Rode bakstenen, witte kozijnen, twee boompjes voor de deur.  Het Huis voor Klokkenluiders is geen onderdeel van een grijs bedrijfsverzamelgebouw geworden, maar een echt huis, aan de chique Maliebaan in Utrecht.

,,Niets ten nadele van de efficiency van kantoorruimtes, maar we hopen dat mensen zich hier echt thuis voelen,” zegt de kersverse voorzitter Paul Loven, die met het luiden van een klok het nieuwe instituut in Nederland opende. ,,En de locatie Utrecht is perfect. Goed bereikbaar en los van Den Haag.”

Loven (1956) komt uit de financiële hoek. Hij zat in besturen van ondermeer ABN Amro en pensioenorganisatie PGGM. De laatste jaren was hij werkzaam als personal coach. ,,Die ervaring uit het bedrijfsleven en op het persoonlijke vlak hoop ik hier te combineren.”

Expertise
Het Huis voor Klokkenluiders moet een plek worden waar melders van misstanden binnen zowel de overheid als het bedrijfsleven terecht kunnen, voor advies, bescherming en onafhankelijk onderzoek. Binnen het huis is ook expertise aanwezig voor klokkenluiders die psychisch vastlopen.

Kamerlid Ronald van Raak lobbyde zich tien jaar lang suf voor een dergelijke plek, die uniek is in de wereld. Lang werd hij tegengewerkt, niet in de laatste plaats door belangenorganisaties. Door de polder, zoals hij het zelf noemt. Hoe het voelde, toen deze middag eindelijk die bel klonk? ,,Als een bevrijding. Het is een grote verantwoordelijkheid een wet als deze door de Kamer te krijgen.”

Ongewenst kind
,,Het is mooi dat het huis er is, maar nu is het aan hen,” zegt Van Raak, die zijn kindje vanaf nu zal loslaten. ,,Het was eerst een ongewenst kind. Vervolgens is er goed samengewerkt. Zo is het toch een liefdesbaby geworden. Dit huis gaat het verschil maken. Niet in de laatste plaats omdat het huis zelfstandig onderzoek mag doen naar meldingen.”

Daarvoor verantwoordelijk wordt Gerrit de Wit, die nadat hij zelf klokkenluider was geworden het initiatief nam om een expertgroep voor klokkenluiders op te richten. Samen met anderen begon hij in 2001 al met lobbyen in Den Haag voor een dergelijk huis. ,,Vijf kabinetswisselingen hebben we meegemaakt. Konden we weer opnieuw beginnen,” verzucht hij. ,,We hebben er zó lang aan getrokken.”

Minister Stef Blok van Wonen en Rijksdienst heeft met dat hele proces weinig te maken gehad. Hij is slechts gekomen om minister Ronald Plasterk te vervangen, die kampt met hartklachten. Blok noemt het nieuwe instituut een ‘tocht door onbekend water’.  ,,Zo moeten we allemaal nog verkennen hoe we melders van misstanden echt veilig kunnen laten voelen.”

Opheffen
Blok zegt het roerend eens te zijn met het standpunt van voorzitter Loven. Geslaagd is het pas als klokkenluidersregelingen in Nederland zo ingeburgerd zijn, dat het Huis zich kan opheffen. Loven: ,,Maar zover zijn we nog lang niet.”

Bron: AlgemeenDagblad