Victor Schildkamp | Algemeen Dagblad

Waarom gebeuren die onvoorstelbare gezinsdrama’s toch, zoals maandagavond in Dordrecht waar de 35-jarige Wendell zijn vrouw, twee kinderen en zichzelf ombracht? ,,De dader ziet zichzelf vaak als onmisbaar voor het geluk van het héle gezin.”

Gemiddeld gebeurt het ‘nul tot drie keer per jaar’, zegt universitair docent Marieke Liem. Maar waarom de stoppen kúnnen doorslaan bij een van de ouders, zelfs in een ogenschijnlijk rustige scheiding, blijft lastig te begrijpen. Marieke Liem bestrijdt het geldende idee dat het vaak in een opwelling gebeurt. De docent deed onderzoek naar gezinsdrama’s in Nederland, onder meer door afscheidsbrieven te bestuderen en gesprekken te voeren met mensen die gezinsleden hebben gedood en een poging deden zichzelf van het leven te beroven.

,,Vaak is het een langer proces waarbij de dader in veel gevallen al eerder deze optie heeft overwogen,” zegt Liem die liever niet van gezinsdrama’s spreekt maar van situaties waarbij iemand zijn partner en één of meer kinderen om het leven brengt. ,,De dader heeft in het hele proces dus al vaker nagedacht over de ook bestaande optie een einde aan het leven te maken.”

De vraag waaróm die optie voor enkele mensen bestaat, is niet eenvoudig te beantwoorden. Liem: ,,Het gaat om personen die zich vastbijten in het frame waarin zij zichzelf centraal zien als bron van geluk in het gezin. Dat is precies waar het om gaat: zonder hen worden zijzelf, maar ook de rest van het gezin niet gelukkig. Zij zien de dood ook niet als dood maar als ontsnapping uit de situatie waarin ze zitten.”

‘Beter een vechtscheiding’
Hjalmar van Marle.
Hjalmar van Marle.

Volgens hoogleraar forensische psychiatrie Hjalmar van Marle kunnen ook in een ogenschijnlijk ‘pijnloze’ scheiding bij iemand de stoppen doorslaan. ,,Juist dan. In een vechtscheiding zit tenminste nog beweging, je kan iets doen al is het maar elkaar het leven zuur maken. Maar de onmacht ontstaat als het hele proces tot stilstand komt. Als echt alleen dát voldongen feit overblijft dat iemand bij je weggaat, dat er niet meer te praten valt, dat er geen enkele beweging meer zit in de situatie. Dan ontstaat een machteloze situatie waar helaas niet iedereen goed mee om kan gaan.”

,,De Engelsen hebben daar een uitdrukking voor: every man has a breaking point,” zegt Van Marle die erbij vertelt dat het vooral mannen zijn die tot dit soort geweld overgaan. ,,Dat is van oudsher zo. Mannen zíjn gewelddadiger. Vrouwen zijn ook gewelddadig, maar die doen het op een andere manier. Laten hun kind van het balkon vallen bijvoorbeeld, of verwaarlozen het.”
Stoornis

Wat er dan écht gebeurt tussen de oren van die personen die tot doden overgaan, is vaak moeilijk te zeggen, weet forensisch psycholoog Toon Verheugt die ook kinddodingen onderzocht. Twee factoren spelen een doorslaggevende rol: ,,Een dreigend verlies, in dit geval dus die scheiding, in combinatie met toch een psychische stoornis. Een depressie dus, of een psychose. Dat laatste zie je toch in 70-80 procent van de gevallen en dat is voor de buitenstaander vaak niet te zien.”

Verheugt onderschrijft wat Marieke Liem zegt over de centrale rol die de dader zichzelf toedicht als het gaat om het geluk van het gezin. ,,Dat idee dat het zonder hem nooit zal gaan, kan een waan worden. Dat is al een psychische stoornis. Vaak wordt dat dreigende verlies ook nog versterkt door een eerder verlies waar nooit over gesproken is. Maar of dat in deze zaak allemaal ooit duidelijk wordt is de vraag, aangezien de dader niet meer leeft en er dus nooit een strafzaak komt.”

Buurtbewoners van de Heimerstein in Dordrecht voelen zich verslagen na het familiedrama. Bekijk hieronder een reportage uit de straat.

Bron; Algemeen Dagblad