‘Aantal patiënten met luchtwegklachten toegenomen’

WILLEMSTAD — Rechter Peter van Schendel heeft in het kader van het lopende kort geding, aangespannen door de stichtingen Smoc, CAE en vier bezorgde bewoners onder de rook tegen het Land, een bezoek gebracht aan de wijken Wishi/Marchena en Kas Chikitu, het meetstation Kas Chikitu en de aldaar gevestigde huisartsenpraktijk.

Daarbij kreeg hij uitleg van een zestal bewoners uit de voornoemde en omliggende wijken.

Bij meetstation Kas Chikitu neemt huisarts Alexandra Severing even de tijd, ondanks een volle wachtkamer met patiënten, om haar ervaringen aan de rechter kenbaar te maken.

Met ernstige blik laat zij weten dat het aantal patiënten dat klachten heeft van de luchtwegen, ofwel ademhalingsproblemen, de laatste periode is toegenomen. Het aantal patiënten dat verneveling behoeft bedraagt gemiddeld tussen de drie tot vier per week. Severing:

“Als ik met collega’s praat met praktijken die elders op het eiland gevestigd zijn, dus niet onder de rook, krijg ik te horen dat zij vrijwel geen vernevelingsgevallen kennen en daarom soms zelfs niet over een vernevelapparatuur beschikken. (Bij vernevelen wordt een vernevelaar gebruikt om bij hevige benauwdheid een vloeibaar medicijn in hele kleine druppeltjes te verdelen, hierdoor kan het medicijn als nevel in worden geademd en komt het goed in de luchtwegen terecht, red.). Men zou natuurlijk een onderzoek kunnen instellen naar het aantal patiënten dat verneveling behoeft onder de rook en het aantal dat elders op het eiland een dergelijke behandeling behoeft.”

Dit vertelt Severing op het parkeerterrein voor de praktijk, waar zij samen met een andere huisarts gevestigd is. Het meetstation staat in de tuin. Wat onmiddellijk opvalt is een grote aanwezigheid van groene aanslag op het tuinhek, de vele aanslag op het aangrenzende huis en op de vogelbeelden op de betonnen toegangspilaren.

Rechter Van Schendel tuurt een poos – over de tuinomheining heen – naar dit huis en krijgt daarbij uitleg van de aanwezigen. Er wordt druk gewezen. Eén van de vier bezorgde bewoners die als eiser optreedt in het kort geding, fotografe Bea Moedt, vraagt de aandacht van de rechter voor de beelden.

De advocaat van het ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur (GMN), Eric Kleist, staat vlakbij en constateert:

“Dat is dus ook aanslag.” Moedt reageert: “Is dit de eerste keer dat u dit zo ziet? U woont zeker op het andere gedeelte van het eiland, dat zal wel een verademing zijn.”

Stemverheffing

Huisarts Severing stelt vervolgens aan de rechter voor om een kijkje te nemen bij het meetstation, waarop de aanwezige GMN-inspecteur van de uitvoeringsorganisatie Milieu, Natuur Beheer (MNB, voorheen Milieudienst, red.) enigszins geprikkeld reageert:

“Men kan niet zomaar in het meetstation, dat is van de overheid.” Severing: “Het meetstation staat in onze tuin, dus men kan daar gewoon een kijkje nemen.”

De reactie van de GMN-inspecteur komt nadat de emoties even hoog opliepen, er af en toe met stemverheffing gediscussieerd werd waarbij de voorzitter van de stichting Clean Air Everywhere (CAE), Marc Verkade, meent dat het ministerie onvoldoende inzage heeft gegeven in de verzochte informatie.

GMN-beleidsdirecteur Jeanine Constansia-Kook benadrukt dat de overheid allerlei stappen heeft genomen maar dat bepaalde zaken verder uitgezocht dienen te worden alvorens men daar nadere informatie over kan geven.

“Men kan niet zomaar antwoord geven als we niet met zekerheid weten wat het antwoord is, dan zou men de overheid betichten van onwaarheden.”

Veel informatie

Verkade herhaalt een aantal keer dat er reeds veel informatie voorhanden is. Er zijn tal van onderzoeken gepleegd zoals door Ecorys, TNO, Mote, de gevalideerde data van GGD Amsterdam over 2014 en de metingen van de meetstations die boekdelen spreken. De rechter verzoekt de partijen meermaals de toon te wijzigen.

Constansia-Kook geeft aan niet de indruk te hebben dat er daadwerkelijk ‘geluisterd wordt naar wat de overheid te vertellen heeft en dat men sowieso een pasklaar antwoord heeft op alles’. Ze meent dat de aanwezigheid van de pers, die in groten getale is komen opdagen, ook niet bevorderlijk is voor de communicatie.

Het hele gezelschap, de CAE-vertegenwoordiger Verkade, de CAE-bestuursleden Kenneth Valpoort, Gert Mulder en huisarts Nana Rost van Tonningen met hun advocate Sandra in ’t Veld en de vertegenwoordiger van het GMN-ministerie Constansia-Kook, de GMN-inspecteur en de advocaten Wilfred Flocker en Kleist, trokken zich, na uitvoerige bezichtiging van het meetstation, met de rechter terug, zonder de pers erbij. De inmiddels vierde zitting binnen het kort geding staat voor 19 oktober om 15.00 uur gepland, dit bevestigt Verkade desgevraagd.

‘Dit stof is echt verschrikkelijk’

Eén van de bewoonsters die een uiteenzetting tegenover de rechter had gegeven van de overlast die zij dagelijks op de Veerisweg ervaart en ter illustratie een potje gevuld met stof uit huis had meegenomen, kreeg van de GMN-inspecteur als reactie dat ‘dit stof niet schadelijk is’. Haar echtgenoot, Franklin Lambertina, licht toe dat hij onder bemiddeling van Valpoort, de rechter een rondleiding bij hem thuis had willen geven.

Valpoort lichtte toe dat het gezelschap daar waarschijnlijk niet meer aan toe zou komen. De gepensioneerde Lambertina:

“Dit stof is echt verschrikkelijk, het vormt zich dagelijks waardoor mijn vrouw echt een slaaf van het poetsen is geworden. We zijn gevangenen in ons huis door de stankoverlast, de groene aanslag maar ook binnen is er geen ontsnappen aan door het stof. We hebben daarom vandaag het stof expres niet opgeruimd zodat de rechter zelf kan zien wat er gebeurt als je een dag niet poetst.”

Hij vertelt dat hij dagelijks om 11.00 uur naar Bándabou vertrekt waar hij op een stukje land, landbouw bedrijft en gewassen teelt voor persoonlijke consumptie.

“Dit is een manier om van huis te zijn, ook mijn vrouw probeert zo veel mogelijk naar familie en vrienden te gaan om aan de overlast te ontsnappen.”

De Amigoe krijgt een rondleiding van Lambertina thuis, waar men zich niet aan de indruk kan ontrekken dat het binnenshuis smetteloos wordt onderhouden, waarbij de laag stof verbazing oproept aangezien deze zich volgens Lambertina binnen één dag heeft gevormd. Ook de buitenzijde is groen van de aanslag.