WILLEMSTAD — Het beveiligingssysteem voor gezagdragers voldeed tijdens een inspectieonderzoek van afgelopen december niet aan de daaraan te stellen eisen, aldus de Raad voor de Rechtshandhaving (RvR, de raad) in haar rapport hierover.

“De laatste jaren is er steeds meer behoefte aan kwalitatief hoogwaardige beveiliging. Curaçao vormt hierbij geen uitzondering en dit werd nogmaals bevestigd na de moord op Helmin Wiels. De beveiliging werd geïntensiveerd zonder dat het op voorhand duidelijk was welke criteria c.q. overwegingen daaraan ten grondslag liggen”, aldus de RvR.

Er zijn verschillende instanties betrokken bij de beveiliging, namelijk het Openbaar Ministerie, het politiekorps KPC en de Veiligheidsdienst Curaçao (VDC). Het concipiëren van wetgeving en beleid in de justitiële keten is een taak van het ministerie van Justitie.

Verder wordt in het rapport onder gezagsdragers verstaan de gouverneur, de ministers, de parlementariërs en de ambtenaren van het Korps Politie Curaçao, de VDC, en de leden van het OM. Deze organisaties maken, met uitzondering van de VDC, deel uit van de justitiële keten en spelen een eigen rol in de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde. Volgens de raad hebben deze instanties echter geen middelen gevoteerd in de begrotingen van 2014 en 2015 voor de genoemde beveiliging.

Vóór 2013 waren er zoals bekend nog twee andere geüniformeerde en bewapende organisaties betrokken bij dit proces, namelijk de Uitvoeringsorganisatie Controle en Beveiliging (voormalige SKS) – die in de praktijk slechts op verzoek beveiligers leverde die onder de verantwoordelijkheid van de Landelijke Beveiligingsdienst opereerden – en de Landelijke Beveiligingsdienst (LBD), die ingevolge een ministeriële beschikking vanaf eind januari 2013 onder verantwoordelijkheid van de korpschef van het KPC valt.

Inmiddels is ook de uitvoeringsorganisatie Controle en Beveiliging bij het KPC ondergebracht. De Landelijke Beveiligingsdienst (LBD) was belast met de beveiliging van gezagsdragers op landsniveau en de Servisio di Kòntròl i Seguridat (SKS) was hiermee belast voor wat betreft het eilandgebied Curaçao. De VDC levert een bijdrage door middel van het vergaren van informatie met betrekking tot en ter voorkoming van bedreiging van gezagdragers. Het opstellen van risicoanalyses en het aandragen van advies ter oplossing van gerezen problemen zijn wettelijke taken van de VDC.

De officier van justitie (het OM) is belast met het toezicht op de opsporing van strafbare feiten. “Het is de taak van de officier van justitie om strafbare feiten te voorkomen, op te sporen, te beëindigen en te vervolgen. Een van de taken van de officier van justitie is ook het voorkomen van strafbare feiten, waaronder strafbare feiten tegen gezagsdragers.”

De bevoegdheid van de VDC en het KPC om dreigingsinschattingen en -analyses op te stellen, is echter niet in wetgeving opgenomen. De dreigingsinschatting geschiedt in de praktijk zonder wettelijke basis door de VDC. Het is noodzakelijk om het opstellen van dreigingsinschattingen en -analyses, als een taak van de VDC en het KPC te regelen, beveelt de raad aan. De VDC en het KPC mogen immers slechts binnen het kader van de wet functioneren.

Voor wat betreft het beleid en de uitvoering in de praktijk zijn deze niet op elkaar afgestemd. Eerst dient beleid ontworpen te worden, zodat duidelijk wordt hoe de praktijk behoort te zijn, benadrukt de raad verder.

Tevens hebben geen van de instanties die bij de beveiliging van gezagsdragers betrokken zijn, enig beleidsdocument opgesteld. Er is ook geen vigerend beleid dat de beveiliging van gezagsdragers regelt. Ook voor wat betreft de wijze waarop de beveiliging van gezagsdragers in de praktijk geregeld is, bestaan er geen beleidsregels.

“Elke instantie heeft haar eigen opvatting over de te volgen procedure en de daarbij behorende uitgangspunten. Alle betrokken instanties zijn van oordeel dat de beveiliging anders moet zijn geregeld en dat het personeel beter opgeleid moet zijn om de taken op een professionele manier te kunnen vervullen.” De wet- en regelgeving is dus niet toereikend om tot een eenduidige uitvoering van de beveiliging van gezagsdragers te geraken, aldus de raad.

Bovendien heerst er een (kwalitatief) personeelstekort bij het KPC. De raad constateert ook dat er over en weer geen vertrouwen heerst tussen beveiligers en gezagsdragers en vindt er tevens politieke inmenging plaats in professionele beveiligingsaangelegenheden.

Registratie

Verder bestaat er geen centrale registratie betreffende bedreiging van eigen medewerkers en er zijn geen betrouwbare cijfers voor wat betreft het aantal bedreigde gezagsdragers. Het aantal geregistreerde bedreigde ambtenaren van de betrokken instanties is niet zorgwekkend, aldus de raad. Die constateert verder dat ondanks aangifte van bedreiging voldoende geregeld is in het Wetboek van Strafvordering, in de praktijk niet altijd aangifte van bedreiging wordt gedaan. Bovendien werd de bedreigde gezagsdrager niet in alle gevallen geïnformeerd over zijn situatie.

De melding van bedreigingen is verder ook niet in de wet geregeld en komt thans bij drie instanties binnen. Het komt de raad voor dat indien al deze meldingen op één centraal punt binnenkomen, dit het proces van afhandeling overzichtelijker en effectiever maakt.

Ook bestaat in de praktijk onduidelijkheid omtrent de beslissingsbevoegde autoriteit voor wat betreft het nemen van de beslissing of en welke beveiligingsmaatregelen getroffen dienen te worden. De raad constateert ook dat de organisatie die de beveiliging van gezagsdragers uitvoert, tevens zorg draagt voor de controle op de uitvoering terwijl de controle uitgevoerd dient te worden door of namens de korpschef.

De evaluatie van de beveiliging van gezagsdragers is ook niet in de wet geregeld en vindt in de praktijk helemaal niet plaats. Bovendien is er geen sprake van structureel overleg en samenwerking in gevallen van bedreiging van gezagsdragers.

De raad beveelt de betreffende instanties aan om ervoor zorg te dragen dat dit allemaal geregeld wordt.

Bron: Amigoe