WILLEMSTAD — De informatie-uitwisseling van politie en justitiële gegevens in het kader van opsporing binnen het Koninkrijk, verloopt niet zoals het moet. Dat blijkt uit een recent uitgebracht rapport van de Raad voor de Rechtshandhaving over een inspectieonderzoek in december vorig jaar.

De raad spreekt wel de hoop en de verwachting uit dat hun inspectie zal bijdragen aan een betere informatie-uitwisseling.

In de onderlinge regeling tussen Curaçao, St. Maarten en Nederland betreffende de verwerking van politiegegevens, wordt een implementatieverplichting aan de landen opgelegd. Er is echter nog steeds geen wettelijke grondslag voor deze onderlinge regeling, aldus de raad. Bij de geïnspecteerde organisaties ontbreken ook richtlijnen over de wijze waarop gegevens worden uitgewisseld. En het proces dat wordt gehandhaafd bij het uitwisselen van gegevens is niet formeel vastgelegd, door geen van de instanties. Verder bevat het huidige Wetboek van Strafvordering beperkte voorschriften voor het verwerken en verstrekken van politiegegevens. Het kan worden aangevuld met een bepaling dat informatie-uitwisseling tussen politie onderling kan, zonder tussenkomst van het OM. Bovendien wordt het uitwisselen van politiegegevens door de korpsen als vrijblijvend gezien, ondanks dat artikel 39 van de Rijkswet Politie een verplichting aan de betrokken politiekorpsen oplegt om dit te doen indien het noodzakelijk is, benadrukt de raad.

Rechtshulp

Het uitwisselen van gegevens in de vorm van rechtshulpverzoeken verloopt via het OM. Het traject is bij alle instanties bekend. Een duidelijke richtlijn over de wijze waarop gegevens in de vorm van rechtshulpverzoeken worden uitgewisseld, zoals dat het geval is in Nederland, ontbreekt echter. De opsporingsdiensten hebben een coördinator die als contactpersoon fungeert. Het uitwisselen van gegevens in geval van politiële verzoeken verloopt in de praktijk zowel via de liaisonofficier als direct tussen de opsporingsambtenaren bij de verschillende korpsen. De raad heeft ook bevonden dat de Landsrecherche geen gegevens met andere opsporingsdiensten binnen het Koninkrijk uitwisselt en verwerkt.

Vertrouwen

Voor wat betreft het vertrouwen in de procedure voor informatieverstrekking, lijken er geen gebreken aan te kleven. Dit wordt aangeduid als het vertrouwensbeginsel. Dit beginsel is een internationaal geaccepteerde basis op grond waarvan opsporingsdiensten informatie, afkomstig van andere landen, opvragen en vervolgens daarvan gebruikmaken. De raad concludeert dat gevoelige gegevens bij de opsporingsdiensten als zelfstandige gegevens worden verwerkt. Zowel het Politiekorps (KPC) als het Recherche Samenwerkingsteam (RST) toetsen of de gegevens rechtmatig zijn verkregen, ter zake dienen en niet bovenmatig zijn.

Bewaartermijn

Het OM, het KPC en de Landsrecherche Curaçao (LrC) houden geen rekening met bewaartermijnen. Het RST ook niet, ondanks het feit dat het registratiesysteem die mogelijkheid biedt. De liaison houdt er wel rekening mee. Ook is geconcludeerd dat de instanties ook geen maatregelen hebben getroffen opdat de politiegegevens worden verwijderd of vernietigd zodra zij niet langer noodzakelijk zijn.

Beveiliging

Het beeld van de beveiliging van gegevens is bovendien somber. Door het OM en de LrC zijn weinig technische en organisatorische maatregelen getroffen. Het KPC trof ook weinig technische maatregelen, maar wel diverse en voldoende organisatorische beveiligingsmaatregelen. Binnen het RST en bij de liaison zijn voldoende technische en organisatorische maatregelen genomen.

Verder voldoet het systeem van autorisaties bij het OM, het KPC, het RST en de LrC aan het minimumvereiste van zorgvuldigheid en evenredigheid. De politiegegevens worden bij genoemde diensten verwerkt door bevoegde ambtenaren. Een aandachtspunt is dat het autorisatiesysteem niet is vastgelegd. Bij de liaison-officier geschiedt het verwerken van gegevens door eigen personeel van de Nederlandse Nationale Politie onder een strikt autorisatiesysteem.

Geheimhouding

De medewerkers die over politiegegevens beschikken zijn bovendien verplicht tot geheimhouding. Het verder verwerken en gebruiken hiervan kan alleen geschieden na uitdrukkelijke instemming van de verstrekker en uitsluitend voor het doel waarvoor de informatie is verstrekt of is opgevraagd. Bij het OM en de liaison worden die niet verder verwerkt (of door het OM voor andere doeleinden gebruikt), en bij zowel het KPC als het RST geschiedt dat zoals het hoort.

Aan de minister is uiteindelijk aanbevolen om ervoor te zorgen dat de ontbrekende wettelijke voorschriften ingevoerd worden en dat hij tevens met betrekking tot de Landsrecherche, samenwerkingsafspraken moet maken inzake informatie-uitwisseling met andere opsporingsdiensten binnen het Koninkrijk.

Bron: Amigoe