Den Haag – Aan de Nederlandse bijdrage aan de wederopbouw van Sint Maarten worden ‘keiharde randvoorwaarden’ gesteld.
Dat verklaarde minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gisteren in een algemeen overleg met de Tweede Kamercommissie voor Koninkrijksrelaties waarin niet de impact van orkaan Irma op de agenda stond, maar de financiering door Nederland van projecten op Curaçao, Aruba en Sint Maarten. De (dure) lessen die daaruit geleerd zijn, worden meteen in de praktijk gebracht.
Vandaag spreekt de Nederlandse ministerraad over het in het leven roepen van een orgaan – gedacht wordt aan een ‘hoge commissaris’ – dat het nog te stichten hulpfonds beheert en financieringsaanvragen voor wederopbouwprojecten beoordeelt. De besluitvorming over het al dan niet toekennen van een subsidie of een lening uit het fonds zal geheel buiten de invloedssfeer van de regering van Sint Maarten blijven.
Kamerlid Joba van den Berg (CDA) drong er bij de bewindsman op aan om de Rekenkamer een actieve rol toe te bedelen. ,,De Rekenkamer komt er doorgaans achteraf aan te pas. Ik wil niet dat we over drie jaar te horen krijgen dat er geld niet goed is besteed. Kan de Rekenkamer tussentijds evalueren?”
Plasterk stelde het CDA gerust met de toezegging dat het fonds niet in een keer wordt volgestort, maar tranche voor tranche wordt aangevuld. Elk project zal individueel vooraf worden doorgelicht, gemonitord tijdens de uitvoering en meteen na afloop geëvalueerd.
,,Zodra wij de indruk krijgen dat iets niet goed wordt besteed, zullen we dat onmiddellijk stoppen”, benadrukte de minister die met zijn aanpak op de volle steun van de Kamer kan rekenen. Een van de aandachtspunten is het beteugelen van de commissie die tussenpersonen bij de inkoop van materialen opstrijken.
In politieke kringen in Philipsburg klinkt de vrees door dat Nederland een te grote vinger in de pap eist. Plasterk ziet het liefst dat van de wederopbouw net als de noodhulpfase tot een koninkrijksaangelegenheid wordt gemaakt. Daarvoor is dan nog wel een besluit van de Rijksministerraad nodig.
Tegen de Kamercommissie zei de minister dat er hard aan wordt gewerkt om de voorwaarden voor de financiering van de wederopbouw en het toezicht daarop juridisch dicht te timmeren. Verwacht wordt dat Nederland ten behoeve van het wederopbouwfonds voorlopig 200 tot 300 miljoen euro uittrekt in de vorm van een schenking en renteluwe kredieten. Of ook op een bijdrage van Curaçao en Aruba wordt gerekend moet nog blijken.
Plasterk deed de toezegging dat hij c.q. zijn opvolger de Kamer geregeld verslag zal doen van de gang van zaken bij het wederopbouwfonds.
Lessen geleerd uit het verleden
Den Haag bij het financieren van de wederopbouw van Sint Maarten is het rechtstreekse gevolg van wat er is misgegaan met donaties die in het verleden door Nederland zijn gedaan aan samenwerkingsprogramma’s op Curaçao, Aruba en Sint Maarten.
Nederland heeft tussen 1990 en nu ruim 500 miljard euro geïnvesteerd in zo’n 1.400 projecten die onder meer tot doel hadden de economieën te stimuleren, de autonomie en bestuurskracht te versterken en de veiligheid te bevorderen. Gisteren stond in een algemeen overleg van de Tweede Kamercommissie voor Koninkrijksrelaties met minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de vraag centraal: is al dat geld goed terechtgekomen?
Uit de evaluatie (officieel ‘beleidsdoorlichting’ geheten) is geen eenduidig antwoord naar voren gekomen. Oorzaak: er zijn vooraf geen nulmetingen verricht, geen afrekenbare doelen gesteld en de ambities waren te abstract. Over de rechtmatigheid van de bestedingen bestaan bij Plasterk weinig twijfels omdat er over de meeste projecten een deugdelijke financiële verantwoording is afgelegd.
Maar ten aanzien van de doelmatigheid en de bereikte resultaten kon hij de Kamerleden niet geruststellen. ,,Ook al is met de beste bedoelingen aan projecten gewerkt, niet alles is goed gegaan”, erkende de minister met veel gevoel voor eufemisme. Hij onderstreepte ervan overtuigd te zijn dat de landen er anno 2017 minder goed voor zouden staan als Nederland niet zou hebben geïnvesteerd in hun ontwikkeling. ,,Maar we zouden het niet opnieuw zo doen.”
De verhoudingen in het Koninkrijk zijn sinds 1990 gewijzigd. Na 2010 wordt geen begrotingssteun meer aan de landen gegeven en lopende samenwerkingsprogramma’s zoals Amfo en FDA zijn afgebouwd.
De samenwerkingsrelatie in het Koninkrijk zal, aldus Plasterk, niet meer in subsidie maar in de vorm van het beschikbaar stellen van deskundigheid invulling worden gegeven. Als voorbeeld noemde hij het Urgentieplan van het kabinet- Rhuggenaath. ,,Dat is een plan van de regering van Curaçao, wat wij kunnen doen is desgewenst expertise leveren.”
Bron: Antilliaans Dagblad