Willemstad – De Curaçaose jeugd is de laatste jaren in de ban van de ‘gangs’. Dat baart hoofdofficier van justitie Heiko de Jong zorgen, zei hij gisteren bij de installatie van de nieuwe rechters aan het Gemeenschappelijk Hof van Justitie.
Uiterlijk vertoon van sieraden, geld en dure auto’s krijgt de nadruk in de levensstijl van gangleden en dat oefent aantrekkingskracht uit op de jeugd, zei De Jong.
,,Deze jongeren raken in de hunkering naar respect en status in een neerwaartse spiraal die eindigt in crimineel gedrag. Zij raken daarbij vaak een belangrijke kernwaarde, namelijk zelfrespect, kwijt.”
Veel van deze jongeren ‘verhuren hun maagdarmkanaal als bolitaslikker’ en komen in de greep van gewetenloze criminelen.
,,Dit terwijl onze samenleving toch zo veel positieve ‘role models’ kent. Zoals de voetballers van het Curaçaose nationale elftal, de vele Curaçaose honkballers in het Amerikaanse profhonkbal en onze atleten die op wereldniveau presteren.”
Eerder in zijn betoog ging De Jong in op de veranderde betekenis van het begrip ‘respect’. In plaats van waardering voor iemand op grond van zijn prestaties of kwaliteiten, kreeg het begrip begin deze eeuw onder invloed van rappers subtiel een andere invulling.
,,Bij respect in de jeugdcultuur ligt de nadruk meer op bewondering.”
Jongeren poseren ‘op dure Hayabusa motorfietsen of quads met bankbiljetten en vuurwapens in hun handen’.
,,Dit levert kennelijk respect op bij hun ‘matties’.”
Ter illustratie vertelt De Jong over een verdachte die een overval pleegde op een oudere man. Nadat hij de buit al binnen had schoot hij alsnog op de man, die zwaargewond raakte.
,,‘E no a respeta mi’, hij respecteerde me niet, gaf de verdachte te kennen.”
Met een vuurwapen wilde de dader respect afdwingen.
Voor het Openbaar Ministerie (OM) en de politie geldt dat de burger met respect moet worden behandeld, besloot De Jong zijn toespraak.
,,Daarbij helpt het als de moeite genomen wordt om uit te leggen waarom een burger bepaalde handelingen moet dulden, zoals preventief fouilleren.”
Communicatie is in dit verband van het grootste belang. Binnenkort komt het OM met een richtlijn waarbij open communicatie het uitgangspunt is.
,,We moeten vol in verbinding met de maatschappij staan. Respect is daarbij een belangrijke leidraad. Respect voor de Curaçaose cultuur, respect in de rechtszaal en respect voor elkaar.”
Bron: Antilliaans Dagblad
Naschrift KKC
De hele toespraak van mr. Heiko de Jong:
“Respect”
Toespraak Hoofdofficier van Justitie Heiko de Jong, ter gelegenheid van de buitengewone zitting op 18 september 2015 van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie voor de installatie van nieuwe leden van het Hof
Gouverneur van Curaçao, Hare Excellentie mevrouw George-Wout,
Voorzitter van de Staten van Curacao, de heer Franco
Minister van Justitie, de heer Navarro,
President van het Hof, de heer Van der Poel,
Leden van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie,
Leden van het Openbaar Ministerie,
Deken van de Orde van Advocaten, mevrouw Inderson,
Leden van de balie en het notariaat,
Leden van de hoge Colleges van staat
Burgerlijke, Militaire en consulaire autoriteiten,
Geachte dames en heren,
Het is mij een genoegen om de zojuist geïnstalleerde rechters van harte te feliciteren met hun installatie. Het Hof is hier versterkt met maar liefst zeven rechters, waaronder twee van eigen bodem en een recidivist.
Ik wens hen veel wijsheid toe, en vooral een open mind voor de cultuur hier op ons mooie eiland. Het is belangrijk om inzicht te verwerven in de Curaçaose menselijke maat.
Voor het krijgen van dit inzicht zal de rechter en de officier van justitie daadwerkelijk onderdeel moeten uitmaken van deze samenleving. Dat verwacht ik ook van alle medewerkers van mijn parket. Ik geloof dat de rechtspleging in zijn vele facetten de maatschappij dient. Daarom is het belangrijk dat u zelf de maatschappij in gaat en u verwittigt van onze volksaard, gewoonten en gebruiken maar ook van de historisch te verklaren sentimenten.
Op een resort of op de golfbaan leert men het echte Curaçao niet kennen. Er worden vandaag geen nieuwe officieren van justitie voorgesteld.
Voorheen werden en marge van de installatiezitting van nieuwe rechters ook de nieuwe officieren van justitie voorgesteld. In goed overleg met de zittende magistratuur is er nu voor gekozen om de nieuwe staande magistraten eveneens te installeren. Dat verheugt mij zeer en zal op een later tijdstip gebeuren.
Dames en heren, ik zal u op deze vrijdagmiddag niet vermoeien met een ingewikkeld juridisch betoog.
Ik wil het vandaag hebben over respect. Respect voor de Curaçaose cultuur, respect hier in de zittingszaal en respect voor elkaar. Respect dat hier zo veel wordt gevraagd, ja wordt geëist, maar zo weinig wordt gegeven. Respect betekent aanzien, eerbied of waardering, die men heeft voor, of ontvangt van iemand vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden. Zo kan men de opvattingen van een ander respecteren, ook als men die opvattingen niet deelt.
Als ik dit op ons werk betrek, dan denk ik aan de verhouding advocatuur en magistratuur waarbinnen er naar mijn mening soms te scherp aan de wind gezeild wordt. Ik vind dat wij ,- hier in deze zittingszaal maar ook daarbuiten- elkaar altijd in elkanders waarde moeten laten.
Wanneer men respect voelt voor de uitzonderlijke kwaliteiten van een persoon, bijvoorbeeld voor de deskundigheid van een getuige-deskundige of een uitblinkende sporter, dan kan de waardering zelfs overgaan in ontzag.
Ik vind dat wij zoals we hier allen aanwezig zijn de verantwoordelijkheid delen om te zorgen dat de burger ontzag heeft voor rechtspleging. Dat zijn we ook verplicht in deze eerbiedwaardige zaal waar naast rechtspleging, betamelijkheid en fatsoen centraal moeten staan.
Aan het begin van de 21ste eeuw heeft het woord respect opgang gemaakt in de jeugdcultuur, zo ook hier op Curaçao. Mede onder invloed van de veelvuldige toepassing van het woord respect door rappers heeft het subtiel een andere invulling gekregen. Bij respect in de jeugdcultuur ligt de nadruk meer op bewondering.
Op “Instagram” en in “Youtube” clips poseren onze jongeren gezeten op dure “Hayabusa” motorfietsen of quads met bankbiljetten en vuurwapens in hun handen. Dit levert kennelijk “respect” op bij hun
“matties”.
“respect moet je afdwingen” is hierbij een veelgehoorde kreet. En dan lijkt hier in Curaçao soms alles geoorloofd.
Ik denk dan terug aan een verdachte die ik jaren geleden als officier van justitie voorgeleidde. Hij had, voorzien van een vuurwapen een overval gepleegd op een oudere man. Nadat hij het slachtoffer van zijn geld en sieraden had beroofd, schoot hij gericht op hem, waarbij deze zwaar gewond raakte. Door snel politie optreden kon de verdachte worden aangehouden. Ik begreep het handelen van verdachte niet. Hij had immers zijn buit toch al? Waarom dan daarna toch nog schieten? En die vraag stelde ik hem ook, na hem uiteraard op zijn zwijgrecht te hebben gewezen. “e no a respeta mi”, hij respecteerde me niet, gaf de verdachte te kennen.
Kennelijk “triggerde” iets in de houding van het slachtoffer de verdachte om te schieten. Een brutale oogopslag misschien? Door middel van een vuurwapen wilde de verdachte respect afdwingen.
En dat brengt mij op het krijgen van respect. Mijn vader hield mij altijd voor: “respect krijg je niet, respect moet je verdienen!”
Maar is dat wel zo? Mocht een persoon dus om welke redenen dan ook niet in staat zijn respect te verdienen, zou dat in de zienswijze van mijn vader ertoe moeten leiden dat hij in een “ongerespecteerde staat” zijn levensdagen zou moeten slijten. Er moet altijd een “ondergrens” van respect zijn: het basisrespect dat een mens geeft aan zijn medemens.
Helaas halen we die ondergrens van beleefdheid niet altijd. Misschien heeft u ook ooit de tenenkrommende ervaring gehad dat u, wachtend op uw nassi bij een chinees restaurant, een knulletje tegen de restauranthouder hoort zeggen: “Ey Chino! ‘Na mi un saté batata! (Chinees! Geef me een portie saté!). Respect voor elkaar is blijkbaar dus niet altijd even vanzelfsprekend.
Ik wil nog even terug naar de jeugdcultuur en een fenomeen dat mij grote zorgen baart. Al enige jaren is Curaçao in de ban van “gangs”, gewelddadige groepen met een kern van harde criminelen. Het lijkt er op dat de levensstijl van gangleden, met hun nadruk op uiterlijk vertoon van geld, sieraden en dure vervoermiddelen een aantrekkingskracht uitoefent op jeugdigen in ons land. Dit leidt tot imitatie van “gangsta” gedrag.
Deze jongeren raken in hun hunkering naar respect en status vaak in een neerwaartse spiraal die eindigt in crimineel gedrag. Zij raken daarbij vaak een belangrijke kernwaarde, namelijk “zelfrespect” kwijt.
Immers hoeveel van deze jongeren komen in de greep van gewetenloze criminelen en verhuren hun maagdarmkanaal als bolitaslikker.
Dit terwijl onze samenleving toch zoveel positieve role models kent.
Zoals de voetballers van het Curaçaose nationale elftal, de vele Curaçaose honkballers in het Amerikaanse profhonkbal en onze atleten die op wereldniveau presteren.
Onder die positieve role models vallen wat mij betreft ook zeker de hoeders van de openbare orde en veiligheid, onze politiemensen. Onder moeilijke en soms gevaarlijke omstandigheden moet de diender zijn werk doen. Waar anderen wegrennen voor gevaar, moet hij daar juist naar toe rennen, om de burger te beschermen, indachtig het motto van het korps politie Curaçao: Sirbi i Protehá (dienen en beschermen).
Maar ook hier geldt weer: de burger moet ook met respect behandeld worden. Daarbij helpt het al als de moeite genomen wordt om uit te leggen waarom een burger bepaalde handelingen moet dulden, zoals bij preventief fouilleringsacties. Maar ook het pro-actief en bestendig contact maken met de burger.
Bijvoorbeeld tot in de late uurtjes met soms verhitte en boze burgers tijdens bijeenkomsten in de “sentro di bario’s”. Dat kan anno 2015 ook niet anders meer.
Voor de magistratuur is dat net zo. Voor wat betreft het Openbaar Ministerie: het respect van de burger winnen we door openheid en transparantie. Transparantie staat of valt met communicatie.
Het Openbaar Ministerie zal binnenkort een media richtlijn uitbrengen waarbij ‘open communicatie zodra mogelijk’ het uitgangspunt is. Ook blijft ons credo “de Tempel uit” de komende periode hoog in het vaandel staan. We moeten vol in verbinding met de maatschappij staan.
Respect is daarbij een belangrijke leidraad. Respect voor de Curaçaose cultuur, respect hier in de zittingszaal en respect voor elkaar.
Ik dank u voor uw aandacht.