Willemstad/Zwolle – Tegen drie leden van de Curaçaose zakenfamilie Grynsztein – vader en twee zonen – is gisteren voor de rechtbank Overijsel in Zwolle een straf- en ontnemingszaak in regiezitting van start gegaan.

Het gaat om een enorme witwasoperatie, zo blijkt uit de stukken, die elf jaar duurde. Enerzijds werd zwart contant geld van onder meer de al eerder veroordeelde loterijeigenaar Robbie Dos Santos witgewassen en anderzijds gebeurde dit door een wisseltruc te faciliteren om Venezolanen door middel van ‘swipen’ aan de door hen felbegeerde dollars te helpen.

De verdachten hebben ‘van het plegen van witwassen een gewoonte gemaakt’, leest het Antilliaans Dagblad in de processtukken, waaronder de dagvaarding.

,,In totaal is er op deze manier voor ruim 320 miljoen dollar aan creditcardtegoeden in contanten omgezet binnen de lingeriebedrijven van verdachten die daarbij als dekmantel fungeerden. Het betreft een minimumpositie.” Aldus de officieren van justitie A. Kooij bij het Landelijk Parket vestiging Amsterdam en H. Pluimers bij het Functioneel Parket vestiging Zwolle.

Zij verzoeken het gerecht verdachten te veroordelen ruim 20 miljoen euro aan de Staat te betalen ‘ter ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel’.

,,Het Openbaar Ministerie verwijt verdachten – kort samengevat – dat zij als rentmeester hebben opgetreden voor criminelen uit de onder- en bovenwereld op Curaçao in de jaren 2004 tot en met 2015”, begon gisteren het requisitoir.

,,Zo namen verdachten contante gelden aan van personen die per se verborgen wilden blijven of zaken wilden verbergen voor de autoriteiten om wat voor reden dan ook; legaal, semilegaal of illegaal. Eén van deze personen betreft de Curaçaose loterijbaas Robbie Dos Santos die inmiddels onherroepelijk is veroordeeld voor belastingfraude en witwassen en tot het betalen van 72,5 miljoen gulden (ruim 36 miljoen euro). Vervolgens wasten verdachten de contant ingenomen gelden wit door een wisseltruc te faciliteren, die Venezolanen in heel Latijns-Amerika beoefenen om zo veel mogelijk harde valuta te bemachtigen met het doel deze op de zwarte markt te verkopen. Dit wordt ook wel ‘valutatoerisme’ of het ‘swipen’ tegen contanten genoemd. Het betreft een handeling waarbij de Venezolaan een door de overheid verstrekt krediet zo veel mogelijk contant (en bij voorkeur in dollars) opneemt door zijn creditcard door de pinterminals van verdachten te (laten) halen zonder dat hier een feitelijke aankoop aan ten grondslag ligt én met door verdachten afgegeven gefingeerde bonnetjes om de ‘uitgaven’ te legitimeren.”

Deze illegale bedrijfsactiviteiten zijn daarnaast volgens het OM ‘verborgen en verhuld in de (bedrijfs)administraties en jaarrekeningen van verschillende vennootschappen’ van verdachten, zodat onder valse voorwendselen rekeningen konden worden geopend in Nederland, pinterminals konden worden verkregen in Europa en er gebruik kon worden gemaakt van een winstbelastingtarief van 2 procent op Curaçao door het alsmaar uitdijende witwasimperium van verdachten.”

Een criminele organisatie ook die noodzakelijk was, vervolgen de officieren van justitie, om de strafbare feiten zoals die zijn ten laste gelegd in haar volle omvang te kunnen plegen en waarbij alleen verdachten telkens de ontvangen creditcardtegoeden – na aftrek van de door hen in rekening gebrachte commissie – hebben ‘doorgestort naar rekeningen die op het eerste oog niet zijn te herleiden naar de personen die aan het begin van de witwasketen hun contanten bij verdachten hebben ingeleverd’.

Het OM in Nederland noemt dit ‘maatschappij ontwrichtende (Curaçao, Venezuela en Colombia), het financiële stelsel ondermijnende (Curaçao en Europa waaronder Nederland) en faciliterende criminaliteit’.

‘Ongekend grote geldstroom’

Het Openbaar Ministerie (OM) in Nederland is door de verdediging van de vier verdachten – drie leden van de familie Grynsztein: vader en twee zonen en daarnaast office manager Ori Zahavi – het verwijt gemaakt ‘tendentieus en hyperbolisch’ te berichten over de zaak. Daarover stellen de officieren van justitie het volgende:

,,In het algemeen geldt in onze ogen: ‘wees voorzichtig en terughoudend met het gebruik van grote woorden en superlatieven’. Dit leidt immers alleen maar tot inflatie van allerlei begrippen.”

Ondanks deze voorzichtigheid menen zij echter dat een aantal superlatieven in de Cymbal-zaak gerechtvaardigd is.

,,Allereerst gaat het om een ongekend grote geldstroom. Uit het voorbereidend onderzoek is de verdenking ontstaan dat ruim 300 miljoen dollar via de familie Grynsztein is gestroomd. Een 3 met maar liefst acht nullen daarachter. Om dit bedrag enige context te geven: 300 miljoen dollar is bijna 10 procent van het bruto binnenlands product van Curaçao. Als we dit vertalen naar de situatie in Nederland, zou dit betekenen dat er een geldstroom van niet minder dan 85 miljard euro zou lopen via een familiebedrijf dat hoofdzakelijk actief is in onderkleding en toerisme.”

Door een ‘georkestreerd samenspel’ van valsheden, listigheden en misleiding is volgens het OM ‘een joekel van een kerstboom opgetuigd’.

,,Een kerstboom bestaande uit onder meer nepbedrijven, incorrecte inschrijvingen, onjuiste jaarrekeningen en valse voorwendselen om betaalterminals te verkrijgen. Al deze valsheden en oplichtingspraktijken schaden het toch al enigszins broze vertrouwen van het publiek in de integriteit van ons bancaire en financiële stelsel.”

Het Openbaar Ministerie op Curaçao heeft de strafvervolging betreffende Itzhak ‘Isaac’ Grynsztein (51), zijn vader Nachman Grynsztein (80) en zijn jongere broer Omer Grynsztein (43) overgedragen aan Nederland. Wat in Nederland de Cymbal- zaak heet, werd eerder op Curaçao de Troja-zaak genoemd. Want ‘parallel aan’ het strafrechtelijk onderzoek in Nederland heeft een strafrechtelijk onderzoek op Curaçao gelopen naar de zogenaamde (sub)agents die onderdeel uitmaken van de criminele organisatie.

Ten aanzien van de vraag over de bevoegdheid van de rechtbank Overijssel stelt het OM in Nederland dat Troje/Cymbal ‘niet een uitsluitend Curaçaose zaak betreft’. Onder meer is gebruikgemaakt van Nederlandse bankrekeningen, bedrijven en inschrijvingen. Zo zijn er de bevindingen rond het Europese contigent aan buitenlandse valuta voor Venezolanen en wordt betoogd dat het een wezenlijk onderdeel van de modus operandus was dat de nepbedrijven zich in Nederland bevonden.

,,Cymbal valt verder binnen de criteria van een zaak van het landelijk parket: onderzoek naar een landelijk en grensoverschrijdend feitencomplex, gezien de omvang van de zaak is het feitencomplex tevens bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat.”

Volgens een publicatie van de Nederlandse krant Het Financieele Dagblad blijkt aanleiding voor de strafzaak een melding van ING Bank bij de Financial Intelligence Unit (FIU, de voorganger van het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties, MOT, red.) van 150 miljoen aan ongebruikelijke transacties via de Nederlandse bankrekening van CPG. Het FD:

,,Het motorblok van hun witwasmachine is volgens het OM het Amsterdamse bedrijf CPG Worldwide. Deze inmiddels ‘ambtshalve’ door de Kamer van Koophandel doorgehaalde ‘groothandel in onderkleding’ heette eerder de Caribbean Pharmaceutical Group. De drie Grynszteins vormden het CPGbestuur. De vierde man was de ‘office manager’.

Tot hun criminele organisatie behoren volgens het OM vijftien andere bedrijven op Bonaire, Curaçao, Sint Maarten, de Britse Maagdeneilanden, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Hun handel in lingerie of farmacie was volgens het OM een dekmantel. Belangrijke klanten voor de wasserette waren Venezolanen. Die gingen met hun regeringscreditcard naar Grynsztein-winkels op de Antillen voor nepaankopen van bijvoorbeeld lingerie.”

In de dagvaardingen, in handen van het Antilliaans Dagblad, worden nog verschillende namen genoemd van natuurlijke personen en talloze rechtspersonen.

‘Swipen echt niet zo onschuldig’

Bij witwas- en fraudezaken is het volgens het OM in Nederland ‘verleidelijk om net te doen alsof er geen slachtoffers zijn’.

,,Wat dubieuze geldstromen, een beetje rommelen met de administratie, de fiscus ietsjes tillen: het valt reuze mee met de kwalijkheid hiervan, want er zijn immers geen zichtbare slachtoffers.” Toch gaat er naar de mening van de officieren van justitie ‘een wereld van ellende schuil achter zaken zoals Cymbal’.

,,Bij de voordracht hebben wij al vermeld dat er enorme geldbedragen zijn rondgepompt die waarschijnlijk afkomstig zijn uit de keiharde misdaadwereld, zoals de Zuid-Amerikaanse drugskartels.”

Maar OM stelde voor om bijvoorbeeld ook het valutatoerisme en het zogenoemde ‘swipen’ eens onder de loep nemen. ,,Op het eerste gezicht zou je kunnen betogen dat dit een vorm van dienstverlening is, erop gericht om wat felbegeerde dollars in de Venezolaanse economie te krijgen. Onschuldige smeerolie om de boel soepel te laten lopen. Dit is in onze ogen echt een misvatting. Zoals valt te lezen in het dossier, biedt de Venezolaanse overheid voor ‘buitenlandgangers’ in feite dollars aan onder de kostprijs. Door deze kunstmatige wisselkoers kunnen Venezolanen naar het buitenland reizen of medicatie in het buitenland kopen. Maar op iedere dollar die wordt verstrekt, leidt de overheid van Venezuela verlies.”

Binnen het onderzoek Cymbal ziet het OM een zeer grootschalig misbruik van deze deviezenregeling.

,,Uiteindelijk komen deze verliezen ten laste van de Venezolaanse economie en samenleving, die ook ten tijde van de tenlastegelegde feiten al gebukt ging onder armoede, inflatie en werkloosheid. Hoewel dit niet een-op-een kan worden toegerekend aan de verdachten, heeft het grootschalige misbruik van de deviezenregeling een bijdrage geleverd aan de implosie van de Venezolaanse economie.”

Het OM heeft aan De Nederlandsche Bank (DNB) en Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS) gevraagd om een standpunt in te nemen voor wat betreft de vraag of en zo ja welke voorschriften er zijn overtreden. Het Financieele Dagblad beschrijft in een artikel hoe het ‘swipen’ bij de winkels van de verdachten in zijn werk ging:

,,De Venezolanen kregen valse bonnen als bewijs voor hun nepaankoop. In werkelijkheid kochten de Venezolanen van de Grynszteins cash dollars tegen een commissie. Dollars ‘swipen’ heet dit ter plaatse.”

En verder:

,,De Venezolaanse dollarhonger stilden vader Nachman Grynsztein (80) en zijn zoons Itzhak ‘Isaac’ (51) en Omer (43) volgens het OM met bankbiljetten van onder meer Mahar Ayoub. Die is volgens The Daily Herald van Sint Maarten eerder al veroordeeld voor het witwassen van drugsgeld in een zaak waarin hij klant was van Grynszteins wasserette, tegen betaling van 5 procent commissie. Een andere grote leverancier van dollarbiljetten voor de Grynsztein-wasmachine is volgens het OM de ook al veroordeelde Curaçaose loterijbaas Robbie dos Santos. Die staat op de Cariben bekend als een financier van de MFK, de partij van de voor corruptie veroordeelde expremier van Curaçao, Gerrit Schotte.”

Strafzaak-Bientu

Isaac Grynsztein verklaarde eerder in de strafzaak-Bientu tegen Robbie Dos Santos dat zij elkaar sinds 1992 kennen, zo weet het Het Financieele Dagblad te melden.

,,Via Grynsztein opende Dos Santos rekeningen bij Intercontinental Asset MGMT (IAM) in het Amerikaanse San Diego. Dos Santos verklaarde dat hij jaren ‘porties van 500.000 tot 600.000 dollar contant geld uit illegale loterijen aan Isaac heeft afgegeven, die er vervolgens voor zorgde dat dit op die bankrekeningen in Amerika terechtkwam buiten het zicht van de Belastingdienst op Curaçao’.”

Het FD verder:

,,Tot 2004 ging het volgens Dos Santos al om 7 tot 8 miljoen dollar. Grynsztein schatte het op 5 tot 10 miljoen dollar. Hij zegt ‘cashier checks’ van Dos Santos te hebben gekregen om per FedEx- of DHL-koerier naar IAM in de VS te sturen.” Isaac Grynsztein verklaarde in het Dos Santosproces ook dat hun familiebedrijf Caribbean Distributors Group voor Dos Santos de miljoenenopbrengst van de bevoorrading van het Venezolaanse ‘swipen’ door valutahandelaren doorstortte naar een offshorebankrekening op Antigua.

,,De winst van het hergebruik van zwart geld uit illegale loterijen in de illegale dollarhandel met Venezolanen parkeerden de Grynszteins volgens het OM via hun bedrijven buiten het zicht van belastingdiensten ook in Panama, de VS en weer terug in Curaçao”, besluit het FD-artikel.

Geen bezwaar OM tegen aanstelling psycholoog

Het OM verzet zich niet tegen de benoeming van een psycholoog en psychiater voor een onderzoek naar de geestvermogens van Nachman Grynsztein (die in maart dit jaar 80 jaar werd). De verdediging van Grynsztein senior verzocht de rechtbank een psychologisch onderzoek van hun cliënt. Hij zou geestelijk niet meer in staat te volgen waarvan hij wordt verdacht. Dat blijkt volgens zijn advocaten uit zijn tegenstrijdige verklaringen.

De rechtbank beslist op 19 september. De officieren wezen gisteren wel ook op een pro justitia-rapport, dat op initiatief van de verdediging is opgemaakt, door psychiater Offermans op 26 juli 2016. Op de vraag ‘Is de heer Grynsztein in staat de strekking van de tegen hem ingestelde vervolging te begrijpen?’ luidt de conclusie:

,,Ja, ofschoon hij maar zeer gedeeltelijk op de hoogte is van de ‘technische aspecten van het ten laste gelegde’, maar dit is niet te herleiden tot cognitieve beperkingen.”

Volgens het OM is uitsluitend de hierboven aangehaalde vraagstelling juist.

,,Conform vaste rechtspraak gaat het bij de schorsing van de vervolging vanwege een gebrekkige ontwikkeling of een ziekelijke stoornis namelijk alleen om de vraag of een verdachte in staat is de strekking van de jegens hem gerichte vervolging te begrijpen.”

Ten tijde van het toenmalige onderzoek, dat heeft plaatsgevonden in april 2016, was dit kennelijk het geval, vervolgt het OM.

,,In onze ogen moet het voornoemde rapport van Offermans meegenomen worden met het nieuw uit te voeren onderzoek. De psycholoog en psychiater kunnen de bevindingen van Offermans betrekken in hun eigen onderzoek, in het bijzonder of er naderhand een substantiële verslechtering in de cognitieve situatie van verdachte heeft plaatsgevonden.”

Troja in februari voor rechter

De Curaçaose zaak Troja tegen vijf verdachten op Curaçao komt in februari 2018 voor de rechter. Dat bevestigt Norman Serphos, de woordvoerder van het Openbaar Ministerie tegenover deze krant. Wat in Nederland de Cymbal- zaak heet, werd eerder op Curaçao de Troja-zaak genoemd. Want ‘parallel aan’ het strafrechtelijk onderzoek in Nederland heeft een strafrechtelijk onderzoek op Curaçao gelopen naar de zogenaamde (sub)agents die onderdeel uitmaken van de criminele organisatie.

De vijf verdachten die in februari van volgend jaar op Curaçao voor het gerecht moeten verschijnen, zijn Luis Adolfo Gonzales Zwanenburg, Ravi M. Balaraman, J.L. de Andrade, J.M.R. Vasquez Ortega en R.D.C. Asuaje.

Bron: Antilliaans Dagblad