WILLEMSTAD — In navolging van St. Maarten wordt er op dit moment ook gewerkt aan een eigen Constitutioneel Hof voor Curaçao. Dit Constitutioneel Hof zal als taak moeten krijgen om onder meer wetten aan de Staatsregeling te toetsen.

Het voorstel komt uit de koker van coalitiepartij Pais, die op dit moment de laatste hand legt aan een initiatiefvoorstel in dit verband.

Het land St. Maarten heeft sinds 2010 een eigen Constitutioneel Hof, dat als taak heeft om wetten – en de eventuele onverenigbaarheid daarvan – aan de Staatsregeling van St. Maarten te toetsen. Specifiek richt het Hof op St. Maarten zich op wetten die zijn bekrachtigd, maar die nog niet van kracht zijn geworden. Verzoeken voor toetsing aan het Constitutioneel Hof op St. Maarten dienen te worden ingediend via het Ombudsbureau op het Bovenwindse eiland. Wetten die de toetsing niet kunnen doorstaan, worden vernietigd. Op St. Maarten heeft het Constitutioneel Hof bijvoorbeeld ‘levenslang’ uit alle vonnissen geschrapt, omdat dit tegen de Staatsregeling zou indruisen.

Op Curaçao gaan er al jaren stemmen op om ook hier een Constitutioneel Hof, op eigen kracht of in samenwerking met Aruba en/of St. Maarten, op te richten. Dit onderwerp kwam vorige week maandag op St. Maarten ter sprake tijdens het tripartiet overleg van de parlementen van Aruba, Curaçao en St. Maarten. In de afsprakenlijst van het tripartiet overleg op St. Maarten is opgenomen dat Curaçao op dit moment een voorstel heeft gepresenteerd voor een Constitutioneel Hof voor Aruba, St. Maarten en ook Curaçao, maar dat de reikwijdte van het voorstel verder gaat dan het Constitutioneel Hof zoals dit op St. Maarten op dit moment actief is. Het voorstel dat nu op tafel ligt, maakt het ook mogelijk dat het Constitutioneel Hof geschillen tussen staatsorganen beslecht. De parlementen van de drie landen spraken af dat zij het voorstel verder zullen uitwerken voordat het tijdens een eerstvolgend tripartiet overleg weer aan bod zal komen.

De introductie van een Constitutioneel Hof op Curaçao vereist een aanpassing van de huidige Staatsregeling, aangezien er in de huidige versie geen ruimte bestaat om wetten te toetsen aan de Staatsregeling. In artikel 101 van de Staatsregeling is, net zoals in de Staatsregeling van Aruba, opgenomen dat toetsing door de rechter is verboden. In Nederland mag de rechter beperkt wetten toetsen aan de Grondwet. Zo kunnen sociale grondrechten bijvoorbeeld niet worden getoetst.

80/20

Aangezien de rechter op Curaçao wetten niet kan toetsen aan hun grondwettelijkheid, is het aan de adviseurs van de regering – lees de Directie Wetgeving en Juridische Zaken en adviesorgaan Raad van Advies (RvA) – om wetten, voordat ze bij het parlement worden ingediend, te toetsen of zij nu wel of niet tegen de Staatsregeling indruisen. Maar het kan gebeuren dat de betrokken minister, of een parlementaire meerderheid, dit advies naast zich neerlegt. Een voorbeeld hiervan is de 80/20-regeling, die ervan uitgaat dat 80 procent van alle banen bij een bedrijf door lokale krachten moet zijn ingevuld. Dit werd aangenomen ondanks het feit dat de RvA had aangegeven dat de wet tegen het gelijkheidsbeginsel vermeld in de Staatsregeling indruiste.

Het voorstel van Pais maakt ook melding van de noodzaak om de Staatsregeling van Curaçao aan te passen, zodat de instelling van een Constitutioneel Hof ook hier mogelijk is. Overigens moet hierbij vermeld worden dat verandering van de Staatsregeling alleen mogelijk is met tweederde steun van alle Statenleden. Een normale, minimale meerderheid voldoet in dit geval niet.

Bron: Amigoe