Willemstad – Op grond van een ministeriële beschikking (MB) van 20 maart 2017 mag Un Mihó Mayan, de dagopvang voor psychiatrische patiënten aan de Scharlooweg, onderdeel van Klinika Capriles, niet gesloten worden.
De financiële bijstand die in diezelfde MB is toegezegd, heeft de Klinika Capriles niet ontvangen. ,,De opvang moet wél sluiten”, zegt directeur Waldi Oostburg.
Dertig psychiatrische patiënten staan op 20 juli aanstaande op straat als de overheid niet handelt volgens haar eigen ministerieel besluit en 7 miljoen gulden aan de Klinika Capriles overmaakt: 3,7 miljoen om de schuld van de kliniek aan de SVB af te lossen, en 3,3 miljoen die het ziekenhuis tegoed heeft van de overheid, specifiek van Justitie.
,,We zijn terug bij af”, zo constateert Oostburg, die gedurende jaren bij de overheid heeft aangeklopt voor een oplossing voor de alsmaar groeiende schuld van de Klinika Capriles. De voormalige overheidsinstelling, die in 2001 verder ging als zelfstandige stichting, kampt sinds die doorstart met het probleem dat de door de overheid toegezegde patiëntvergoeding niet toereikend is voor de dagelijkse verzorging van de psychiatrische patiënten. Inmiddels gaat het om een schuld van 18 miljoen.
Daar komt nog bij dat vorderingen die de Klinika Capriles op de overheid heeft, niet door de overheid worden voldaan. Op last van de rechter zijn in de loop der jaren enkele honderden strafrechtelijk veroordeelden in de kliniek opgenomen voor behandeling. Vergoeding van de kosten van die behandeling, opgelopen tot 3,3 miljoen gulden, is door opeenvolgende ministers van Justitie toegezegd, maar de betaling heeft niet plaatsgevonden.
,,In de MB staat dat de Klinika Capriles, die geen extra budget van de overheid tegemoet kan zien, binnen vier maanden met structurele oplossingen moet komen voor de financiële problemen.” Op de vraag of dit mogelijk is zonder extra vergoeding, zegt Oostburg: ,,Nee, natuurlijk niet! Alle onderzoeken van de overheid zelf wijzen uit dat er geld bij moet. Het budget is niet toereikend voor de zorg die de overheid van ons verlangt.”
De impasse kan wel doorbroken worden, zegt Oostburg. ,,Maar dat betekent dat de hele psychiatrische zorg op de schop moet. Denk daarbij bijvoorbeeld aan begeleid wonen, en meer ambulante zorg, ofwel verzorging van psychiatrische patiënten aan huis: dat is goedkoper dan opname in de kliniek.”
Hierover beslist echter niet de directie van de Klinika Capriles, aldus Oostburg. ,,De overheid moet die keuze maken.” De directie van Klinika Capriles benadrukt dat het psychiatrisch ziekenhuis niet kan blijven functioneren onder de huidige omstandigheden.
‘Gevaarlijke patiënten komen er bij Capriles niet in’
,,Ik heb personeel, het gaat ook om hun veiligheid.” Directeur Waldi Oostburg reageert als gestoken op de vraag of de Klinika Capriles als vangnet voor justitie is opgewassen tegen agressieve patiënten. ,,Mensen met een ernstige persoonlijkheidsstoornis kun je niet behandelen. Zo’n stoornis is ongeneeslijk, en kan tot levensbedreigende situaties leiden. Die mensen komen er hier niet in.”
Als de rechter bij vonnis besluit, dat een veroordeelde voor behandeling naar de Klinika Capriles moet, betreft het doorgaans mensen die een licht vergrijp hebben begaan, legt Oostburg uit.
,,Bijvoorbeeld iemand die tijdens een psychose schade heeft aangericht. De psychiater bekijkt dan waar de persoon precies last van heeft – hallucinaties, wanen of stemmen horen – en kan als onderdeel van de behandeling medicatie voorschrijven.”
Als tijdens de voorbespreking uit het dossier blijkt, dat de betrokkene aan een ernstige persoonlijkheidsstoornis lijdt, is dat voor de Klinika Capriles reden de patiënt te weigeren.
,,Wij zijn een psychiatrisch ziekenhuis. Een open instelling. Per definitie niet geschikt voor opname van patiënten die een hoog risico voor de veiligheid van andere patiënten en verplegend personeel vormen.”
Andere opvang voor deze risicogroep is er niet op Curaçao; betrokkenen keren na weigering terug naar huis of belanden op straat. ,,Dat is niet de verantwoordelijkheid van Capriles”, zegt Oostburg beslist. Hij erkent evenwel het probleem.
,,We zijn in dit land goed in het maken van wetten, maar kijken niet naar de consequenties. Behandeling kost geld. En differentiatie van behandeling kost nog meer geld. Wij zijn als land groot genoeg om allerlei voorzieningen nodig te hebben, maar te klein om die te kunnen bekostigen.”
Als de gemeenschap verlangt dat een pedofiel of verkrachter na zijn gevangenisstraf behandeld wordt, dan zal daar een forensische kliniek op Curaçao voor moeten komen, aldus Oostburg. ,,Los van de Klinika Capriles”, zegt hij nadrukkelijk. ,,Wij hebben genoeg te stellen met onze eigen organisatie. Een forensische kliniek kunnen wij er niet bij hebben. Bovendien, de Capriles Kliniek valt onder het ministerie van GMN, terwijl dwangverpleging een strafrechtelijke maatregel is, en de verantwoordelijkheid van de minister van Justitie.”
Hij wijst er nog maar eens op, dat de Klinika Capriles voor de medische zorg van curatele, vonnis en gedwongen opname van psychiatrische patiënten (KZprotocol) nog geen cent vergoeding heeft ontvangen van Justitie, dat de kliniek in totaal 3,3 miljoen gulden schuldig is.
KZ-protocol staat voor Krankzinnigenverklaring, het protocol ‘Beoordeling, vervoer en gedwongen opname psychiatrische patiënten’, dat in 2015 is ondertekend door vertegenwoordigers van Korps Politie Curaçao, PSI Skuchami, Curaçaose Huisartsenvereniging, Fundashon Kuido di Ambulans, het St. Elisabeth Hospitaal en Klinika Capriles. Het protocol geeft aan wie, op welk moment in actie dient te komen wanneer in het openbaar of in een thuissituatie sprake is van verward en agressief gedrag van een persoon.
In eerste instantie treedt doorgaans de politie op. ,,De gemeenschap kan wel willen dat wij deze mensen behandelen, maar dan moet je ook kijken naar wat daarvoor nodig is, en of dat beschikbaar en haalbaar is.”
Vorige maand werd in Nederland de 37-jarige van Curaçao afkomstige X. veroordeeld tot 18 maanden cel, opname in een psychiatrische kliniek (tbs met in totaal 14 voorwaarden) en 2.500 euro schadevergoeding voor de vrouw die hij in Utrecht op straat mishandelde en probeerde te verkrachten. Eerder zat X. twee jaar in de gevangenis, wegens verkrachting en geweld binnen zijn eigen gezin. X. zat het grootste deel van zijn jeugd in de Justitiële Jeugdinrichting Curaçao. Hij is zelf slachtoffer van ernstige verwaarlozing, misbruik en mishandeling. Door deskundigen is hij beoordeeld als zwakbegaafd, cognitief beperkt, narcistisch, wantrouwend, antisociaal, impulsief, onmachtig om relaties aan te gaan, seksueel veeleisend en verslaafd aan alcohol. Er wordt opname in een forensische kliniek geadviseerd waar hij tot drie jaar in therapie moet en gedwongen moet afkicken van zijn seks- en alcoholverslaving. Tbs (ter beschikkingstelling van de staat) draait altijd om de vraag of iemand een gevaar vormt, en dat wordt telkens opnieuw beoordeeld, waardoor X. mogelijk veel langer opgenomen blijft – in theorie kan dat zelfs levenslang worden.
Capriles-directeur Oostburg: ,,Ik heb forensische en tbs-klinieken in Nederland bezocht, en dat zijn heel andere instituten dan wij hier op Curaçao hebben. Een tbs-kliniek is als het ware een gevangenis, met alle daarbij behorende veiligheidsmaatregelen en bewaking. Ook in een forensische kliniek zijn er sluizen, met dubbele deuren en cameratoezicht. Overal is er controle.”
Voor de patiënten in Nederland is het aanbod van therapie en recreatiemogelijkheden veel groter dan op Curaçao. ,,Dat moet ook wel, je kunt immers niet een psychiatrisch patiënt tien of twintig jaar opsluiten in een klein kamertje. Daar wordt hij niet beter van.” Een forensische kliniek zou een aanwinst zijn voor Curaçao, meent Oostburg, maar hij ziet het er niet snel van komen. ,,Te duur”, verzucht hij. Dan:
,,Misschien zou het haalbaar zijn als Aruba, BES, Sint Maarten en Curaçao samenwerken, en op een van de eilanden een forensische kliniek inrichten.” Hij kan wel ideeën opwerpen, zegt Oostburg, maar uiteindelijk moet de overheid keuzes maken, beslissen en doen. ,,Dat is het grootste verschil met Nederland.
De regering in Den Haag heeft gekozen voor verschillende behandelfaciliteiten op basis van het risico dat patiënten voor hun omgeving vormen: hoog, middelgroot, laag. Op Curaçao is en wordt daar niet over nagedacht. Terwijl de Klinika Capriles uitsluitend geschikt is voor patiënten die een laag risico voor de veiligheid van anderen vormen, worden wij geconfronteerd met patiënten uit diverse categorieën, en moeten opdraaien voor de extra kosten. Onze overheid moet een visie voor de psychiatrische zorg gaan ontwikkelen, want zo kan het niet langer.”
Bron: Antilliaans Dagblad