door Shelley Tjauw-Foe

WILLEMSTAD — De afdeling Chirurgie van het St. Elisabeth Hospitaal (Sehos) wil patiëntgerichte zorg leveren. “Dat betekent dat je de patiënt meeneemt in je beslissing. We gaan in interactie met de patiënt en dat was voorheen, zeker een generatie terug, niet zo”, aldus Patrick Fa Si Oen, hoofd van de afdeling Chirurgie. Met informatie, die patiënten via anonieme digitale vragenlijsten kunnen aanleveren, wil de afdeling Chirurgie de zorg verbeteren en vertrouwen creëren.

“Een patiënt moet vertrouwen hebben in zijn arts. Dat betekent dat het vertrouwen gebaseerd moet zijn op feiten, zodat zaken meetbaar zijn: waar is de patiënt tevreden over, waar ging het mis? Het systeem moet open en transparant zijn om dit te kunnen bieden en daar vervolgens op in te spelen”, aldus Fa Si Oen.

Harde cijfers

De afdeling Chirurgie maakte begin deze maand, tijdens de presentatie van de cijfers van 2014, kenbaar dat de vakgroep de afgelopen jaren veel heeft geïnvesteerd om de patiëntveiligheid te verhogen en daartoe veranderingen in de organisatie en veiligheidsmechanismen heeft ingevoerd. “Op basis hiervan kunnen er onderbouwde uitspraken worden gedaan over de kwaliteit”, zo stelde het hoofd.

Ook vertelde hij dat er veel is geïnvesteerd in het creëren van meetmogelijkheden om de resultaten van de chirurgie te meten. Tijdens de presentatie van de cijfers verklaarde hij op basis hiervan dat de operaties in het Sehos ‘veilig en goed’ gebeuren. “Ook in vergelijking tot het buitenland en de internationale vakliteratuur.”

Er zijn geen patiënten overleden ten gevolge van geplande operaties en bij de spoedoperaties kwam 1,8 procent van de patiënten te overlijden. In Nederland ligt dit percentage op 2 en wereldwijd tussen de 6 en 8. Vragenlijst Naast verbeteringen op het gebied van meetinstrumenten, waardoor er onderbouwde cijfers kunnen worden gepubliceerd over bijvoorbeeld de mortaliteitscijfers, stelt Fa Si Oen dat er echter ook andere analyses nodig zijn om de zorg te kunnen verbeteren.

Door de invoering van een anonieme vragenlijst, die wordt afgenomen in de wachtruimte, wil de vakgroep Chirurgie dit realiseren. Nadat een patiënt een operatie heeft ondergaan, kan er zodoende worden vastgesteld wat er goed ging en waar verbeteringen nodig zijn. Ook worden er vragen gesteld over de operatie, de persoonlijke behandeling en het ziekenhuis.

Er is daarnaast eveneens ruimte voor commentaar. De vragenlijst is in vier talen beschikbaar.

Factoren die niet door harde cijfers worden gestaafd, kunnen op deze manier toch aan het licht komen, waardoor er verbeteringen kunnen worden doorgevoerd of juist inzage kan worden geboden in zaken die goed gaan. Het hoofd van de afdeling Chirurgie stelt dat patiëntgerichte zorg voor alle partijen positief is. “De patiënt is zodoende namelijk betrokken bij de zorg.”

Struikelblokken

“Via de website van de vakgroep zorgen we ervoor dat de patiënt toegang heeft tot de juiste informatie.” Fa Si Oen stelt namelijk dat iedereen tegenwoordig een ‘expert’ is door de toegang tot het internet. “Vaak is dit echter onjuiste informatie. Iedereen is een expert en dat ondermijnt expertise natuurlijk ontzettend. Met alle informatie die je krijgt, krijg je ook heel veel desinformatie.

Door de patiënt echter te betrekken bij het proces kun je hiervoor waken. Het is een verplichting om mensen de juiste informatie te geven.” Achteraf wordt gekeken of de patiënt deze informatie tot zich heeft genomen en de website heeft bezocht.

De link tot de website wordt op een briefje aan hem meegegeven. “Een goede elektronische omgeving is belangrijk, omdat we nou eenmaal te maken hebben met enkele struikelblokken. Tijd speelt daarbij een grote rol. We hebben niet genoeg tijd om te overzien of alle informatie die we geven, ook daadwerkelijk door de patiënt wordt opgenomen”, aldus Fa Si Oen.

Door een goede website, die uitgebreide en juiste informatie verstrekt, kan de patiënt die te allen tijde krijgen. Fa Si Oen benadrukt dat dit natuurlijk patiëntgebonden is. Sommigen willen niet naar een site of hebben geen toegang tot het internet.

Er moet zodoende op worden toegezien dat men die informatie krijgt, al dan niet persoonlijk. Ook dit wordt via de vragenlijsten gemeten. “Natuurlijk is dit afhankelijk van de leeftijd. Impliciet geven mensen altijd consent af, maar niemand kan daarbij controleren of de patiënt de juiste informatie heeft gehad.

Door middel van de informatiesite van de vakgroep chirurgie kan dit nu worden gegarandeerd”, zegt Fa Si Oen. Elke patiënt krijgt volgens het protocol een briefje mee over de site. Een ander punt is de heersende angstcultuur. Fa Si Oen is zich ervan bewust dat niet iedereen zit te wachten op een interactieve relatie met een arts en sommigen liever worden bijgestaan door een arts die directief is.

“Natuurlijk zijn er mensen die oogkleppen ophouden. Ze willen je zegen, maar verder geen informatie. Dit moet je als arts kunnen inschatten. Het verschilt dus ook per patiënt.”

Daarnaast geeft niet iedereen een terugkoppeling, omdat dit niet anoniem kan. Door een omgeving te creëren waarin dit wel mogelijk is, kunnen zowel de negatieve als de positieve ontwikkelingen binnen de zorg aandacht krijgen.

Spiegel

Naast de positieve ontwikkeling voor de patiënt, is het ook goed voor de arts. “Hij kan zo namelijk de beste invulling aan zijn vak geven. Artsen krijgen op deze manier een spiegel voorgehouden. Het staat dichter bij de reden waarom wij arts zijn geworden: altruïsme, het willen helpen. Een arts moet dienend aan de patiënt zijn, maar wel leiding geven.

Breng die verantwoordelijkheid terug bij de arts, maar de arts moet wel auto-kritisch zijn. Dan ben je goed bezig”, zegt Fa Si Oen. Volgens hem hoeft dit niet bedreigend te zijn. “Mits wij de ruimte geven zodat iemand open en transparant kan zijn.

Dit geldt zowel voor de patiënt, die zich op deze manier anoniem kan uiten over de zorg, als voor de artsen onderling, die eveneens een vragenlijst krijgen voorgeschoteld over het werk binnen de vakgroep.” De afwachtende houding die veelal in de regio wordt aangenomen, brengt volgens Fa Si Oen niets teweeg.

Men is snel geneigd te denken dat de middelen er niet zijn en dat er daarom niets van de grond kan komen. “We moeten echter creatief en proactief zijn en niet denken: niemand helpt mij om dit te bereiken, want de middelen zijn er niet.”

Regering

Fa Si Oen is positief gestemd, omdat de regering deze ontwikkeling binnen de zorg tot dusver lijkt te steunen. Hij doelt hiermee op het akkoord van de Raad van Ministers (RvM) over de bekostiging van het automatiseren van huisartsenpraktijken.

Voor het Huisartsen Informatiesysteem (HIS) wordt volgend jaar 871.700 gulden begroot. Het voorstel daartoe kwam van de Curaçaose Huisartsenvereniging (CHV). In hun visiedocument 2015-2025 wordt aanbevolen om de zorg te benaderen vanuit het gezondheidsperspectief en niet vanuit het ziekteperspectief.

Binnen de specialistische zorg wil Fa Si Oen dit ook tot ontwikkeling brengen. Het is namelijk de bedoeling dat de vragenlijsten digitaal worden afgenomen en vervolgens in een programma worden opgeslagen, waardoor de resultaten geanalyseerd kunnen worden ter verbetering van de zorg. “We zullen auto-corrigerend naar buiten treden”, zo bevestigt Fa Si Oen.

De cijfers zullen worden gepubliceerd in het jaarverslag, nadat ze zijn voorgelegd aan de Raad van Bestuur en de Inspectie Gezondheidszorg. Het is de bedoeling dat de digitale vragenlijsten begin 2016 worden ingevoerd. Dit zal beginnen als onderdeel binnen de afdeling Chirurgie.

“De ontwikkelingen worden positief bevonden door andere vakgroepen en stakeholders.” De neuzen staan in ieder geval in de goede richting, zo stelt hij. “Het gaat niet alleen om de centen, maar ook om de zorg en daar hoort nou eenmaal een prijskaartje bij.

Technisch moeten we dit kunnen leveren en dat is een kwaliteit waarvoor de overheid moet willen betalen.” Fa Si Oen stelt dat ‘de omgeving van de arts hierdoor scherp en kritisch wordt, maar ook eerlijk’. “En dat is een positieve ontwikkeling.”

Bron: Amigoe