Den Haag – De situatie in Venezuela heeft op velerlei terreinen een directe impact op Curaçao, Aruba en Bonaire en baart het kabinet in Den Haag daarom grote zorgen. Dat stelt minister Bert Koenders (PvdA) van Buitenlandse Zaken in zijn brief aan de Tweede Kamer.
,,De economieën van Venezuela en het Caribisch deel van het Koninkrijk zijn met elkaar verweven. Vooral in sectoren energie, migratie en toerisme kan de crisis in Venezuela voelbaar impact hebben op de Koninkrijkslanden. Maar ook op sociaal, cultureel en familiaal gebied bestaan talrijke banden tussen het Caribisch deel van het Koninkrijk en Venezuela”, aldus Koenders.
De minister vreest met name een mogelijk failliet van de Venezolaanse staatsoliemaatschappij PdVSA waarvan hij de situatie ‘verre van rooskleurig’ noemt. ,,PdVSA en de Amerikaanse dochteronderneming Citgo zijn beide actief in de raffinaderijen op respectievelijk Curaçao en Aruba. Een financiële crisis binnen PdVSA kan direct gevolgen hebben voor de economieën van het Caribisch deel van het Koninkrijk.”
Koenders maakt melding van intensieve contacten met de autoriteiten in Caracas: ,,Juist het feit dat Venezuela en het Koninkrijk directe buurlanden zijn, geeft een bijzondere betekenis en gewicht aan de bilaterale betrekkingen. Deze betrekkingen worden mede vormgegeven door het Memorandum of Understanding (MoU) tussen het Koninkrijk en Venezuela uit 2013. Het MoU verschaft ons een belangrijk forum voor overleg en open gedachtewisseling, dus ook over zaken waarin van mening wordt verschild.”
Naar nu blijkt heeft Koenders in het kader van het MoU onlangs een ‘hoog ambtelijke missie’ naar Venezuela gestuurd. ,,Om onze groeiende zorgen direct te uiten aan de viceminister van Buitenlandse Zaken over de politieke, economische, sociale en humanitaire situatie.
In het gesprek is onder meer gewezen op het belang van respect voor de Grondwet, de vrijheid van demonstratie, het belang van verkiezingen en de noodzaak tot serieuze onderhandelingen met de oppositie om te komen tot een vreedzame oplossing.
In het gesprek is aangegeven dat het Koninkrijk en de EU zeer betrokken zijn bij Venezuela, de humanitaire ontwikkelingen kritisch volgen en waar mogelijk ook bereid zijn de helpende hand te bieden.”
Illegale Venezolanen op ABC-eilanden
De bewindsman gaat in de brief ook in op Venezolanen die illegaal de ABC-eilanden proberen te bereiken. ,,Uit cijfers van de kustwacht over het eerste kwartaal van 2017 is een lichte toename zichtbaar, in vergelijking met voorgaande jaren, van Venezolanen die uit hun land vertrekken om illegaal per boot het Caribisch deel van het Koninkrijk te bereiken.
Na aanlanding aangetroffen illegale migranten worden teruggestuurd naar het land van herkomst. Bemanningsleden en eventuele mensensmokkelaars kunnen strafrechtelijk worden vervolgd. De kustwacht heeft extra patrouilles ingezet en onderhoudt contact met de Venezolaanse autoriteiten om de vaarroutes beter in kaart te brengen.”
Koenders houdt vast aan zijn inschatting dat er geen massale migratiestroom op gang komt naar het Caribisch deel van het Koninkrijk, zoals dat het geval is richting buurlanden Colombia en Brazilië.
,,Dat neemt niet weg dat de Caribische delen van het Koninkrijk en Nederland voorbereidingen en preventieve maatregelen treffen voor mogelijke opvang van Venezolaanse migranten.”
Tussen het ministerie en de landen vindt daarover structureel overleg plaats. Het aantal asielaanvragen door Venezolanen op Aruba, Curaçao en Bonaire is vooralsnog beperkt,
,,Dit neemt niet weg dat het kabinet en de regeringen van Aruba en Curaçao zich zeer bewust zijn van de ernst van de situatie. Venezolanen die legaal het land inkomen en vervolgens langer blijven dan het toegestaan verblijf (illegale overstay), of een gestaag toenemende instroom van illegale Venezolanen, kan consequenties hebben vanwege een beperkte opnamecapaciteit. Op basis van hun autonome bevoegdheden hebben Aruba en Curaçao afgelopen jaar maatregelen genomen om de migratie vanuit Venezuela te monitoren en reguleren. Aruba en Curaçao kunnen zo nodig een verzoek om bijstand doen. Tot op heden waren de gevolgen voor de eilanden niet dusdanig dat hiervan gebruik is gemaakt. Voor wat betreft Bonaire heeft het ministerie van Veiligheid en Justitie een scenario uitgewerkt.”
Tijdens Koenders’ bezoek in februari is met de regeringen van Curaçao en Aruba gesproken over een al dan niet tijdelijke invoering van een Caribische visumplicht. Volgens de minister is dat echter niet het meest geschikte middel om de komst van illegale Venezolaanse migranten tegen te gaan.
,,Omdat er in Venezuela sprake is van een buitengewone situatie, zal een visumplicht de illegale Venezolaanse migrant niet tegenhouden, terwijl het wel een obstakel vormt voor de komst van de bonafide reiziger naar het Caribische deel van het Koninkrijk.”
Meer voelt hij voor een elektronisch toelatingssysteem (Esta) zoals Aruba overweegt in te voeren:
,,Het Esta is een systeem om te toetsen of visumvrije nationaliteiten daadwerkelijk recht hebben op de vrijstelling die zij op grond van hun nationaliteit genieten. Het systeem toetst reizigers onder andere aan lokale handhavingslijsten (criminaliteits- en terrorismelijsten), maar toetst niet of de tijdige terugkeer naar het land van herkomst gewaarborgd is. Het kan een effectief middel zijn om een malafide reiziger buiten de deur te houden.”
Over de ontwikkelingen in het buurland is Koenders ronduit pessimistisch. Hij vindt dat het regime van president Nicolás Maduro de confrontatie zoekt en bijdraagt aan een verdere escalatie en afbreuk van democratische waarden waardoor de politieke, economische en humanitaire crisis steeds dieper wordt en het land steeds meer in een isolement raakt.
,,Een oplossing , hoe wenselijk ook, lijkt op dit moment ver weg.”
Evacuatie Venezuela voorbereid
Het Koninkrijk bereidt zich erop voor onderdanen uit Venezuela te evacueren voor het geval de maatschappelijke onrust nog verder escaleert. Dat schrijft minister Koenders van Buitenlandse Zaken, mede namens zijn collega en partijgenoot Ronald Plasterk van BZK, in een brief aan de Tweede Kamer over de actuele situatie in het grootste buurland van het Koninkrijk.
De bewindsman zegt dat de Nederlandse regering zich ‘grote zorgen’ maakt, maar dat er ‘op dit moment’ nog geen aanleiding is om Koninkrijksburgers uit Venezuela te evacueren.
,,We bereiden ons vanzelfsprekend wel voor op een mogelijke evacuatie door de overheid.”
Het ministerie van Buitenlandse Zaken is verantwoordelijk voor een eventuele evacuatie van Koninkrijksburgers in het buitenland. Een door de overheid gefaciliteerde evacuatie vindt slechts in zeer uitzonderlijke situaties plaats. Voor het laatst gebeurde dat in 2013 in Zuid-Sudan. Al geruime tijd ontraadt het ministerie Nederlanders naar Venezuela te reizen indien dat niet noodzakelijk is.
Het officiële reisadvies is vorige maand verder aangescherpt.
,,Zolang de vliegvelden open blijven, is het aan de Nederlanders zelf om voor hun eventuele vertrek te zorgen. Het crisisplan van de ambassade in Caracas is eind 2016 geactualiseerd. Nederland blijft alert op scenario’s waarin verdere consulaire maatregelen genomen moeten worden, waarbij alle aspecten in de regio worden meegenomen”,
aldus Koenders. In de somber getoonzette brief gaat de minister uitvoerig in op de effecten die de oplopende spanningen in Venezuela voor Curaçao, Aruba en Bonaire met zich meebrengen. De brief wordt woensdag door de Tweede Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken met Koenders en Plasterk besproken.
Bron: Antilliaans Dagblad
