Willemstad – Nadat de regering-Koeiman eind januari een overbruggingskrediet van 33,3 miljoen overeenkwam met Insel Air leek de financiële situatie van de luchtvaartmaatschappij al snel te verbeteren.

Maar de onverwacht hoge kosten door het wegvallen van de MD-toestellen gooiden roet in het eten.
Dat blijkt uit de presentatie die oud-premier Etienne Ys als voorzitter van de Commissie van Wijzen gisteren in de Staten gaf. Omdat de MD’s door de Arubaanse autoriteiten aan de grond werden gehouden moest Insel toestellen inhuren bij andere maatschappijen. Dat heeft veel geld gekost. Bovendien raakten vluchten vertraagd en moesten passagiers in hotels worden ondergebracht. Het vertrouwen in de maatschappij was al niet geweldig maar kreeg een extra knauw toen het Amerikaanse consulaat en de Nederlandse overheid hun ambtenaren verboden met de Curaçaose maatschappij te vliegen.

,,Gezien de ontwikkelingen heeft de overheid besloten om vaart te zetten achter het proces om een strategische partner te vinden”, zei Ys tijdens de Centrale Commissievergadering van de Staten die was aangevraagd door de PAR-fractie.

Op 23 maart kon een Letter of Intent (LoI) worden ondertekend met Synergy Aerospace, moedermaatschappij van onder andere de Columbiaanse luchtvaartmaatschappij Avianca. Inmiddels ligt er een concept voor een Heads of Agreement (HoA) dat de basis zal zijn om uiteindelijk te komen tot een ‘Share Purchase Agreement’; een overname van de aandelen van Insel Air door Synergy Aerospace. Zonder het overbruggingskrediet van de overheid was het nooit zover gekomen, benadrukt Ys nog maar weer eens, net zoals Eugene Rhuggenaath (PAR) als minister van Economische Ontwikkeling in het kabinet-Koeiman dat ook al verschillende keren liet weten.

Ys: ,,Een luchtvaartmaatschappij moet in leven zijn, de vliegtuigen moeten vliegen, anders hebben andere partijen geen interesse.”

Want zo kritiek was de situatie op het moment dat de toenmalige directie van Insel Air International bij de Curaçaose overheid om hulp vroeg. Zonder financiële steun zou het bedrijf van de ene op de andere dag moeten sluiten. ,,Insel kon simpelweg niet verder zonder dat overbruggingskrediet van de overheid”, zegt Ys. Met zijn commissie beveelt hij de regering aan om de gevraagde hulp te geven, ook al gaat het hier om een particuliere onderneming. Tegelijkertijd moet een duurzame oplossing gevonden worden om de connectiviteit tussen de eilanden te garanderen.

Anders dan in het geval van een doorsnee particulier bedrijf zou een faillissement van Insel Air ernstige economische en sociale consequenties hebben voor Curaçao. ,,Niet alleen de banen van ruim 600 medewerkers van de luchtvaartmaatschappij zelf zouden gevaar lopen, maar indirect nog eens 1.800 tot 2.800 banen. Hotels zouden bijna 100 miljoen aan inkomsten mislopen.”

Ys zet voor de aanwezige parlementariërs op een rijtje hoe het zo mis kon gaan met de lokale luchtvaartmaatschappij. De voorzitter van de Commissie van Wijzen noemt als belangrijke oorzaak de 100 miljoen dollar aan verkochte tickets die al jaren vast zit in Venezuela. ,,Dat heeft veel schade veroorzaakt. Het aantal vluchten op Venezuela werd afgebouwd, maar het verlies aan inkomsten kon niet worden gecompenseerd. De vluchten op andere bestemmingen leverden niet voldoende deviezen op.”

‘Insel Air in vicieuze cirkel’

Ys schetst hoe de maatschappij in een vicieuze cirkel terecht komt: vliegtuigen blijven langer aan de grond omdat er geen geld is voor onderhoud, de vluchten raken vertraagd. De regering-Koeiman volgt het advies van de commissie en tekent een overeenkomst voor een overbruggingskrediet met Insel Air International op Curaçao, Insel Air Aruba, het leasebedrijf dat de vliegtuigen leaset voor de andere twee bedrijven en met de aandeelhouders.

De overheid heeft het vruchtgebruik van 51 procent van de aandelen. Namens de overheid wordt een nieuwe algemeen directeur, de Canadees Gilles Filiatreault, en financieel directeur, André Delger, aangesteld. Ys:

,,De aandeelhouders kunnen de overeenkomst stoppen op et moment dat zij de schuld aan de overheid terugbetalen en als het bedrijf weer gezond draait. Dan stapt de overheid er weer uit.”

De verwachting is dat het bedrijf vanaf mei weer break-even presteert. Al vrij snel na het uitvallen van de MD’s beslist de nieuwe directie om alleen nog interinsulaire vluchten met de Fokker-toestellen uit te voeren. Eind maart komt het bericht dat van de resterende 550 medewerkers van Insel Air International op Curaçao er nog eens 250 worden ontslagen.

Dezelfde dag wordt bekendgemaakt dat de rechter een voorlopige surseance van betaling heeft verleend en een afkoelingsperiode van een maand. Die periode, waarin schuldeisers geen aanspraak kunnen doen op tot de boedel behorende goederen van de luchtvaartmaatschappij, is vorige week met een maand verlengd.

Inmiddels is 25,7 miljoen van de 33,3 miljoen gulden in delen aan Insel Air overgemaakt. Het geld is gebruikt voor de operationele kosten en niet voor het afbetalen van oude schulden, zo benadrukt Ys.

Insel zet derde Fokker 50 in

Binnen 7 tot 10 dagen zal de vloot van Insel Air Curaçao worden aangevuld met een derde Fokker 50 toestel. Ook zal een van de vier MD’s van Aruba voor de Curaçaose maatschappij gaan vliegen en een Fokker 70. Dat zei algemeen directeur Gilles Filiatreault gisteren tijdens een Centrale Commissievergadering in de Staten over de luchtvaartmaatschappij.

Sinds begin maart worden alleen nog vluchten uitgevoerd met twee Fokker 50-toestellen tussen Aruba, Curaçao, Bonaire en Sint Maarten. Dat gaat goed, zegt Filiatreault als het gaat om aankomst- en vertrektijden. De maatschappij staat sinds vorige maand onder surseance van betaling, en moest nog eens 250 van de overgebleven 550 werknemers ontslaan, maar Filiatreault klinkt toch voorzichtig positief in zijn betoog in de Staten.

Insel zal met name de Fokker- toestellen blijven gebruiken: drie van het type Fokker 50 en een van het type Fokker 70. Om alle vier de MD’s in de lucht te houden is een te grote uitgave op dit moment. Filiatreault schat de kosten die gepaard gaan met de procedures voor de zogenaamde C-check tussen de 600.000 en 800.000 dollar. Dan zijn er toestellen met een defecte motor, waarvan de reparatie nog eens eenzelfde bedrag kost.

,,Die liquide middelen hebben we niet. Daarom stoppen we met ‘heavy maintenance’.”

Van de 250 medewerkers die eind vorige maand werden ontslagen werkten er 70 tot 80 op afdeling onderhoud. ,,Veelal buitenlanders op contractbasis.” Nadat de directie in februari een stabilisatieplan afrondde, wordt nu hard gewerkt aan een businessplan. Dat moet 28 april klaar zijn.

Een mogelijk samenwerking of overname door Avianca of het alsnog vrijkomen van de claim van 100 miljoen dollar bij deviezenregulator Cadivi in Venezuela is niet meegenomen in het plan. ,,Als het zover is zullen we er mee dealen.”

Financieel directeur Andre Delger verwacht niet, ‘gezien de situatie in Venezuela’, dat het geld snel wordt overgemaakt naar Curaçao. Filiatreault noemt juli en augustus kritiek. ,,Dat is de piekperiode in het seizoen. Dan moet het bedrijf zichzelf weer kunnen bedruipen en winst maken.”

De Insel-directeur wil dat de luchtvaartmaatschappij zo snel mogelijk weer wordt opgenomen in het Billing and Settlement Plan (BSP) van de International Air Transport Association (IATA). Insel Air is sinds 21 maart geschorst door IATA omdat het lidmaatschap niet was betaald. Via het BSP-systeem wordt de betaling van vliegtickets tussen luchtvaartmaatschappijen onderling en met reisorganisaties geregeld.

,,Het is belangrijk dat we weer gebruik kunnen maken van het netwerk als we willen groeien en weer vluchten willen uitvoeren naar andere landen dan de eilanden, zoals Haïti, Suriname en Venezuela”, aldus Filiatreault. ,,Dat proces loopt nu.”

Onderhandelingen moeten doorgaan

De acht miljoen gulden die nog over is van het totaal van 33,3 miljoen gulden aan overbruggingskrediet, krijgt Insel Air alleen als het doorgaat met de onderhandelingen met Synergy Aerospace, eigenaar van de Colombiaanse maatschappij Avianca.

Dat zei Etienne Ys, voorzitter van de Commissie van Wijzen, gisteren in de Staten. In reactie op Amparo dos Santos (KdNT) die er geen vertrouwen in heeft dat de luchtvaartmaatschappij over de financiële problemen heen komt, zei Ys dat de financiering sowieso al is gebonden aan strenge voorwaarden.

De overheid heeft de controle over het bedrijf met de door haar aangestelde algemeen en financieel directeur en met de voorzitter en twee leden in de Raad van Commissarissen.

Volgens Dos Santos hebben alleen de aandeelhouders straks profijt van het geleende geld, als blijkt dat de 100 miljoen dollar in Venezuela moet worden afgeschreven. Hij vindt dat de resterende acht miljoen in een fonds voor werknemers moet worden gestort. ,,Want jullie gaan toch failliet. Jullie zullen op geen enkele manier overleven.”

Bron: Antilliaans Dagblad