamese dienstverlener.

Nieuwe naam

Mossack Fonseca probeert haar klanten aanvankelijk te behouden door kortingen te geven en aan te bieden om de namen van de brievenbusbedrijven te veranderen, zodat cliënten vertrouwelijkheid kunnen behouden. Ook verandert het de eigen bedrijfsnaam om de relatie met de Panama Papers te verhullen: in Samoa wordt dat Central Corporate Services Ltd. en in Panama zelf verwijst het naar Orbis Legal Services, een bedrijf dat een aantal oud-medewerkers van Mossack Fonseca inhuurde om ‘hetzelfde serviceniveau’ te bieden.

Maar de val is niet te stuiten. In mei 2016 sluit het kantoor van Mossack Fonseca op het eiland Man, wat later de kantoren in Jersey en Hongkong.

Als het Panamese Openbaar Ministerie in februari 2017 bekendmaakt dat de bedrijven van Mossack Fonseca zijn gebruikt om steekpenningen te betalen in een groot corruptieschandaal rondom het Braziliaanse staatsoliebedrijf Petrobras, is het einde in zicht. Openbaar aanklager Kenia Porcell noemt Mossack Fonseca “een criminele organisatie die erop is gericht om geld van verdachte oorsprong te verbergen”. Ze geeft opdracht om de oprichters Mossack en Fonseca gevangen te zetten op verdenking van witwassen. De twee, die ontkennen iets fout te hebben gedaan, brengen een aantal maanden in de gevangenis door, voordat ze op borgtocht vrijkomen.

In mei 2018 sluit Mossack Fonseca definitief haar deuren

In mei 2018 sluit Mossack Fonseca definitief haar deuren. Deze maand volgt een laatste persbericht, waarin de advocaten van Mossack en Fonseca herhalen dat het kantoor, haar medewerkers en haar oprichters “nooit betrokken waren bij illegale activiteiten”.

Deze productie kwam tot stand in samenwerking met Gaby de Groot en Vasco van der Boon van het FD.

Bron: Trouw

1 reactie

Geef een reactie

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Zoeken

Recente reacties