Door Tonny van der Mee
De Surinaamse gemeenschap herdenkt vandaag de Decembermoorden (1982). Voor nabestaanden gaat de zoektocht naar gerechtigheid een nieuwe fase in, nu president Desi Bouterse alsnog wordt vervolgd.
Zolang Desi Bouterse niet vervolgd en berecht wordt, is Suriname voor mij geen democratische rechtstaat
Voorzitter van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname
Romeo Hoost is ‘principieel’ al 33 jaar niet meer in Suriname geweest. Pas als president Desi Bouterse en 24 andere verdachten zich voor een onafhankelijke rechter hebben verantwoord voor de Decembermoorden, zet hij weer voet op Surinaamse bodem. ,,Zolang Bouterse niet vervolgd en berecht wordt, is Suriname voor mij geen democratische rechtstaat,” zegt de voorzitter van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname.
Zijn neef – politicus en advocaat Eddy Hoost – was een van de 15 mannen die op 8 december 1982 bij Fort Zeelandia werden doodgeschoten door het militaire regime van Bouterse. Die ontkent betrokkenheid, maar getuigenverklaringen bewijzen het tegendeel.
In mei 2012 legde de krijgsraad de rechtszaak stil, nadat het parlement een maand daarvoor een omstreden amnestiewet aannam waardoor de huidige president veroordeling zou ontlopen.
Discussie herleeft
Na een klacht van nabestaanden gelastte het Hof van Justitie in Suriname onlangs alsnog de voortzetting van het proces.
Hoost: ,,Ik heb weer meer vertrouwen in de rechtstaat. De discussie herleeft.”
Bouterse zit in zijn tweede termijn als president, nadat hij deze zomer met overmacht de verkiezingen won. Maar de steun van de jonge bevolking – de helft is geboren ná de Decembermoorden – brokkelt af.
Na jaren van welvaart gaat het nu economisch zo slecht dat de Surinaamse dollar onlangs gedevalueerd is. Elke dag wordt in Paramaribo gedemonstreerd tegen het financiële wanbeleid.
,,Bouterse gooit alles op de internationale crisis, dat is onzin,” zegt Hoost. ,,Er zijn miljarden verkwanseld. De gewone Surinamer wordt getroffen. Die moet nu meebetalen aan het verbrassen en de corruptie van de regering. De protestbeweging groeit.”
Bouterse is eerder in Nederland bij verstek al veroordeeld tot 11 jaar cel vanwege drugshandel. De amnestiewet was voor Nederland reden om alle contacten met Suriname en Bouterse te bevriezen.
Nederland heeft veel te weinig gedaan in dit dossier. Het gaat hier om een internationaal misdrijf tegen de menselijkheid. Daarvoor kan Bouterse ook in Nederland berecht worden
Toejuichen
Volgens SP-Kamerlid Harry van Bommel kan Nederland een veel actievere rol spelen.
- SP-Kamerlid Harry van Bommel. © anp.
,,Nederland heeft veel te weinig gedaan in dit dossier. Het gaat hier om een internationaal misdrijf tegen de menselijkheid. Daarvoor kan Bouterse ook in Nederland berecht worden,” zegt hij. ,,Bovendien heeft Bouterse een dubbele nationaliteit. Het is goed als ook openheid van zaken wordt gegeven over de rol van Nederland bij de coup in 1980, die hier werd toegejuicht en gesteund.”
De Decembermoorden vormen de rode draad in zijn boek ‘Surinamers in de polder’ – interviews met 15 bekende Surinamers – dat vandaag bij de herdenking gepresenteerd wordt. Voormalig nieuwslezeres Noraly Beyer hekelt daarin de Nederlandse ‘onverschilligheid’. ,,Een van de slachtoffers, de journalist Frank Wijngaarde, had een Nederlands papsoort. Zou je je daar niet voor inzetten? Waarom zijn de dossiers uit de jaren tachtig gesloten tot 2060? Wat heeft Nederland te verbergen?”
Dwingen
Ondertussen probeert nabestaande Dew Baboeram om Bouterse in een interview tot een getuigenis te dwingen. Dat wordt hem niet in dank afgenomen. ,,Ik vind het schaamteloos. Het schuurt tegen verraad aan,” zegt Beyer. Andere nabestaanden keuren in de zoektocht naar gerechtigheid een gesprek met Bouterse af.
,,Berechting vindt plaats voor de rechter, niet in een gesprek. Ik wil dat hij veroordeeld wordt en achter de tralies verdwijnt,” zegt Hoost. ,,Bouterse zal tot de hoogste instanties gaan. Als hij vrijuit gaat, zal ik dat met pijn en bloed in het hart moeten accepteren. Zolang dat niet gebeurt, is hij voor mij een moordenaar.”
Bron: Algemeen Dagblad