Met rapport Wiel

Willemstad – De vraag of de zeven Statenleden – waaronder overigens drie van de huidige nieuwe meerderheid – op 4 januari van dit jaar wel of niet legaal benoemd zijn in de Staten blijft onbeantwoord door de commissie die onderzoek deed naar het politieoptreden in die vergadering.

De commissie boog zich ook over de gebeurtenissen die aanleiding waren tot het politieoptreden en heeft de vraag onderzocht of er een quorum was in de Staten of niet. Die vraag is lastig te beantwoorden, terwijl juist die heeft geleid tot de ongeregeldheden, zo stelt de commissie, bestaande uit Fred Wiel, Frank Stüger en Gerold Daantje. Enerzijds wordt in het Reglement van Orde van de Staten voorgeschreven dat er tijdens het onderzoek van de geloofsbrieven een quorum aanwezig moet zijn, dus een meerderheid van het aantal Statenleden. Maar voor het bepalen van de aanwezigheid van een quorum moet een hoofdelijke oproeping gedaan worden en dit is niet gebeurd.

De commissie concludeert dan ook dat door het niet aankondigen van een hoofdelijke oproeping het niet meer duidelijk is of het de Staten waren die de geloofsbrieven hebben afgehandeld en daarbij tot toelating van de nieuwe Statenleden hebben beslist. Daarbij tekent de commissie aan dat gebleken is ‘dat het de gewoonte is dat de Statenvergadering niet beraadslaagt en niet een beslissing neemt’ over de toelating van de Statenleden.

Dat laatste wordt wel vermeld in de brief die de toenmalige Statenvoorzitter, Humphrey Davelaar (PNP), aan de gouverneur heeft gestuurd omtrent de toelating van de nieuwe Statenleden. De commissie acht het, ‘gelet op de attitude van de toenmalige oppositie’, niet uitgesloten dat indien er een hoofdelijke oproeping zou zijn aangekondigd en gehouden om tot toelating van de nieuwe Statenleden te gaan beslissen, er vervolgens niemand van de oppositie in de Statenzaal zou zijn verschenen.

Er waren op het moment van de behandeling van de geloofsbrieven vijf Statenleden aanwezig, waaronder de voorzitter en de drie leden van de onderzoekscommissie. De commissie hierover: ,,Dat er slechts vijf Statenleden zich in de zaal bevonden wil echter nog niet zeggen dat er geen quorum aanwezig zou kunnen zijn – immers de aanwezigheid of afwezigheid van een quorum kan alleen door middel van een hoofdelijke oproeping worden vastgesteld of geconstateerd. Er zouden zich Statenleden elders in het Statengebouw kunnen bevinden, die, als er stemming of een hoofdelijke oproeping gehouden zou worden, zich zouden kunnen haasten naar hun zitplaats. De voorzitter heeft echter in de vergadering van 4 januari voor de behandeling van de geloofsbrieven niet tot het houden van een hoofdelijke oproeping besloten en er was toen ook niet door een ander Statenlid om een ‘roll call’ (hoofdelijke oproeping) gevraagd.” Toen er wel om een ‘roll call’ werd gevraagd, is dit niet gehonoreerd. Dit is volgens de commissie de aanleiding geweest voor het ontstaan van de ongeregeldheden.

De benoemde leden waren Melvin Cijntje (PS), Gassan Dannawi (MAN), Sherwin Leonora (PS), Curtley Obispo (PAR), Yaël Plet (MAN), Henry Reinilla (PNP) en Stephen Walroud (PAR). Drie van deze leden – namelijk Dannawi, Leonora en Cijntje – liepen daarna over naar de huidige coalitie, het ‘Blok van 12’.

Dos Santos sterk veroordeeld

In het rapport wordt specifiek ingegaan op het optreden van Amparo dos Santos van Kòrsou di Nos Tur (KdNT). ,,De commissie acht zich geroepen om het gebeurde in de Statenzaal op 4 januari 2017, waarbij een Statenlid een tactisch optredende politieambtenaar in ernstige mate heeft bedreigd, aan te wenden als een aanknopingspunt om voor de goede orde te wijzen op repercussies die agressief en ondoordacht optreden van een Statenlid op te goeder trouw zijnde ambtenaren kan hebben”, zo staat in het rapport.

Gedoeld wordt op het feit dat deze ambtenaren bang zijn geworden om verklaringen af te leggen. Er wordt gerefereerd aan het optreden van Dos Santos dat elders in het rapport zo wordt omschreven: de fractievoorzitter van KdNT zou tegen een LBD’er in de vergaderzaal hebben gezegd dat hij niet meer mocht zeggen dat hij de sterke arm is en als hij dit toch zou doen, dat dit de laatste keer in zijn leven zou zijn: ,,Ta ultimo biaha bo a papia esei den bo bida.”

LBD en politie afgekeurd

De commissie had als hoofdtaak het onderzoeken van het optreden van de Landelijke Beveiligingsdienst (LBD) en de politie. In de ‘voornaamste, algemene conclusie’ van de commissie staat hierover: ,,Zowel de hoogste leiding van het politiekorps in de relevante lijn, te weten de korpschef en het hoofd Politiedienst, als de direct onder hen ressorterende, dirigerende politieofficieren, te weten het divisiehoofd Algemene Politiedienst en het divisiehoofd Bijzondere Politiedienst, hebben doen blijken dat zij de van elk van hen verwachte taak inzake de proactieve voorbereiding en versterking alsook de operationele aansturing van het politieoptreden in het Statengebouw op 4 januari op beschamende wijze veel te licht hebben opgevat of in ieder geval schromelijk hebben verwaarloosd.

Hierdoor heeft de politie naar het oordeel van de Commissie op aanmerkelijk onbehoorlijke wijze respons gegeven aan de zijdens ons hoogste College van Staat, tijdig en herhaaldelijk gedane verzoeken om politietoezicht en bijstand van de sterke arm.” Uit het onderzoek blijkt dat er verschillende verzoeken zijn gedaan voor bijstand, al enkele dagen voor de bewuste vergadering van 4 januari.

De commissie stelt kort samengevat dat het ontbroken heeft aan voorbereiding van het politieoptreden, aansturing van het politieoptreden en coördinatie tussen twee opererende eenheden te weten het KPC en de LBD. Meer structureel blijkt er sprake te zijn van te weinig personeel bij beide eenheden, waardoor het moeilijk is altijd de juiste personen op de been te krijgen.

Ook een onvoorziene samenloop van omstandigheden heeft ertoe geleid dat een van de belangrijkste aansturende personen van de LBD op de luchthaven aanwezig moest zijn. ,,De op die ochtend te Hato aanwezige coördinator is degene die bij de LBD speciaal belast is met de verantwoordelijkheid voor de inzet van het personeel belast met toezicht, bewaking en beveiliging bij de Statengebouwen en tijdens de Statenvergaderingen.”

Er waren personen ingezet die nog nooit in het Statengebouw aanwezig waren geweest en de situatie daar dus niet kenden. Er werd verwarring gezaaid door een voormalig hoofd van de LBD die in de publieke tribune aanwezig was en die zich verzette tegen de ontruiming door te stellen dat deze onrechtmatig was omdat de Statenvoorzitter niet door de microfoon voor ontruiming van de publieke tribune had verzocht. De commissie spreekt ook van een ‘gebrekkige discipline en disciplinehandhaving bij de LBD’. Zo waren twee opgeroepen ambtenaren niet op de plaats van bestemming. Een is nooit komen opdagen en de andere was veel te laat.

Ook de korpschef krijgt het voor de kiezen met de conclusie: ,,Onvoldoende betrokkenheid en taakopvatting in dezen bij de korpschef. Hij had zich tevoren geen eigen beeldvorming van de scenario’s gevormd en had kennelijk niet zijn vingers aan de pols van de gemeenschap.” Hij heeft volgens de commissie de zaak onderschat en volgens de korpschef was er in eerste instantie geen sprake van een ‘sense of urgency’.

Spreken voor de bühne

Onder de kop ‘Spreken voor de bühne’ wordt nog het volgende verslag gedaan: ,,Opvallend was ook dat de fractievoorzitter van de MFK (Gerrit Schotte, red.) evenals de fractievoorzitter van de KdNT (Amparo dos Santos, red.) – staande vanaf hun zitplaats en enige keren met het gezicht naar de publieke tribune toe gekeerd – zich tijdens het dispuut een aantal keren tot het publiek hebben gericht.

Dat zij voor de bühne spraken en dat de fractievoorzitter van de MFK signalen afgaf aan het publiek, heeft de commissie kunnen waarnemen op videobeelden. De fractievoorzitter van de MFK moet daarbij onder meer hebben gezegd: ’Shonnan, akiden ta parlamento. Den parlamento ta mayoria ta disidi.’ (Mensen, dit is het parlement. In het parlement besluit de meerderheid, red.).

Eerder, in de aanloop tot deze openbare vergadering zou de toenmalige oppositie via de media het publiek hebben uitgenodigd om te komen zien hoe onze democratie functioneert.”

Bron: Antilliaans Dagblad

Naschrift KKC

Rapport WIEL Cie Onderzoek Incident Tijdens Statenvergadering 4 Jan 17 by Black Lion on Scribd

Rapport commissie Wiel over statenincident van 4 januari 2017.