Column Renée van Aller en John de Vries

De Gouverneur van Aruba heeft ten slotte de aangepaste overheidsbegroting 2014 en suppletoire begroting 2014 goedgekeurd. Een hoorbare zucht van verlichting snelde door de regeringskringen. Minister Bermudez van Financiën gaf al aan dat hij de aanwijzingen van het CFT zou volgen voor de begroting 2015. De vraag is of de minister dan wel de regering het CFT vrijwillig en 100% willen volgen of dat het toch eigenlijk een snode aanslag is op hun onbezoedeld blazoen. De autonomie is gered in theorie, maar hoe zit het in de praktijk? Op 2 december 2014 zond het CFT een brief van 13 kantjes aan de Gouverneur over het onderzoeksrapport begrotingswijziging 2014. Daaruit blijkt dat het CFT nogal wat commentaar had over de aanpassingen van de begroting 2014. De CFT-aanbevelingen zouden onvoldoende zijn gevolgd. De regering krijgt desondanks nog kortstondig het voordeel van de twijfel. Of dat terecht is moet nog blijken. Aruba wenst een balanced budget maar verplaatst dat gewenste feit – zoals gewoonlijk – naar een steeds wenkende toekomst. Want –helaas- de inkomsten vallen tegen en de uitgaven lopen uit de hand. Een doorwrochte meerjarenraming ontbreekt. De gepresenteerde cijfers lijken weinig realistisch, vooral wat betreft het gewenste begrotingsoverschot van 0,5% BBP in 2018, meldt het CFT bedrukt.

De afgeschafte eindejaarstoeslagen aan de gepensioneerden gaan in december 2014 toch door. Dat werd toegezegd door de premier, terwijl door afschaffing daarvan al fikse bezuinigingen waren opgenomen in de begroting 2014. Daarom gaat een afgesproken storting in het FDA niet door. De betaling aan het APFA werd als kapitaalvoorziening opgenomen omdat het volgens de regering geen achterstallige premies waren, maar investeringen om het fonds voor de ondergang te behoeden. Het CFT acht dit onjuist en stelt dat deze posten opgenomen moeten worden als een exploitatielast. De BBO verhoging kan niet tijdelijk zijn, meent het CFT.

De optimistische financiering van de te verwachten tekorten bij de AZV en de sociale fondsen is onvoldoende uitgewerkt en verdwijnt in ontwijkende en mistige intenties. Jammer genoeg is uitstel van forse besparingen niet langer mogelijk onder de vigerende omstandigheden. Het realiteitsgehalte van het bereiken van het balanced budget (thans in 2018) lijkt ondoenlijk, ook al zijn de intenties voorbeeldig.

In 2015-2016 komt er een onafhankelijk toezichthoudend orgaan dat de begroting toetst. Maar hoe onafhankelijk is dat toezicht en worden die aanbevelingen opgevolgd? Zelden trok de regering zich iets aan van doordachte aanbevelingen van de RvA of de CAD. Waarom zouden aanbevelingen van het toezichthoudend orgaan op de begroting wel worden opgevolgd? Dat is een terechte vraag die het CFT stelt, omdat de parlementariërs hun functies fantastisch uitvoeren maar controle van regeringsdaden hoort daar in de praktijk niet bij. Ook kan de keuze vallen op volgzame toezichthouders in het orgaan. Dan kan de regering op dezelfde voet voortgaan met schulden maken. Tevens ontbreken overzichtelijke en feitelijke toetsingsnormen, meldt het CFT.

Dubbel boekhouden
Het zal niet eenvoudig zijn voor de regering om eerlijk boek te houden. Jarenlang zijn de meeste kosten buiten de begroting gehouden om zo een gunstig beeld te kunnen scheppen van inkomsten en uitgaven. De voorgenomen bezuinigingen worden op p. 8 van de brief in de navolgende tabel opgenomen. De reikwijdte en uitwerking van de voorgenomen besparingen zijn onbekend. Het invorderingsrecht zal strikt worden toegepast, het belastingstelsel wordt herzien, de aantallen overheidswerknemers worden gereduceerd, evenals overwerkbetalingen. Elk jaar moet de overheid het APFA 8,7 miljoen aan rente betalen. Maar dat is niet wegens alle niet afgedragen premies! Studieleningen worden buiten de begroting geplaatst. Gaat het om cosmetische besparingen of wezenlijke besparingen? De realiteit van de aangegeven besparingen stelt het CFT terecht ter discussie.

Evenals het CFT vragen wij ons af hoe reëel deze besparingen zijn. Er ontbreekt een feitelijke onderbouwde aanpak. De betrokken instanties zijn niet geïnformeerd over de aanstaande ingrijpende bezuinigingen, voor zover bekend. Waarom staat de Directie Luchtvaart er dubbel op met verschillende bedragen? Het Aruba Investment Fund is de opvolger van het FDA (PPP en andere projecten). De PPP wenst de regering nog steeds buiten de begroting te houden, evenals landsbedrijven en andere aan de overheid gelieerde instellingen. Zo wordt het budgetrecht van de Staten beperkt en kunnen kosten worden verborgen. Wij denken dat de diverse regeringen zich zo lang, zo weinig van verstandige adviezen hebben aangetrokken om de eigen politieke geloofwaardigheid niet te ondermijnen, dat er een gevaarlijke vorm van eigenrichting is ontstaan die tegelijkertijd fungeert als zelfverdediging. De tijd zal leren of verstandige adviezen in de toekomst wel worden opgevolgd. Zal de regering nu optreden als een goed gezinshoofd (moeder/vader) en de huishoudportemonnee zorgvuldig beheren?

©2014 Renée van Aller en John de Vries

Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.

Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2014