door Favell Maduro

WILLEMSTAD — “Ik zie je al komen en ik zie je al gaan”, woorden van Jan Ackermans die onlangs overleed. De voormalig schooldirecteur en schipper wordt morgen gecremeerd. Daarom vandaag nog een korte terugblik op het leven van deze markante persoon. “Ik zie hem nog zo staan. Elke ochtend bij het begin van de schooldag keek hij naar de kinderen als ze aankwamen. Zo wist hij precies wie jarig was, wie verdrietig was maar ook wie niet op school was verschenen.” Carla Kleinmoedig was jarenlang de rechterhand van Jan Ackermans. Hij was de directeur, zij de onderdirecteur. Anekdotes heeft ze in overvloed over de tijd dat ze samen hebben gewerkt.

“Ik heb de afgelopen dagen alleen maar gehuild. Jan was behalve een collega ook een persoonlijke vriend. ‘Un dushi hende’ (een fijn mens).

Dan staat ze op en loopt naar een kast waar ze een boek uit haalt. ‘Vakantie-boekje van…’ staat erop. Zulke boekjes maakten ze samen op school. Om de kinderen mee te geven in de vakantie. “We schreven toen alles met de hand. Jan controleerde het op taalfouten. In zijn kantoor had hij een stencilapparaat. Dan hij ging hij eraan draaien en maakte zo kopietjes voor de hele school.”

Boos werd meneer Ackermans één keer op juffrouw Kleinmoedig. Dat was toen zij hem vertelde dat zij de school ging verlaten. Wel bleef ze aan als begeleider van de docenten. Dan moest zij van Jan Ackermans de juffen en meesters van de eerste, vierde en zesde klas bijstaan. “Jan had heel goed door dat dat de leerjaren zijn die belangrijk zijn voor een leerling. Als je het kind binnenkrijgt, tussendoor moet aansporen en als je het kind moet gaan loslaten.”

Met zijn inzet heeft Jan Ackermans ervoor gezorgd dat heel veel kinderen die vandaag de dag dropouts worden, het indertijd toch hebben gehaald. Vooral voor kinderen van minder bedeelde ouders zette hij zich extra in. Hij gaf in zijn kantoor extra les aan hen. Soms ging Jan Ackermans zo ver dat die kinderen ook ‘s ochtends bij hem konden komen eten. Zonder dat iemand het in de gaten had. Zo trok hij de leerlingen over de streep.

Jan Ackermans geloofde er niet in om een kind te straffen. “Als hij zag dat je bijvoorbeeld moeite had om te leren en dat je beter was in techniek en waarschijnlijk later naar de LTS zou gaan, dan gaf hij zo’n leerling gerichte taken om uit te voeren.” Carla Kleinmoedig herinnert zich specifiek één leerling die haar smeekte om voor straf naar meneer Ackermans te mogen gaan. Bij Ackermans moest zo’n leerling dan voor straf een opstel maken over wat er was gebeurd. Hij was ‘un dushi hende’ herhaalt ze nog een aantal keren.

Ondanks dat de schoolfunctionaris erop aandrong ging Jan Ackermans in al die jaren dat hij schooldirecteur was nooit in een klas kijken. Vanuit het schoolbestuur stonden ze erop dat hij in een klas ging zitten om te zien hoe een les ging. Maar dat vond Ackermans niet nodig. Wel maakte hij elke ochtend een rondje langs de klassen. Zo wist hij precies wat zich in de klas afspeelde, waar welke leerling zat en hoe er les werd gegeven. “Van alle leerlingen wist hij wel iets. Voor sommigen had hij een bijnaam. Niet dat hij dat tegen het kind zei. Maar dan had hij het over de sprinkhaan en wist je meteen wie hij bedoelde.”

“Ik probeerde hem een keer beet te nemen”, vertelt Carla Kleinmoedig. Om te kijken of hij inderdaad wel alles door had. Toen had ik express op het bord een voltooid deelwoord met een ‘t’ geschreven in plaats van een ‘d’. Hij liep langs maar zei op dat moment niets tegen me. Later merkte hij wel op: Als je me beet wil nemen, doe het op een ander manier.”

Die rondjes langs de klassen kan Rachalda Mari zich ook herinneren. Nog steeds geeft ze les op het Sint Franciscus College. Samen met een aantal leerlingen neemt ze morgen afscheid van Jan Ackermans. De man die haar heeft leren doorzetten als het tegen zat.

“Dan vond ik dat het soms met één bepaalde zaak niet meer ging. Hij was bijvoorbeeld erg zuinig. Er waren kopieerapparaten, die konden we gewoon aanschaffen. Dat wilde ik ook aan hem zeggen. Loop ik vastbesloten naar zijn kantoor om dat duidelijk te maken. Je komt met de beste voornemens binnen om te vertellen hoe het anders moet. Uiteindelijk vertrek ik weer om het te doen zoals hij het al bedacht had. Dan zegt hij tegen me: ik zie je al komen en ik zie je al gaan.”

Rachalda Mari weet nog dat toen zij begon, iedereen op het Franciscus les wilde komen geven. “Dat kwam door Jan Ackermans.” De manier waarop hij leiding gaf, bezorgde de school een goede naam. Ook onder de ouders die hun kind graag op de school wilden hebben.

Niet iedereen had dat door. Van buiten werd gedacht dat de leerlingen allemaal rijke ouders hadden die bijlessen konden betalen. Dat de school daardoor goede resultaten boekte. Maar Jan Ackermans zette zich enorm in voor de minder bedeelde kinderen. Leerlingen uit Rooi Santu, maar ook Koraal Specht. Hij wist precies waar ze woonden.

“Dan waren we opgelucht dat bijvoorbeeld een lastig kind niet naar school was gekomen. Konden we rustig les geven. Maar dan sprong Jan in zijn pick-up en reed naar het huis van de leerling om het kind op te halen.” Carla Kleinmoedig weet ook te vertellen dat Jan Ackermans niet de doorsnee ‘makamba’ was. Hij sprak vloeiend Papiaments en kon zo respect afdwingen. Op school sprak hij wel alleen Nederlands met de docenten.

“Het was ook een man met humor. Ik had een keer een nieuwe auto gekocht. Trots als ik was, wilde ik hem dat laten zien. Hij kwam uit zijn kantoor naar de parkeerplaats en ging in de auto zitten. Hij keek rond en gaf complimentjes. Aan het eind zei hij: die auto lijkt op je, hij heeft ook zo’n grote kont.”

Jan Ackermans hield van de zee. “Dat zag je ook terug in zijn manier van leiding geven. Hij liet ons merken dat je je soms gewoon met de golven mee moet laten voeren. Een andere keer moet je er juist tegen in”, vertelt Rachalda Mari. Morgen neemt ze samen met de docenten en een aantal leerlingen afscheid van Ackermans. “Die leerlingen zullen een vlag van de school op zijn kist leggen. En ook komt vanuit school een donatie voor de zeeverkennerij, Jan Ackermans’ andere passie.

Een rondgang in de zeilwereld leert dat Ackermans bijzonder gezien was. Eigenwijs vonden ze hem ook, maar vooral kundig. Ackermans heeft de afgelopen 40 jaar veel races en/of regatta’s gewonnen met de Chamba II. Hij was ook altijd van de partij op de Bonaire Regatta. Volgens ingewijden had Ackermans een bijzondere gave als het ging om het ‘heel hoog aan de wind zeilen’. Ondanks het feit dat hij zeer competitief was ingesteld, gunde hij een ander van harte een podiumplek. In geval een andere boot pech had, stak hij altijd de helpende hand toe, ook al ging dat ten koste van zijn uitslag in de race. Hij was ook niet te beroerd om andere zeilers, zelfs concurrenten, te voorzien van tactische en technische adviezen.

Ackermans was decennialang schipper van de Zeeverkennerijgroep Mgr. Verriet, waarbij hij een belangrijke rol speelde in de opvoeding van veel kinderen en jongeren. Door zijn toedoen hebben heel veel lokale jongens en meisjes leren zeilen. “Nou, leren zeilen heb ik niet van hem”, zegt Amigoe-sportredacteur Jeroen Baldwin. “Maar ik heb wel geleerd wat zeilen is. Jan durfde het aan om me aan te monsteren op de Chamba II voor de Eindejaarsrace van 2013. Ik wilde dat wel eens meemaken. Ik werd gewoon lid van de bemanning en moest doen wat me opgedragen werd. Mijn commando’s zijn kort en duidelijk, zei Jan. En je moet ze direct opvolgen. Zelf zat hij aan het roer en hield hij alles in de gaten. Het leek wel alsof hij aan alle kanten van zijn hoofd ogen had, want hij zag alles. Bloedfanatiek was hij, een echte winnaar. Maar we wonnen die dag niet, want ons werd bij de ingang van het Spaanse Water de pas ruw afgesneden. Nou, dat heeft die andere schipper geweten! Die kreeg onderuit de zak van Jan. Ik heb drie dagen overal spierpijn gehad, zei ik hem een week later. Ja jongen, zeilen is geen sport voor watjes, glimlachte hij.”

Elke ochtend maakte Jan Ackermans een wandeling langs deze lokalen. Zonder naar binnen te gaan wist hij precies wat zich daar afspeelde.

Rachalda Mari geeft nog steeds les op het Sint Franciscus College. De school waar Jan Ackermans tot 2002 directeur van was.

Bron: Amigoe