Willemstad – Bankiers hebben geen verschoningsrecht. De geheimhoudingsplicht in de Landsverordening identificatie bij dienstverlening doet niet af aan hun getuigplicht. Tot die slotsom kwam recentelijk de rechter in eerste aanleg op Curaçao in verband met een faillissementsverhoor. Het betreft het persoonlijk faillissement van oud-bankier Eric Garcia, alweer drie jaar geleden uitgesproken.

De curatoren in dezen, Valerie Maria en Lizaima da Costa Gomez, willen door middel van faillissementsverhoor het vermogen van de failliet, Garcia dus, in kaart brengen.

De curatoren hebben een aantal te horen personen voorgedragen, onder wie medewerkers van trustkantoren en banken. Het gaat om de volgende vier vragen:

,,Bent u bekend met rechtspersonen waarvan Eric Garcia de uiteindelijke belanghebbende is of was, en/of waarbij hij betrokken is of was? Waaruit bestaat/bestond het vermogen van deze rechtspersonen? Waar zijn de stukken en/of informatie van deze rechtspersonen? Wie is/was de uiteindelijk belanghebbende van de aandelen of het vermogen van deze rechtspersonen?”

De getuigen hebben deze aan hen gestelde vragen echter onbeantwoord gelaten. Zij hebben zich beroepen op de in artikel 8 van de Landsverordening identificatie bij dienstverlening (LvID) neergelegde geheimhoudingsplicht. Namens de curatoren is een memorandum opgesteld waarin geconcludeerd wordt dat de getuigen géén verschoningsrecht hebben.

De advocaat van de getuigen heeft hierop gereageerd, met als conclusie dat de geheimhoudingsverplichting van Orco moet worden gerespecteerd. Overtreding van het verbod zou strafbaar zijn. ,,Vastgesteld moet worden dat de LvID niet bepaalt dat de geheimhoudingsplichtigen zich kunnen verschonen als getuige”, aldus de beschikking van de rechter.

,,De vraag moet gesteld of de geheimhoudingsverplichting zo sterk is, dat deze ook als getuige ten overstaan van de verhorende rechter kan worden ingeroepen.”

Dat in een wettelijke geheimhoudingsplicht een verschoningsrecht ligt besloten, kan alleen worden aangenomen indien uit de bewoordingen, de strekking of de geschiedenis van de desbetreffende bepaling onmiskenbaar duidelijk blijkt dat de voor het aannemen van een verschoningsrecht vereiste afweging door de wetgever is gemaakt.

,,Dat is bij de LvID niet het geval.”

Een wettelijke geheimhoudingsplicht waaraan geen verschoningsrecht is verbonden, kan echter wel met zich brengen dat de rechter gebruikmaakt van zijn bevoegdheid om te beletten dat aan bepaalde vragen gevolg wordt gegeven, gelet op de door die geheimhoudingsplicht te beschermen belangen.

,,Die belangen moeten dan worden afgewogen tegen het belang van de waarheidsvinding, waarbij alle omstandigheden van het geval een rol kunnen spelen”, aldus de rechter. Van enig door de geheimhoudingsplicht te beschermen belang is in dit geval ‘niet gebleken’.

,,Daarbij is in het bijzonder van belang dat de curatoren wat betreft vermogensrechtelijke aangelegenheden in de rechten zijn getreden van de failliet (lees: Garcia). Door het faillissement is Garcia van rechtswege de beschikking en het beheer over zijn tot de failliete boedel behorende vermogen verloren, en hebben de curatoren die beschikking en dat beheer verkregen.”

Het is dus in wezen de cliënt/relatie/betrokkene zelf – ter bescherming van wiens belang de geheimhoudingsplicht primair strekt – die de bank (en de getuigen) om gegevens vraagt over zijn vermogenspositie. In die zin kan dit verhoor worden vergeleken met de situatie waarin Garcia – het faillissement weggedacht – zich zelf bij de bank zou vervoegen met de vraag ‘of de bank zijn geheugen wat kan opfrissen’ wat betreft zijn relatie met de bank en zijn bij de bank ondergebrachte vermogensbestanddelen. Ook dan zou de bank Garcia niet (kunnen) heenzenden met een beroep op LvID.

,,Geheimhouding is hier niet aan de orde, laat staan verschoning”, aldus de beschikking. De slotsom is dat de getuigen zich niet kunnen verschonen en de vier vragen dienen te beantwoorden. Verwacht wordt dat het verhoor ergens in de komende weken zal plaatsvinden.

Verschoning door uitoefenaars van vertrouwensberoep

Een uitzondering op de regel dat eenieder die daartoe wordt opgeroepen verplicht is een getuigenis af te leggen geldt voor hen ‘die tot geheimhouding verplicht zijn uit hoofde van hun ambt, beroep of betrekking omtrent hetgeen hun in die hoedanigheid is toevertrouwd’.

,,Tot deze groep verschoningsgerechtigden behoren degenen die vertrouwensberoepen uitoefenen die niet adequaat kunnen worden uitgeoefend zonder dat de hulpzoeker kan rekenen op vertrouwelijkheid, terwijl het algemeen belang bij onbelemmerde uitoefening van dat beroep zwaarder moet wegen dan de waarheidsvinding in rechte”, aldus de beschikking.

Blijkens de jurisprudentie zijn deze vertrouwensberoepen beperkt tot, samengevat, advocaten, medici, geestelijken en notarissen, met een afgeleid verschoningsrecht voor hun medewerkers.

,,Bankiers oefenen geen vertrouwensberoep in deze zin uit.”

Bron: Antilliaans Dagblad van 16 september 2019

Naschrift KKC

Dit is de link naar het artikel van Malta Times

De zaak is hier te volgen:

http://iapps.courts.state.ny.us/iscroll/SQLData.jsp

Het nummer is 655968-2018

Met name in nrs 41, 45 en 49 worden de rollen van Girobank bestuursleden Eric Garcia, Stephen Capella en manager Neysa Isenia-Schoop nader belicht.