Geen of nauwelijks groei van de economie in de afgelopen tien jaar. Sterker nog, als de omvang van de economie wordt omgeslagen over de – wel iets toegenomen – bevolking, dan is per hoofd sprake van een terugval van 10 procent.
Tot deze toch wel schokkende conclusie komt de Centrale Bank CBCS in verband met de publicatie afgelopen week van het jongste kwartaalbericht. In het derde kwartaal van 2017 was sprake van een reële economische groei van -1,4 procent.
Het is al enkele jaren kwakkelen met de economische bedrijvigheid van Curaçao. Mede door de malaise in buurland Venezuela, waar Curaçao toch veel afhankelijker van blijkt dan verwacht, zitten diverse sectoren in de min: de industrie vanwege de door PdVSA geëxploiteerde Isla-raffinaderij, de logistiek (zee- en luchtverkeer), de vrije zone en ook het toerisme.
Maar ook los van Venezuela willen veel traditionele bedrijfstakken maar niet uit de verf komen, gaat het opstarten van nieuwe projecten moeizaam en – vooral – ontbreekt het veelal aan (zelf)vertrouwen.
Bij dit alles komt de top van de Centrale Bank CBCS met een even opmerkelijke als fundamentele stelling: ,,Een belangrijke les die getrokken kan worden, is dat alléén begrotingsdiscipline en de strikte naleving van begrotingsnormen niet zullen leiden tot groei.” Zonder nadere toelichting in het persbericht van de Centrale Bank. Hoewel zo’n onderbouwing wel verwacht mag worden van een voornaam instituut als de CBCS, kan een goed verstaander begrijpen wat wordt bedoeld: altijd maar zorgen voor een sluitende landsbegroting en altijd maar knijpen, wat bij de eeuwige tegenvallers veelal gepaard gaat met extra bezuinigingsmaatregelen en verder snijden in overheidsuitgaven, bevordert de groei van de economie niet.
Dat is een interessante discussie, die overal ter wereld wordt gevoerd. Ook in ‘rijke’ landen als in de Verenigde Staten en in de Europese Unie. En de afgelopen jaren ook dichtbij huis op Aruba, waar de twee kabinetten van premier Mike Eman (AVP) geloofden de grote schokken op te (kunnen) vangen met grootschalige overheidsinvesteringen en -bestedingen. Dit hield de Arubaanse economie inderdaad een tijdje op de been, maar tegen een erg hoge prijs: een staatsschuld per ultimo 2017 van 4.195 miljoen (4,2 miljard) florin ofwel 86 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Curaçao zit nog niet op de helft daarvan – vooral nog als gevolg van de schuldsanering door Nederland in 2010 – maar met een economie die maar niet echt vooruit wil.
Minister Steven Martina (MAN) van Economische Ontwikkeling lanceerde vorige maand het Economic Recovery Plan van één miljard aan investeringen, waarbij volgens hem in verband met de vereiste inhaalslag de schuld van Curaçao op gecontroleerde wijze mag stijgen tot zo’n 55 procent bbp.
Sommigen, die de tijd van de onhoudbare overheidsfinanciën van vóór 2010 nog herinneren, zullen hiervan huiveren. Anderzijds moet er wel wat gebeuren. Dit kan alleen in harmonie en samenspel van overheid en bedrijfsleven (werkgevers én werknemers) en vergt een welgemeende vereende aanpak, gebaseerd op (zelf)vertrouwen.
De boodschap – of ‘les’, zoals de CBCS wil meegeven – is dat zich enkel blindstaren op evenwichtige begrotingen leidt tot kaalslag en weinig beleidsruimte van de overheid. En dus óók niet om te investeren in onderwijs en vorming; de toekomst. Dat is een heilloze weg.
Om de begrotingsnormen eventueel te verruimen, is echter allereerst onderling vertrouwen en vervolgens overtuiging – van de rijksministerraad – nodig dat de geplande investeringen, en daarmee tijdelijke schuldopbouw, niet consumptief (dus slechts eenmalig) maar productief van aard zijn (en daarmee zichzelf terugverdienen).
Echter, niets komt voor niets. In verband met de al jaren door dezelfde Centrale Bank bepleite, maar nog altijd niet doorgevoerde, vereiste hervormingen, zullen sommige heilige huisjes moeten sneuvelen of worden aangepast, zowel aan de kant van de overheid (moet minder bureaucratisch en veel slagvaardiger) als het kapitaal (moet veel goedkoper en eenvoudiger) en de factor arbeid (moet flexibeler en dus aanpassing/afschaffing van de ontslagwet).
Er dient een omslag in denken en doen te komen. De nadruk zal moeten liggen op samenwerking tussen overheid, werkgevers en werknemers, alsmede op – voor de armsten: betaalbaar of zelfs gratis – scholing en op preventie gerichte gezondheidszorg. Zonder natuurlijke hulpbronnen moeten de mensen, ‘human capital’, noodzakelijkerwijs centraal staan.
Informatie- en communicatietechnologie (ICT) en continue trainingen gericht op nieuwe (economische) sectoren moeten de volle aandacht van de overheid en de particuliere sector krijgen. De ‘oude’ economie werkt niet meer en de ‘witte’ economie, waaronder de internationale financiële dienstverlening, is een te magere basis voor groei.
Curaçao moet nu de transitie maken naar een ‘blauwe’ en ‘groene’ economie. Die kleuren staan voor alternatieve energie en duurzaamheid. Dat is de toekomst. Het woord is aan ‘us, ourselves and we’.
Bron: Antilliaans Dagblad
Blijkbaar neemt het AD maar ook alle reageerders hier beneden de CBCS nog serieus.
Hoe is dat mogelijk, een instituut geleid door een tiran die 1.5 miljoen per jaar verdiend en daarboven nog eens een bonus van 500,000 ontvangt en zijn Aqualectra rekeningen door CBCS laat betalen.
Waar directeur Hasselmeyer dit allemaal goedkeurde en directeur Romero dagelijks om 5 uur al in cafe De Heeren zat.
Waar tiran Tromp ook nog eens Taco Tara Asjes aannam, overal mislukt maar wel de vrouw van Ivar Asjes. Door Tromp aangenomen zonder vacature of sollicitatieprocedure.
En dat was nog niet genoeg, want als toppunt van nepotisme nam Tromp ook nog eens zijn nicht tegen megasalaris in dienst. Weer zonder vacature en zonder sollicitatieprocedure.
En het AD neemt CBCS serieus? Een nieuwe variant op het sprookje van de nieuwe kleren van de keizer.
Uitstekende editoriaal, laat aan duidelijkheid niets te wensen over!
@van Allet, niets aan toe te voegen, zo is het en niet anders.
@ Greet,
Ben het met je eens. Je kunt hier miljarden investeren, maar zolang je de werkelijke problemen niet wenst aan te pakken of durft te benoemen heeft dat geen zin.
Eerst de boel opruimen, efficiënt maken, fraude, corruptie en vriendjespolitiek stopzetten. Dan het ambtenaren circus opschonen en de rest bijscholen totdat ze hun taak kunnen uitvoeren.
Wanneer dan ook nog eens alle red tape wordt verwijderd kunnen we gaan nadenken over het aantrekken van buitenlandse investeerders. Momenteel hebben we die echt niets te bieden.
Oh, en laten we ook even die honderden miljoenen aan studiefinanciering, erfpachtkanon etc op gaan halen. Scheelt ook weer.
Uitstekend uiteengezet. Continue training en in informatietechnologie is op de eilanden minder van belang. Er is geen veelbelovende en ruime markt met een veelheid aan bedrijven. Er is een topzware overheid, de trustsector om wit te wassen en belasting te ontduiken, de toeristenindustrie en wat toeleveranciers en dat is het wel ongeveer. Dat geldt ook voor de energie transitie. Op de eilanden ligt windenergie en zonne-energie voor de hand. Wel moet het Europese model niet onverkort worden toegepast op de eilanden. De financiële situatie van veel overheden is zorgelijk. Wij houden die al jaren bij voor Aruba. Met toezicht van het Caft wilde voldoende begrotingsdiscipline ook niet lukken. Of is de controlerende instantie zo bekwaam om de tuin geleid en heeft men dat toegelaten? Tot dusverre zijn de juiste cijfers over de overheidsfinanciën van de CBA niet boven water. Wat is er allemaal buiten de begroting gehouden? Hoe groot is het gat of zijn er meer gaten in de begroting en hoe hoog is de schuldenlast? Met hoeveel is de schuld weer toegenomen? Met name aan het APFA en de SVB? Gebruikt de overheid nog steeds het geld van de afgedragen premies ten eigen bate? Waarom wordt de BBO-AZV niet afgedragen aan de AZV maar verdwijnt? Het CBA heeft een naar onze mening overtrokken optimistische innovatieve aanpak het licht doen zien om het economisch slechte tij te keren (9 maart 2018: State of the Economy, First 3 Q of 2017) . Dat gaat niet lukken. Veel ondernemingen zijn failliet. Lokaal is er onvoldoende werk of het wordt te vaak gedaan met stilzwijgende goedkeuring van de overheid door illegalen. Al decennia lang. Meestal liggen de lonen veel te laag, gezien de hoge prijs van de eerste levensbehoeften. Die zijn al loodzwaar belast. De meeste vermogende & witwassende Venezolanen wonen hier al. Inwoners hebben nauwelijks geld te besteden, behalve verplicht aan de eerste levensbehoeften. Het eiland is te dicht bebouwd en vervuild. Als er geen CiTGO meer komt, wat vrijwel zeker is, dan kost het schoonmaken van het raffinaderijterrein, en het opnieuw inrichten daarvan miljoenen zo niet enkele miljarden. Wie gaat dat waarvan betalen? De financiële situatie van het Land is nu zo slecht, dat de wal het schip keert. De regering heeft nog te weinig op orde, er zijn teveel aanhangende plucheklevers die te weinig willen en kunnen. Hoe dat moet aflopen? Wij hebben slechts een advies. Inventariseer de problematiek, wat zijn de oorzaken? Wat zijn de oplossingen? Weeg alle oplossingen zorgvuldig op negatieve en positieve gevolgen. Neem dan een onderbouwde beslissing en stel die zo nodig bij, wanneer vereist. De algemene punten hieronder zijn voor alle eilanden nuttig en ook voor Nederland.
1. Maak een inventarisatie van alle diensten die wel en niet goed functioneren en wat daarvan de oorzaak is. Kijk wat een goede oplossing is. Bespreek die met het diensthoofd en doe follow up. Zoals met de achterstand van rijbewijzen. Vraag ook welk percentage werknemers bijbanen heeft en hoe lang al. Wordt het bestaande beleid van nevenwerkzaamheden gevolgd? Waar wel en waar niet? Welk percentage werkt wel en welk niet. Is er een bevorderingsbeleid en hoe wordt dat toegepast? Worden alle ambtenaren en werknemers jaarlijks gescreend en beoordeeld?
2. Zie af van managementteams. Dat maakt de overheid ongewenst duur en zorgt voor nog meer werknemers die niets doen.
3. Aruba staat vijfde op de wereldranglijst van dialysepatiënten. Er zou meer aan preventie moeten worden gedaan. Alle mensen die bewijsbaar te dik zijn door ongezond en veel eten, hoge bloeddruk hebben en diabetes verplichten (via AZV) om een gezondheidscursus te volgen. Via enthousiaste medewerkers die ook met ze sporten. Er doen wel meer inwoners aan sport, maar nog niet genoeg. Wij kennen zulke gemotiveerde leraren. Voor mensen die het niet kunnen betalen gebeurt het gratis. Wij zegen hele goede resultaten. Opvallend is dat veel mensen die wij sinds hun hun jeugd kennen, op middelbare leeftijd opeens uitdijen. Dat is onnodig. Vooral onze bestuurders worden in het algemeen gewichtiger. Ook zou het gezonde voedsel goedkoper moeten zijn en er zou minder ongezond voedsel moeten worden ingevoerd. De overheid zou ook met de supermarkten moeten spreken en het ongezonde voedsel zwaarder moeten belasten. Ook zouden meer producten te verkrijgen moeten zijn met geen of weinig suiker en zout.
Renée van Aller & John de Vries
Minder red tape en slagvaardiger. Ach, al jaaaaaaren horen we dat. Voeg daarbij de belabberde arbeidsethos en het niet willen samenwerken en het plaatje is compleet. Overduidelijk is dat `nos mes por` een steeds meer loze kreet is. Zolang men hier de afgestudeerde landskinderen blijft afzeiken omdat men zich bedreigd voelt en zolang men hier meer `andere meesters` dient dan het algemeen belang wordt het niets. Het paradijs voor zakkenvullers en graaiers is immers perfect voor die categorie, en die categorie heeft het toevallig voor het zeggen. De rest is een schijnvertoning.
Grootschalige corruptie, businessclass snoepreisjes, incompetente bestuurders op topsalarissen. vriendjes politiek, tenentrekkende ambtenarij en regelgeving.
Zakkenvullerij, ruzies die de interne verhoudingen verzieken, het ontbreken van verantwoordelijkheidsgevoel, ikke, ikke mentaliteit, enz, enz, enz.
Lijkt Nederland wel onder Rutte en consorten.
“factor arbeid moet flexibeler en dus aanpassing/afschaffing van de ontslagwet”. Hoe lang moeten wij dit nog aanhoren? Er zijn arbeiders die langer dan 10 jaar op minimumloon zitten anderen die langer dan 10 jaar nog steeds via uitzendburo bij hetzelfde bedrijf werken. Arbeiders hebben al genoeg ingeleverd het wordt tijd dat bedrijven niet de winst in eigen zak stoppen maar herinvesteren.