WILLEMSTAD — Het aantal mensen met hiv op Curaçao is vorig jaar met 122 gestegen. In juni dit jaar waren hier 762 hiv-patiënten, waarvan er 526 worden behandeld. Dat blijkt uit de laatste cijfers die afgelopen zaterdag op de Naskho-conferentie voor internisten en huisartsen werden gepresenteerd. Op dit moment wordt een pilotstudie uitgevoerd door drie huisartspraktijken met de bedoeling om eerder personen met een hiv-besmetting te identificeren met het ter plekke testen en de behandeling van hiv-patiënten te verschuiven naar de primaire gezondheidszorg.
Onder de nieuwe hiv-geïnfecteerden op Curaçao zijn 76 mannen en 46 vrouwen. Uit de cijfers blijkt dat verreweg de meeste mensen die hiv oplopen in de leeftijdscategorie van 25 tot 44 jaar vallen. Het grootste deel daarvan is man. Volgens professor Ashley Duits, van de Stichting Rode Kruis bloedbank, heeft dat mogelijk met de levensstijl en de ‘snèk-cultuur’ op Curaçao te maken. “Hoewel nog niet wetenschappelijk bewezen, zijn snèks een van de plaatsen waar infecties kunnen plaatsvinden. Het zijn plekken waar illegale prostitutie plaatsvindt en vooral ouderen heen gaan”, aldus Duits, een van de onderzoekers naar de hiv-status van Curaçao. Uit de laatste gegevens blijkt dat driekwart van de mensen met hiv van Antilliaanse afkomst is.
Een van de opvallendste punten uit het onderzoek is dat bij mensen pas in een relatief laat stadium door de dokter een hiv-infectie vastgesteld wordt. Nadat iemand hiv-positief is bevonden, duurt het ook nog eens lang voordat de behandeling begint. Daarom is het volgens Duits belangrijk dat er een verschuiving plaats gaat vinden naar de primaire gezondheidszorg als het gaat om de behandeling van hiv-patiënten. Op die manier zou het aantal besmettingen effectiever aangepakt kunnen worden.
10.000 testen
Die verschuiving naar de primaire gezondheidszorg is de doelstelling van het ‘test & treat’ haalbaarheidsonderzoek dat sinds juni door drie huisartsenpraktijken wordt gedaan. In die praktijken worden alle huisartsbezoekers boven de zestien jaar gevraagd om zich op hiv te laten testen door hun huisarts. “Bij de test wordt speeksel afgenomen en in een bakje gedaan waar het in contact komt met een soort vloeipapiertje, net als bij een zwangerschapstest. Na 20 minuten kan de testuitslag afgelezen worden”, legt Homan Jeung uit. Deze zogenaamde Ora Quick W-test is volgens de huisarts zo nauwkeurig dat wanneer de test tot tweemaal toe een positief resultaat geeft, ervan uitgegaan kan worden dat de diagnose positief is.
Het is de bedoeling dat in een jaar tijd 10.000 mensen tijdens dit onderzoek op hiv getest zullen worden, naast de zwangere vrouwen die al standaard worden getest. “Dan heeft deze haalbaarheidstest een wetenschappelijke basis en kan men kijken of het haalbaar is om het in de praktijk in te voeren”, zegt de huisarts.
Op dit moment, na zo’n vijf maanden, zijn er 1554 mensen getest, waaruit twee personen hiv bleken te hebben. Het gaat om een 18-jarige jongen en een 35-jarige vrouw. De vrouw werkt in een snèk en had verschillende seksuele relaties. “Het is onderdeel van onze cultuur dat mensen verschillende relaties hebben. De mannen willen vaak geen condoom gebruiken en de vrouw moet dat maar accepteren”, vertelt Jeung.
Naast de geregistreerde hiv-patiënten lopen er een aantal personen rond die niet weten dat ze besmet zijn en die onveilig vrijen, waardoor het aantal besmettingen maar blijft toenemen. In de Verenigde Staten gaat het om 25 procent, in Nederland ligt het zelfs tussen de 35 en 45 procent. Hoeveel dat er op Curaçao zijn is onbekend. “Deze studie moet daar inzicht in gaan geven. Nu hebben we twee mensen gevangen. Dat groepje is heel belangrijk om een beeld te krijgen en om gerichte preventie te organiseren. Die preventie moet duurzaam en in de gezondheidszorg verankerd zijn, dat is nu nog niet zo”, zegt Jeung.
Dure chronische ziekte
Hoewel er nog geen wetenschappelijk bewijs is dat hiv helemaal genezen kan worden, is de ziekte tegenwoordig goed te behandelen. “Hiv is een chronische ziekte geworden en dat heeft invloed op de houding van mensen over hiv”, aldus Jeung. Op Curaçao is nog altijd sprake van een taboe op hiv. Veel mensen mijden dan ook de kliniek om stigmatisering te voorkomen, wat een extra reden is om de testen door huisartsen te laten uitvoeren.
Daarnaast brengt hiv veel leed en vooral kosten met zich mee. “Elke hiv-patiënt die voor de ziekte wordt behandeld met medicatie, kost de samenleving gemiddeld 3000 gulden per maand. Daarbij is de eventuele opname en intensive care nog niet eens bij gerekend. Als in het worst case-scenario alle 122 nieuwe gevallen op medicatie en onder behandeling worden gezet, betekent dat 366.000 gulden per maand. Onze samenleving kan dat niet opvangen. Dus de infecties moeten stoppen”, rekent Jeung voor.
Werkdruk
Uit de eerste resultaten van de pilotstudie blijkt dat het testen van huisartsbezoekers zo’n 45 tot 90 minuten kost, bovenop de reguliere werktijd van de huisarts. Jeung, tevens voorzitter van de Huisartsenvereniging, zou andere huisartsen willen vragen of zij bereid zijn om deze hiv-testen ook uit te voeren. Buiten deze extra taak om, blijkt uit de ontwikkelingen in de gezondheidszorg dat de werkdruk voor huisartsen de komende jaren met 30 procent zal toenemen. “Zoals de zorg nu georganiseerd is op Curaçao, zonder ondersteuning van bijvoorbeeld assistenten terwijl er van huisartsen verwacht wordt dat wij hetzelfde niveau van zorg als in Nederland leveren, met ketenzorg en goede eindresultaten, gaat dat dus een enorme uitdaging zijn.”
Bron: Amigoe
door onze verslaggever Anke Vellenga