Door Annemarijke Bach-Kolling

Ik heb het nooit uitgezocht, maar ik vermoed dat over het arbeidsrechtelijke onderwerp het ‘ontslag op staande voet’ het vaakst rechtszaken worden gevoerd. Dat komt waarschijnlijk omdat dit middel, het zwaarste middel dat een werkgever ter beschikking staat – een werknemer wordt immers per direct, al dan niet met zijn doosje persoonlijke spullen, op straat gezet – aan strenge eisen moet voldoen. Er moet sprake zijn van een ‘dringende reden’ die ‘onverwijld’ wordt medegedeeld, zodat de werknemer precies weet wat hem wordt verweten en zich daar ook tegen kan verweren. Vaak genoeg blijft het ontslag op staande voet niet in stand omdat niet aan één van de formaliteiten is voldaan. Dat het lastige materie betreft en zelfs rechters wel eens de plank mis slaan blijkt uit een recent arrest van de Hoge Raad in een Arubaanse zaak.

In een Arubaans hotel werd een werknemer ontslagen na een handgemeen met een vrouwelijke collega. In de ontslagbrief stond als ‘dringende reden’ vermeld, dat de werknemer zijn collega had geduwd en had geschopt terwijl ze op de vloer lag en hij pas stopte met schoppen toen hij werd tegengehouden door een andere collega. Dit alles gebeurde in de ‘backstation’ van een restaurant, deels in het zicht van gasten.
Uiteindelijk konden niet alle feiten die in de ontslagbrief stonden vermeld, daadwerkelijk worden bewezen. Het stond vast dat er een handgemeen had plaatsgevonden tussen de werknemer en zijn vrouwelijke collega, met wie hij een relatie had en ook een kind had, dat deze collega daarbij een bloedneus had opgelopen, dat zij is komen te vallen en dat de werknemer op het punt stond te schoppen maar daarvan door een andere collega is weerhouden.

Volgens het Hof was dit ernstig genoeg om de werknemer op staande voet te ontslaan. Ter achtergrondinformatie: in de rechtspraak wordt aanvaard dat Arubaanse hotels extra eisen stellen aan behoorlijk optreden van hun personeel, overigens ook als er geen gasten in de buurt zijn. Zij mogen van de rechter dan ook zware sancties stellen op onbehoorlijk gedrag, omdat het toerisme nu eenmaal cruciaal is voor de economie van Aruba en het van algemeen belang is dat de goede naam van Aruba (‘one happy island’) bij de – vaak Amerikaanse toerist – geen smet oploopt.
Wat gebeurde er bij de Hoge Raad? De Hoge Raad oordeelde dat niet aan één van de formaliteiten was voldaan. Als namelijk slechts een gedeelte van het feitencomplex waarop het ontslag is gebaseerd, is vast komen te staan, is het ontslag op staande voet alleen geldig als het voor de werknemer duidelijk is dat alleen dat deel op zichzelf al voldoende reden was voor het ontslag op staande voet. Anders gezegd, als een werknemer ontslagen wordt op grond van twee incidenten van diefstal en uiteindelijk kan de werkgever maar één van die twee incidenten daadwerkelijk bewijzen dan gaat het hele ontslag op staande voet onderuit, tenzij voor de werknemer duidelijk was dat alleen dat ene incident al een dringende reden was voor het ontslag.
Het Hof had in dit geval echter geen verband gelegd met de ontslaggrond in de ontslagbrief en had geen aandacht besteed aan het feit dat slechts een gedeelte van de feiten uit de ontslagbrief waren bewezen (wel: handgemeen, agressie, niet: schoppen terwijl de collega op de grond lag). Om die reden, in feite op basis van een formaliteit, namelijk een motiveringsgebrek, wordt het arrest door de Hoge Raad vernietigd. Het Hof moet nu alsnog expliciet overwegen of het voor de werknemer duidelijk was dat de wel bewezen feiten op zichzelf al een reden vormden voor het ontslag op staande voet.
Ingewikkeld gedoe? Op zoek naar de les die u hieruit kunt leren? De les is: denkt u van tevoren goed (maar niet te lang…) na over een zorgvuldige formulering in de ontslag-op-staande-voet-ontslagbrief, waaruit blijkt dat het voor de werknemer duidelijk is dat ook een deel van de verwijten op zichzelf al reden vormt voor het ontslag op staande voet, of nog beter: laat een ander, iemand die van dit soort geneuzel houdt (lees: een jurist), de ontslagbrief voor u formuleren.
Bron: Antilliaans Dagblad