WILLEMSTAD — Dat de concessie met het stuwadoorsbedrijf Curaçao Port Services (CPS) de afgelopen 4 jaar voor verhitte discussies heeft gezorgd, bleek wederom begin deze week toen de Staten onder andere hierover in debat gingen.

Over het doorbreken van de concessie – of deze wel of niet van kracht is en vanaf 31 juli 2011 stilzwijgend is verlengd – werd door de oppositiepartijen druk gediscussieerd. In de heersende onduidelijkheid wordt door velen als voorbeeld teruggegrepen naar uitspraken van onder anderen wijlen PS-partijleider en Statenlid Helmin Wiels, die op 7 mei 2011 tegenover de Amigoe heeft verklaard dat het alleenrecht voor CPS om in alle havens het containerverkeer af te handelen op 31 juli af zou lopen en door de toenmalige regering opgeheven was.

Uit stukken, door deze krant recent vergaard, en uit navraag blijkt dat de uitspraken van wijlen Wiels, die altijd heeft gesteld dat volgens ondertekende internationale verdragen volkeren het recht op beschikking hebben over hun eigen natuurlijke hulpbronnen – zoals een haven –, gestaafd worden.

Uit een besluit van de Raad van Ministers van 5 september 2012 blijkt dat door de toenmalige RvM (gevormd door MFK/PS/MAN) aan de hand van uitgebrachte adviezen met betrekking tot de concessie met CPA/AGT, waarin aan CPS het exclusieve recht werd verleend tot het verrichten van stuwadoorswerkzaamheden in de havens, is ingetrokken.

Deze exclusiviteit werd omschreven in een brief van het voormalige Bestuurscollege (BC), gedateerd 10 april 1995, welke gericht was aan de directie van CPS. Deze brief werd ingetrokken. MFK-parlementariër Amerigo Thodé:

“Hiermee is dus de exclusiviteit doorbroken en aangezien toen al lang de onderhandelingen liepen, die tijdig werden opgestart voor het verstrijken van de termijn van 21 juli 2011, wanneer de clausule van stilzwijgende verlenging van extra 10 jaar zou intreden, is er noch sprake van exclusiviteit voor CPS noch van een stilzwijgend verlengde concessie die tot 31 juli 2021 zou lopen.

MEOminister Stanley Palm heeft dit meermaals beweerd aan de hand van door hem ingewonnen juridische adviezen.”

Thodé licht toe dat minister Palm (Pais) de door hem aangehaalde juridische adviezen van SMS Advocaten aan de Statenleden ter inzage heeft gegeven.

“Deze adviezen stammen uit oktober en december 2014. En aangezien Palm reeds in mei 2014 in de media uitspraken heeft gedaan, dit ‘na juridisch advies te hebben ingewonnen’, dat de concessie met CPS niet zomaar kan worden aangepast, zijn deze uitspraken onjuist.

Dit gezien het feit dat het traject reeds in april 2011 door CPA, in opdracht van de overheid, is opgestart. De vraag werpt zich dus op wat men al die tijd heeft gedaan.

Palm heeft ook tijdens het debat aangegeven van tal van stukken, gerelateerd aan dit ingeslagen traject, niet op de hoogte te zijn. Ik concludeer dan ook dat het juridisch advies waaraan hij refereert, niet gebaseerd is op alle relevante stukken met betrekking tot dit onderwerp”,

aldus Thodé, die benadrukt dat als de huidige regering een andere weg had willen inslaan, deze een nieuw RvM-besluit had dienen te nemen.

“Dit is niet gebeurd en het besluit van 2012 is van kracht, waar dus geen vervolg aan is gegeven. Door de val van kabinet- Schotte is alles geheel stil komen te liggen. Het bewuste traject is aan de hand van ingewonnen juridisch advies van Spigthoff Advocaten geïnitieerd in 2011.

Het advies was toen duidelijk dat als men voor het verstrijken van de termijn van 21 juli 2011 aan zou geven dat de exclusiviteit door de overheid niet meer verstrekt zou worden, dat daarvoor de heronderhandelingen gestart zouden worden omtrent een nieuwe – nader te onderhandelen – concessie , er onmogelijk sprake kan zijn van een stilzwijgende verlenging van 10 jaar extra.

Wat heeft minister Palm met dit juridisch advies gedaan? Niets, want hij heeft meermaals aangegeven van tal van stukken ofwel besluiten niet op de hoogte te zijn.”

Juridisch advies

Een Statenmeerderheid heeft zich deze week middels een motie uitgesproken, waaruit een verzoek aan minister Palm is voortgevloeid. Aan de minister wordt door het parlement gevraagd om juridische adviezen in te winnen ter beëindiging van alle monopolie en exclusiviteit in de havens en toekomstige havens.

De motie werd op initiatief van onafhankelijk Statenlid Omayra Leeflang opgesteld en door haar collega-parlementariërs MAN-partijleider Hensley Koeiman, MAN-Statenlid Charles Cooper, PAR-partijleider Zita Jesus-Leito en PAR-Statenlid Armin Konket voor indiening getekend. Een meerderheid werd door de stem van coalitiepartner PNP-partijleider en Statenlid Humphrey Davelaar behaald.

Zowel de minister als Pais-partijleider Alex Rosaria zou gedurende het Statendebat meermaals aanhalen dat uit ‘juridisch advies blijkt’ dat de concessie stilzwijgend is verlengd tot 2021 en dat er een fikse prijskaart hangt aan een voortijdige, eenzijdige opzegging van de concessie.

Rosaria gaf onder andere aan dat uit voorzichtige berekeningen zou blijken dat de claim 60 miljoen gulden zou kunnen bedragen en om deze reden een verantwoorde omgang met de kwestie geboden is.

Ook gezien het feit dat de lopende onderhandelingen met CPS/AGT in een zeer vergevorderd stadium zijn beland, zouden de laatstgenoemde partijen bij het afbreken daarvan een gang naar de rechter in kunnen zetten.

Traject

Om het doorlopen traject door de overheid, geïnitieerd in 2011, te belichten volgt hier een samenvatting van de stukken die de Amigoe in bezit heeft. Op 11 april 2011 besluit de AvA van CPA – in dit geval de MEO-minister namens de overheid als grootste aandeelhouder van het overheidsbedrijf – en Korpodeko, tot mogelijke verstrekking van nieuwe concessies aan CPS en Antillean General Transport (AGT), het volgende:

“Dat in verband met de door CPA te voeren besprekingen met CPS en AGT, over een mogelijke verlenging van de concessies en huurovereenkomsten, die op 31 juli aflopen, het wenselijk is dat op voorhand duidelijkheid bestaat over de kaders van de besprekingen;

De regering heeft besloten dat concessies inzake de huidige en toekomstige havens van Curaçao als uitgangspunt van het beleid dienen te hebben dat concurrentie wenselijk is en exclusiviteit derhalve niet langer gegund wordt;

CPA dit beleid als uitgangspunt in de onderhandelingen met CPS/AGT dient te nemen;

CPA ruimte dient te hebben, indien de juridische positie van CPS en/of AGT dat noodzakelijk maakt, tot overeenstemming te geraken. Dit ter vermijding van vorderingen tot schadevergoeding van CPS/AGT.”

Aldus de AvA-instructie aan de directie van CPA om de onderhandelingen omtrent een nieuwe concessie te starten. Thodé:

“De CPA-directeur heeft deze instructie opgevolgd. In het bewuste AvA-besluit is onder andere ook duidelijk aangegeven dat de directie van CPA in nauw overleg met de RvC in overleg zal treden met CPS/AGT, waarbij het beleid van de regering dient te worden uitgedragen. Dat CPA schriftelijk kenbaar zou maken dat de directie van CPA geen bindende toezeggingen kan doen, of afspraken kan maken zonder de goedkeuring van de RvC. Ook moest CPA zorg dragen dat de nieuwe concessies werden aangegaan met een looptijd van slechts 5 tot 10 jaar, zonder enige vorm van toekenning van exclusiviteit.”

Uit stukken blijkt dat vervolgens de CPA-directeur hier gehoor aan geeft door een brief naar CPS te sturen. Dit op 9 mei 2011 – voor het verstrijken van de termijn van 31 juli 2011 – waarin het AvA-besluit aan het stuwadoorsbedrijf kenbaar wordt gemaakt.

Uit een brief, gericht aan de RvM, blijkt dat de CPA-directeur op 22 augustus 2011 druk in onderhandeling is over een nieuwe concessie. Hij geeft in een update aan dat CPS met de volgende voorwaarden akkoord gaat (slechts de voornaamste punten van het voorstel worden in deze brief aangehaald):

“CPS zal in de infrastructuur en gantry- kranen investeren. De totale investering gedurende de concessieperiode bedraagt rond de 40 miljoen. De investering kan mogelijk tussen de 30 en 50 miljoen belopen. De infrastructuur van de container terminal blijft in eigendom van CPA. De nieuw aan te schaffen kranen worden eigendom van CPS. Onderhoud van de infrastructuur en kranen geschiedt op rekening van CPS. Gelet op genoemde verplichting tot investering de concessieperiode te stellen op 20 jaar met de mogelijkheid van een verlenging met 20 jaar.”

Hij verzoekt de raad om deze wijzigingen in de concept-concessie overeenkomsten ‘op te nemen’, waarop pas de definitieve versies van de overeenkomsten aan de raad zouden worden aangeboden.

Het verzoek van de CPAdirecteur tot wijziging van de concept-concessie wordt in het eerdergenoemde besluit, van 5 september 2012, door de RvM ingewilligd.

Toch monopolie?

Op de vraag of een dergelijke termijn van een nieuw te sluiten concessie niet wederom een monopolie oplevert en waarom het kabinet-Schotte de aanpassingen heeft goedgekeurd, reageert Thodé als volgt:

“Men dient het besluit van de RvM goed te lezen, nogmaals, de exclusiviteit is weggenomen. Wij hebben nooit gezegd dat wij tegen CPS zijn en dat wij verder geen zaken met hen zouden willen doen. Wij hebben gezegd dat de exclusiviteit is ingetrokken, waardoor ook andere bedrijven de mogelijkheid krijgen diensten te leveren.

Overigens waren dat de eisen van CPS gedurende de toen nog lopende onderhandelingen. Het betekent niet dat deze eisen geheel zouden worden ingewilligd bij een nieuw af te sluiten concessie.

Aangezien het besluit op 5 september 2012 is genomen en kabinet- Schotte viel, blijkt nu dat noch kabinet-Betrian, Hodge, noch het kabinet- Asjes iets met het traject heeft gedaan, sterker nog, men gaat er onjuist vanuit dat men tot 2021 gebonden is aan de oude concessie.”

‘Exclusiviteit van tafel’

Ingewijden bevestigen dat gedurende de lopende concessie- onderhandelingen de exclusiviteit inderdaad van tafel was. De uitleg wordt gegeven dat bij ondertekening van de voornoemde concept-concessie en een termijn van 20 jaar met de mogelijkheid van verlenging van nog eens 20 jaar, CPS ‘slechts monopolie’ zou krijgen op het haventerrein van de containerterminal en dat in de toekomst ook andere bedrijven, bijvoorbeeld te Bullenbaai, door het wegnemen van exclusiviteit activiteiten zouden kunnen ontplooien.

Gewezen wordt op het feit dat CPS ooit is ontstaan uit verschillende bedrijven en dat een eventuele versnippering van de dienstverlening inzake containeroverslag de efficiëntie niet ten goede zou komen.

Naar verluidt zou de nieuwe concessie bijna ‘rijp’ zijn voor ondertekening. De conclusie werpt zich op dat aangezien Curaçao één containerterminal heeft en niet veel meer terminals zou kunnen huisvesten, een looptijd van 20 tot 40 jaar voor de enige bestaande terminal gewoonweg weer een monopolie oplevert.

Bron: Amigoe