Column Renée van Aller en John de Vries
In de Amigoe: ORANJESTAD – Premier Mike Eman weet hoe Aruba bestuurd moet worden. Dat is niet volgens de adviezen van het Cft of het IMF. De premier wil ondanks gemaakte afspraken, toch wat anders en beters. Eman wenst een actief economisch stimuleringsbeleid, waardoor het begrotingstekort er langer over doet om te verminderen.
Een gedurfd uitgangspunt. Wat heeft 6 jaar stimulering tot nu toe opgeleverd? Dat is onbekend. De PPP-projecten zijn door de aannemers gefinancierd en hebben de lokale werkgelegenheid nauwelijks verbeterd. De premier is ervan overtuigd dat het gezond maken van de overheidsfinanciën mogelijk is zonder de economie te schaden en basisvoorzieningen af te breken. Dat zegt de premier in Balans, in ‘Aruba, dushi tera’ van februari 2015. Hij onderbouwt zijn stellingen niet met feitelijke en verifieerbare informatie. Hij verwijst naar de Nobelprijswinnaar en Amerikaanse econoom Paul Krugman. De landen die Krugman’s adviezen opvolgden, zouden er beter voor staan. Aruba heeft nog nooit bezuinigd, maar alleen mateloos geleend en uitgegeven. Dus hier worden appels en peren vergeleken. Aruba heeft voor de infrastructurele projecten geen geld op de begroting gereserveerd, terwijl dat wel zou moeten. Er zijn veel teveel schulden gemaakt. Dat levert een gevaarlijke situatie op en potentiële nieuwe zeepbellen, die op barsten staan. Die werkelijkheid kan niet worden ontkend, ook al doet de premier dat structureel. Welke bestuurder vraagt hem daarnaar? De minister van Financiën zou de premier hierop moeten wijzen, als hij deskundig advies van anderen dan zichzelf wil accepteren. Het CFT en het IMF hebben dat zeker al gedaan. For di ora Pinokkio tirabo un bagon of basilon, sak lage pasa bai! (Denzel Gregg Rey, tumba hubenil).
Arubaanse Blufpoker
Aruba wil een eigen Fiscaal Adviesorgaan. Dat doet ten minste wat de regering wil, in tegenstelling tot het CFT en het IMF. De afgelopen jaren raakte de eurozone verzeild in een zinderend spel blufpoker met de financiële markten, stelt Mathieu Segers in het Financieele Dagblad van 10 december 2014. ‘De crisis maakte duidelijk dat het europroject wankel was. Speculeren ertegen leek economisch realisme. Het werd populair. De Engelstalige pers sprak smalend van ‘too little too late’. Een beschamendere positie is nauwelijks voorstelbaar in de ogen van de activistische helden van de Angelsaksische economische analyse en hun adepten. Toch ging dit maar door. Dit werd velen te gortig. Onder hen opgewonden Keynesianen, met Nobelprijswinnaar Paul Krugman voorop. Maar de Apocalyps kwam niet, de euro bleef bestaan. Want toen de druk ondraaglijk hoog werd, bracht de euro haar eigen pokerspelers in stelling: Angela Merkel en Mario Draghi. Na lang twijfelen deden zij de tegenzetten. Hun boodschap was simpel: zij zouden de euro niet laten mislukken. Kosten kwamen daarbij op de tweede plaats.
Apocalyps
Imsan gaat miljoenen uitgeven, die het niet heeft en krijgt een oncologisch behandelcentrum. Het personeel krijgt een cao, geld is er niet voor. Hoe gaat dat aflopen? Het opknappen van woonwijken, het verbeteren van de infrastructuur, het vergroenen van de energievoorziening en zo meer is geweldig. Maar daarvoor is geen geld op de begroting gereserveerd. Meer blufpoker! En passant wordt geconcludeerd in onze Arubaanse glossy, dat een gemenebest kansloos lijkt. Onze premier ziet het voor zich, verantwoord bezuinigen van deficit naar surplus. Aruba is helemaal niet bijna failliet. Aruba heeft nooit om geld gevraagd (tot dusver) maar wil wel goedkoper lenen en leent al jaren veel meer dan kan worden terugbetaald. Het zou goed zijn als de premier uitlegde, hoe al dat geld de laatste zes jaren is geïnvesteerd in economisch herstel. Wij hebben het niet gezien. De premier ziet een begrotingsoverschot oprijzen voor zijn geestesoog en zoals altijd in een verre toekomst (2018). Er zijn ombuigingen en bezuinigingen gepland van 84,4 procent. Welke dat zijn is onbekend. Er zou een goed onderbouwde meerjarenraming zijn van de hand van minister Bermudez. Wij hebben die niet gezien. “Eerst groeien dan snoeien”, citeert de premier Paul Krugman. Waar moet de het krachtig herstel vandaan komen, dat de premier bij monde van Krugman aanhaalt? De verdiencapaciteit van de burgers is niet verbeterd, zoals de premier aanbeveelt. Het personeelsbestand van de overheid zou al met 300 fte zijn gereduceerd. Hoeveel fte’s zijn er bijgekomen? En waar is al dat extra uitgegeven geld naar toe gegaan, de laatste jaren? Het zou de premier sieren als hij daarvan onderbouwd en feitelijk rekening en verantwoording aflegde. Ook over de nieuwe operatiekamers van het ziekenhuis, die vergeten zijn in de begroting? Hoe is dat mogelijk? Een aanvaardbare verklaring is noodzakelijk. Evenals uitleg over de schijn van nuttige bezigheden die TNO tot dusverre in Aruba probeert te realiseren. Inhoudelijk stellen die bezigheden nog weinig voor en wordt de suiker veel te duur betaald voor de geproduceerde zinvolle output van TNO. Waarom worden we zo bekwaam bij de neus genomen?
©2015 Renée van Aller en John de Vries
Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.