Den Haag – Wat er in de Rijksministerraad (RMR) wordt besproken, is vertrouwelijk. Zelfs de agenda is geheim. Als er al iets vanuit de Trêveszaal naar buiten komt, zijn dat doorgaans korte persberichten van de Rijksvoorlichtingsdienst over – meestal weinig opzienbarende – benoemingen.
Slechts bij hoge uitzondering wordt er na afloop van een RMR een mondelinge verklaring gegeven door de minister die Koninkrijksrelaties in zijn portefeuille heeft, bijvoorbeeld als er een aanwijzing aan een van de landen is gegeven of daarmee wordt gedreigd.
Rijksministerraad en dat blijven ze ook, maar niet langer dan 25 jaar.
Lekken uit de RMR is tot nu toe slechts één keer gebeurd. In september 2011 wist deze krant de hand te leggen op het vertrouwelijke verslag dat toenmalig Gevolmachtigde minister Sheldry Osepa voor zijn politieke baas Gerrit Schotte (MFK) had opgesteld.
Premier Mark Rutte (VVD) zag geen heil in het verzoek van de SP om de Rijksrecherche opdracht te geven het lek op te sporen. Wie lekt, riskeert een gevangenisstraf. Journalisten moeten het daarom vooral hebben van spindoctors, bronnen rond de RMR en ‘off the record-gesprekken’.
Op basis daarvan kan het Antilliaans Dagblad zo af en toe aankondigen wat er in een komende RMR staat te gebeuren (zoals eind vorig jaar de dreiging van een nieuwe aanwijzing voor Sint Maarten) of reconstrueren hoe een RMR is verlopen.
Ten tijde van het kabinet Schotte viel in de Haagse wandelgangen veel te achterhalen over de entourage in de RMR. Zo dienen de Gevolmachtigde ministers om hun marginale rol te symboliseren plaats te nemen aan de kant van de vergadertafel die het verst verwijderd is van de voorzitter en het dichtst bij de uitgang.
Van Rutte is bekend dat hij geen poging doet zijn ongedurigheid te verbergen als een van de Gevmins het woord voert. Minister Henk Kamp (VVD) is degene die zich het meest kritisch uitlaat over de bestuurders in het Caribisch deel van het Koninkrijk en nooit te beroerd om aan te dringen op stevig ingrijpen. Het was destijds aan Osepa af te lezen dat de gang naar de RMR hem zwaar viel.
De vertrouwelijkheid op de RMR is niet eeuwigdurend. Na 25 jaar kunnen de agenda’s, achterliggende stukken en besluitenlijsten worden ingezien. Sinds 1 januari zijn die van het jaar 1989 openbaar.
De feitelijk (en dus saai) getoonzette documenten bevinden zich in het Nationaal Archief in Den Haag waar ze kunnen worden geraadpleegd. Conclusie: 1989 was als het om de Koninkrijksrelaties ging aanmerkelijk minder spannend dan sinds 2010 het geval is. Nog een kwart eeuw geduld dus…
Bron: Antilliaans Dagblad