Als Venezuela niest, zijn de ABC-eilanden verkouden. Waarmee zoveel wordt gezegd als dat de invloed van het buurland in directe en indirecte zin bijzonder groot is op Aruba, Bonaire en Curaçao.

Als de Venezolaanse president zich ongehoord hard en ondiplomatiek uitlaat over de eilanden voor zijn Caribische noordkust dan is dat van belang voor Willemstad, Oranjestad en Kralendijk maar ook voor Den Haag, dat niet alleen met Bonaire als integraal onderdeel van Nederland rechtstreeks wordt aangesproken, maar tevens conform het Statuut belast is met de buitenlandse betrekkingen van het Koninkrijk.

,,Ik heb overwogen om alle vormen van communicatie, van al het zakelijke verkeer, van het luchtverkeer en het maritieme verkeer met Aruba, Bonaire en Curaçao te verbreken”, verklaarde Nicolás Maduro afgelopen week tijdens een vergadering met hoge functionarissen die live op de Venezolaanse televisie werd uitgezonden.

De president had het over de maffia op de eilanden en de schaarste in Venezuela die te wijten zou zijn aan de smokkel van goederen naar de ABC-eilanden toe. Hij zei verder dat zijn land uit elkaar valt door de eilanden. Maduro kondigde aan dat hij een verrassing voor de eilanden in petto heeft, maar dat hij er op dat moment niet meer over zou zeggen. Dat klinkt niet alleen dreigend. Het ís dreigend. Zo is het ook bedoeld.

Of de soep net zo heet wordt gegeten als deze wordt opgediend valt nog te bezien. De regering in Caracas heeft in het verleden wel haar tanden laten zien tijdens de crisis vorig jaar rond de arrestatie op Aruba – op verzoek van Amerika – van de hooggeplaatste Venezolaan Hugo Carvajal, voormalig hoofd van de militaire inlichtingendienst. Nu lijkt het er eerder op dat men in regeringscentrum Miraflores de aandacht wil afleiden van de malaise en het eigen falen. In die zin zoekt Maduro in de ABC-eilanden een ouderwetse zondebok.

De woordvoerder van minister Halbe Zijlstra (VVD) van Buitenlandse Zaken reageerde zoals het hoort: terughoudend. ,,Het ministerie heeft alleen via de media kennisgenomen van de uitspraken van Maduro. Venezuela heeft hierover geen bericht gestuurd via de diplomatieke kanalen. Van een afsluiting is op dit moment geen sprake. Het Koninkrijk monitort de ontwikkelingen in Venezuela nauwgezet.”

Keurig, maar toch is hier met ingehouden adem kennisgenomen van de felle uitlatingen. Wat steekt hierachter? Wat beoogt Maduro? Is het slechts retoriek voor de achterban of zijn er reële bedoelingen om de contacten te verbreken? Van oudsher en, hoewel minder dan voorheen, nog steeds is de Venezolaanse invloed op de eilanden groot. Alleen al vanwege de nabijheid zijn er al eeuwen allerlei banden over en weer; in de familiare sfeer, cultureel en economisch.

Vooral dat laatste: als het financieel-economisch niet goed gaat in Venezuela, dan merken de eilanden voor de Venezolaanse kust dat onmiddellijk. Ook als de economie in dit Zuid-Amerikaanse land bloeit, dan pikken de ABC daar de vruchten van. De hele ontstaansgeschiedenis van de Isla-raffinaderij honderd jaar geleden en de petroleumindustrie en daarmee de welvaart op Curaçao zijn mede te danken aan ontdekking van de overvloedige aanwezigheid van olie in Venezuela in combinatie met de stabiliteit die het eiland bood.

Maar toen in de jaren tachtig de bolívar devalueerde stortte het Venezolaanse kooptoerisme in één klap ineen. Ook nu delen de ABC in de crisis in Venezuela met steeds minder toeristen, schulden die onbetaald blijven (Insel Air) en de raffinaderij die op minder dan halve toeren draait (Isla/PdVSA op Curaçao), een olieterminal waar nauwelijks nog onderhoud aan wordt gepleegd (Bopec/PdVSA op Bonaire) en een raffinage-plant die maar moeizaam aan de praat wordt gebracht (Citgo/PdVSA op Aruba).

Of men wil of niet, de afhankelijkheid van handelspartner Venezuela is en blijft groot. Natuurlijk zijn de woorden van Maduro primair bedoeld voor binnenlandse consumptie, zoals de grootste Nederlandse regeringspartij VVD – de partij van premier Mark Rutte – ook zegt, maar voor de eilanden blijft Venezuela wel heel dichtbij. Extra alertheid is nodig, maar in principe geldt voor de ABC het adagium ‘Beter een goede buur dan een verre vriend’. Feliz Navidad!

Bron: Antilliaans Dagblad