Burney Elhage: Blij zijn we niet, wel opgelucht | Door René Zwart
Kralendijk – Deze week is op Bonaire na zeven jaar een definitief einde gekomen aan de Zambezi-zaak met de conclusie dat van de lange lijst verdenkingen tegen de UPB-prominenten Ramonsito Booi en Burney Elhage en diens echtgenote er tot aan de Hoge Raad niet een stand heeft gehouden.
Bij huize Elhage zal de vlag wel zijn uitgegaan?
,,Nee, er is geen reden om een feestje te bouwen. Ik heb totaal geen blij gevoel. Daarvoor is er te veel gebeurd. Vooral mijn vrouw en kinderen hebben er al die tijd verschrikkelijk onder geleden. Voor mij was het uiteraard ook een hele nare periode, maar zij werden slachtoffer van mijn politieke ambities. Zeven jaar lang heeft de zaak elke dag van ons leven beheerst.”
In welke zin?
,,Ik werd met pek en veren de politiek uitgejaagd. Het openbaar bestuur was mijn lust en mijn leven. Ik kwam ook nergens anders meer aan de bak. Hier en daar een klusje, dat was het. Ik heb heel wat gesprekken gevoerd waarbij ik te horen kreeg: ‘U bent geknipt voor de job, maar u bent verdachte in een strafproces, dus helaas…’ Mijn vrouw had het zo maar haar baan kunnen kosten. Ook de kinderen hebben er mee geworsteld; dat kon je zien aan hun schoolresultaten. Ik heb grote bewondering voor Ginia en de kinderen dat ze zich er zo goed door heen hebben geslagen. Dat gaf mij de moed om ook vol te houden. Daarnaast hebben we veel steun gekregen van onze families en een aantal trouwe vrienden.”
U bent boos.
,,Nee, dat is niet het juiste woord. Ik ben vooral teleurgesteld. Ik ben beroofd van de illusie dat je in een rechtstaat pas schuldig bent als de onafhankelijke rechter je schuld heeft vastgesteld. Ik ben vanaf dag één veroordeeld, niet alleen door politieke tegenstanders, maar ook door de meeste media, zowel op Bonaire als in Nederland. Wat mij echt verbaasd heeft, is dat er Tweede Kamerleden waren die Ramonsito en mij openlijk voor corrupte boeven uitmaakten. En dan zijn er nog de mensen met wie ik dacht een goede relatie te hebben en voor wie ik vaak genoeg had klaargestaan, die mij opeens met de nek aankeken. Ja, je leert je vrienden wel kennen als je in de problemen zit….”
Dat klinkt verbitterd.
,,Ik kan niet ontkennen dat de teleurstelling heel diep zit, maar wat overheerst is toch de dankbaarheid dat er genoeg relaties en vrienden waren die ons onvoorwaardelijk zijn blijven steunen. Die hebben enorm meegeleefd en ons voortdurend aangemoedigd vol te houden. Soms kwam dat uit heel onverwachte hoek. Word je op straat bemoedigend toegesproken door mensen die je amper kent. Dat soort dingen doet je enorm goed.”
Als u niet blij kunt zijn, wat dan wel?
,,Opgelucht. Opluchting dat het eindelijk voorbij lijkt. Het heeft er bij mij zo ingehakt dat ik er nog niet op durf te vertrouwen dat het voor de volle honderd procent zeker is. Gedurende het proces hebben zich meerdere momenten voorgedaan dat wij dachten: nu is het zo duidelijk dat er niets deugt van de beschuldigingen dat het OM zijn ongelijk zal erkennen. En dan ging het toch weer verder.”
Bent u bang dat deze kwestie u levenslang zal achtervolgen?
,,Vergeten doe je het nooit meer. Onze advocaat, mr. Geert-Jan Knoops die ons samen met zijn echtgenote mr. Carry Hamburger heeft bijgestaan, bracht het in uw krant mooi onder woorden: ‘De wonden zullen helen, de littekens blijven’. De tijd zal het leren.”
Ik bedoelde eigenlijk: Ook al bent u vrijgesproken, het zal altijd aan u blijven kleven.
,,De afloop is in zoverre een gelukkige dat wij keer op keer tot en met de Hoge Raad aan toe zijn vrijgepleit van alle verdenkingen. Je moet er niet aan denken dat je wordt vrijgesproken omdat er door het OM vormfouten zijn gemaakt. In ons geval is nu ondubbelzinnig komen vast te staan dat wij nooit vervolgd hadden mogen worden omdat er vanaf het begin geen grond was voor verdenking. Het waren niet meer dan geruchten die werden gevoed door politieke tegenstanders en mensen die uit rancune handelden omdat ze ergens hun zin niet in hadden gekregen. Ik blijf het onbestaanbaar vinden dat het OM dat niet heeft willen doorzien.”
Het OM zegt dat het belemmerd is in zijn onderzoek omdat de rechter daar een termijn voor stelde en daardoor niet alles goed kon worden uitgerechercheerd.
,,Dat lijkt mij een goedkoop excuus om het eigen falen goed te praten. Wat het OM daarmee feitelijk zegt: ‘Het ligt niet aan ons, het is de schuld van de rechter.’ Nou, laat ik dat fabeltje maar meteen uit de wereld helpen. Het OM heeft een legertje rijksrechercheurs uit Nederland overgevlogen. Die hebben jarenlang minutieus alles wat er maar in onze woningen en in het bestuurskantoor te vinden was aan papier, in computers en op laptops uitgeplozen. Ze hebben al onze telefoongesprekken afgetapt. Er zijn weinig onderzoeken waarin zoveel mankracht en tijd is gestoken. Het moet vele honderdduizenden dollars hebben gekost. Met als uitkomst dat ze niet ook maar de kleinste aanwijzing hebben gevonden dat wij ergens over de schreef zijn gegaan. Als zo’n omvangrijk, langdurig en grondig onderzoek niets oplevert, is er maar één verklaring: er viel simpelweg helemaal niks te vinden.”
Wat kan het OM dan toch hebben doen besluiten u te vervolgen?
,,Dat moet u eigenlijk aan het OM vragen, al verwacht ik niet dat ze een eerlijk antwoord zullen geven. Ik heb uiteraard wel mijn vermoedens. Op enig moment is er een tip gekomen dat twee vooraanstaande bestuurders betrokken zouden zijn bij grootschalige internationale goudsmokkel, drugstransporten en omvangrijke witwasoperaties. Voor een officier van justitie is dat puur beroepsmatig gezien een fantastische uitdaging en een unieke kans om naam te maken. Vervolgens is de recherche met groot machtsvertoon onze huizen binnengevallen. Het OM heeft daar een geweldige publiciteitsshow van gemaakt met vette koppen in de kranten en foto’s van politiemensen die dozen vol zogenaamde bewijzen en computers naar buiten droegen. Na alles te hebben uitgeplozen, moeten ze tot het inzicht zijn gekomen dat hun droom over het ‘proces van de eeuw’ nooit werkelijkheid zou worden. Om gezichtsverlies te voorkomen, zijn ze tegen beter weten in met een paar gekunstelde bijzaken doorgegaan. Het is niet chique om dan de schuld voor je eigen mislukking bij de rechter te leggen Je ziet wel vaker gebeuren dat mensen die zelf heel goed weten ongelijk te hebben dat toch niet willen toegeven en een zondebok zoeken.”
Hoofdofficier van Justitie mr. Henry Hambeukers heeft in deze krant gezegd dat het nooit de bedoeling van het OM is geweest u zo lang aan vervolging bloot te stellen.
,,Ik heb het gelezen en vind dat eerlijk gezegd nogal hypocriet. Het was al vrij snel duidelijk dat er geen zaak was. Sterker nog, als het OM zijn werk goed had gedaan, hadden ze dat na een eerste verkenning van de feiten en bronnenonderzoek naar uit welke hoek de beschuldigingen afkomstig waren, kunnen weten. Ik vermoed dat ze verblind waren door de ambitie de zaak van de eeuw binnen te halen.”
De Raad voor de Rechtspraak heeft eerder dit jaar in een rapport gewaarschuwd voor ‘politiek gedreven’ beschuldigingen die bij het OM worden gedeponeerd.
,,Niet alleen de Zambezi-zaak is daarvan een voorbeeld. Al tientallen jaren zijn er bestuurders op Bonaire door het OM aangepakt van wie de grootste misdaad was dat zij hun nek uitstaken voor het algemeen belang. Als je daarvoor opkomt, maak je per definitie vijanden want je kunt het nu eenmaal niet iedereen naar de zin maken. Je zou mogen verwachten dat het OM zich dat realiseert. Een bijkomend probleem is dat het in Nederland bon-ton is geworden dit deel van het Koninkrijk als een groot corrupt boevennest te beschouwen. Alle Caribische politici zijn crimineel om het enkele feit dat zij politicus in de Cariben zijn. Met die mindset worden functionarissen vanuit Nederland naar hier uitgezonden. Hun verbetenheid doet soms denken aan religieus fanatisme. Ik ontken niet dat er op de eilanden corruptie in het openbaar bestuur voorkomt, maar we gaan toch ook niet zeggen dat alle atleten dopingzondaars zijn omdat er onder hen zijn die doping gebruiken. Zijn alle VVD’ers fout omdat er de afgelopen jaren een stuk of tien betrapt zijn op gesjoemel? Nee, toch zeker.”
Met een beetje cynisme zou je kunnen stellen dat u het allemaal over zichzelf heeft afgeroepen door te pleiten voor versterking van de justitiële keten op Bonaire.
,,Ramonsito en ik zijn inderdaad de enige geweest die zich daar hard voor hebben gemaakt. Wij zagen aankomen dat het voor criminelen heel aantrekkelijk werd om naar Bonaire te komen als er, zoals de bedoeling van Nederland was, alleen OM’s zouden zijn op Curaçao en Aruba. Wij hebben in Den Haag al onze overtuigingskracht moeten inzetten om gedaan te krijgen dat er fors zou worden geïnvesteerd in de rechtshandhaving op Bonaire. Dat wij dat hebben gedaan, betekent niet dat ik vind dat wij om die reden gevrijwaard hadden moeten blijven van vervolging. Ik ben juist voor een keiharde aanpak van ambtelijke corruptie, maar ik vind wel dat ik als politicus van het OM had mogen verwachten even zorgvuldig te worden behandeld als iedere andere burger.”
Dat is niet gebeurd?
,,Ik weet dat je als politicus tegen een extra stootje moet kunnen. Daar heb ik geen enkele moeite mee, zolang het maar fair play blijft. Laat ik één voorbeeld geven: op het moment dat het bij het OM moet zijn doorgedrongen dat ze de plank mis hadden geslagen, is het complete politiedossier doorgespeeld aan een aan de Fundashon Bon Gobernashon gelieerde journaliste die er een boek aan wijdde. ‘Nou, als het in een boek staat, zal het wel waar zijn’, redeneerde menigeen. Dus als de hoofdofficier beweert dat het OM niet over de ruggen van Ramonsito, mijn vrouw en mij zijn gelijk heeft willen halen, komt dat niet erg geloofwaardig over.”
Mr. Hambeukers zegt geen aanleiding te zien voor excuses.
,,Omdat het OM in zijn ogen niets fout heeft gedaan… Je zou bijna gaan denken dat hij al die vonnissen niet heeft gelezen waaruit het tegendeel blijkt. Laat ik mij even beperken tot de zaak tegen mijn vrouw. De verdenkingen tegen haar zijn door de rechter in eerste aanleg en door het Hof op een voor het OM uiterst pijnlijke wijze zeer overtuigend van tafel geveegd. Het OM heeft haar aangepakt met de kennelijke bedoeling mij te breken. En dan met droge ogen zeggen dat je niks fout hebt gedaan? Als je zelfs tegen mijn vrouw geen ‘sorry’ kan zeggen, toon je je een wel heel slecht verliezer.”
Uw advocaten hebben de Staat der Nederlanden aansprakelijk gesteld met de bedoeling een vergoeding voor immateriële schade voor u op te eisen. Sommigen zullen zeggen dat u er een slaatje uit probeert te slaan.
,,Iedereen mag denken wat hij of zij wil. En laat ik duidelijk zijn: wat mijn gezin is aangedaan, is niet met geld goed te maken. Onze advocaten Knoops en Hamburger hebben ons het advies gegeven de staat aan te spreken omdat de schade die wij geleden hebben evident is. Ik zou aan een prachtige nieuwe uitdaging beginnen toen de inval kwam. Die baan ging uiteraard niet door want welke werkgever wil iemand in dienst nemen die verdacht wordt van goudsmokkel, drugshandel en witwassen? Ik sta al zeven jaar aan de kant, op hier en daar een klusje in de luwte na. Zeven jaar buitenspel, maatschappelijk melaats verklaard, nauwelijks inkomsten…. We hebben geld moeten lenen om onze verdediging te kunnen bekostigen. Zo vernederend….
Ik moet mij overigens gelukkig prijzen dat wij zulke goede advocaten hadden. Ik moet er niet aan denken hoeveel mensen er misschien in de gevangenis zitten omdat zij zich geen goede advocaat konden veroorloven die rammelend onderzoek van het OM heeft kunnen doorprikken.”
En nu: omzien in wrok?
,,Ik geloof niet dat ik rancuneus ben aangelegd. Dat levert je alleen maar negatieve energie op. Hoe moeilijk mij dat ook werd gemaakt, ik heb mezelf altijd recht in de ogen kunnen kijken en ben ook nooit anderen – inclusief de critici – niet uit de weg gegaan want ik wist dat die beschuldigingen pure laster waren. Wat ik eerder zei: Zambezi heeft zeven jaar elke dag een rol in ons leven opgeëist. Voor mij was er al die tijd professioneel geen toekomst zolang er geen definitieve vrijspraak was. Die periode kunnen we nu achter ons laten. Dat zal nog best wennen zijn. Maar ik voel dat ik nog energie en zin genoeg heb om de draad weer op te pakken.”
Burney Elhage: ,,Ik voel dat ik nog energie en zin genoeg heb om de draad weer op te pakken.”
Foto’s Nico van der Ven
Bron: Antilliaans Dagblad