Column Renée van Aller en John de Vries
Integriteit moet ook in de praktijk worden gebracht, anders blijft er niets over van de rechtsstaat waar we in het Koninkrijk zo trots op zijn. Opmerkelijke opschudding ontstond in Curaçao, Sint Maarten en Aruba over de overbodige en irritante inmenging van Nederland in eigen autonome aangelegenheden, zo meenden de soevereine eilanden.
Er worden moties aangenomen om de invloed van de Gouverneur uit te schakelen. De Staten zullen beslissen over de aanstelling van ministers. Nederland is een poel van verderf, maar de eilanden zijn brandschoon. Een recente hongerstaking in Aruba had niet het gewenste resultaat. Dit voorspelde Jeroen Jansen al in zijn artikel van 14 augustus 2011 bij de Wereldomroep. Hij noemt dat de trend van de grote woorden. ‘Het land redden’, ‘verhongeren om onrecht te bestrijden, ‘het volk emanciperen’, ‘kolonialisme uitbannen’, ‘beschaving terugbrengen’, ‘de leugen ontbloten.’ ‘Vind je het raar dat iemand dan de stap richting een heilige oorlog of een hongerstaking zet? Allemaal verklaarbaar, maar volstrekt verwerpelijk. Ik verwacht van mensen met hersens en bestuurlijke ambities dat ze het hoofd koel houden en hun werk doen. Dat je los van de waan van de dag met visie de dialoog zoekt’, stelt hij. Een rooskleurig bestuurlijk fata morgana wordt de kiezers voorgespiegeld. Maar dan moeten uw bestuurders wel hun gang kunnen gaan, zodat er een overvloed aan de strijkstok blijft hangen. Wie moet dan wie tot de orde roepen?
Grote woorden of niet?
Aruba heeft zich zeer omzichtig opgesteld toen Sint Maarten en Curaçao om broederlijke goedkeuring en ondersteuning vroegen. Het enige waarbij Aruba steun wilde betuigen was het recht op intern appèl – overleg tussen premiers van desbetreffende landen onderling – voordat de interventie plaatsvindt. Waarom Nederland dat standaard weigert is onduidelijk. Interessant is dat Aruba in 1998 in een soortgelijke situatie verkeerde als Sint Maarten en Curaçao nu en Aruba recent. De AVP regeerde toen met de OLA. Na de val van de coalitie in 1997 gingen ze ondanks de gerezen problematiek weer samen regeren. Een probleem was dat OLA-leider, Glenbert Croes toegaf dat hij door Justitie op Aruba als verdachte was gehoord in een fraudezaak bij de Directie Openbaar Personenvervoer (DOPV). Henny Eman had geen problemen om Croes weer voor te dragen als minister. De Gouverneur van Aruba besloot toen dat een nieuwe ambtstermijn voor Croes in verband met het onderzoek uitgesloten was (Amigoe 25 mei 1998). Zijn familie wist zeker dat Glenbert niet corrupt was. Het commentaar in de Amigoe van 3 juni 1998 vermeldde dat er terecht gerede twijfel bestond over het handelen van Glenbert Croes als minister. Genoemd werden de DOPV zaak, de vier megaprojecten: de radar, luchthaven, haven en Setar/Fabela, de lucht- en zeebrievenaffaire, het heenzenden van de postdirecteur en het inzetten van postambtenaren voor verkiezingsdoeleinden. ‘Zo dol heeft niemand het ooit gemaakt’, aldus het commentaar. Glenbert Croes kreeg wel een verklaring omtrent het gedrag van de Directeur van de Directie Openbare Orde en Veiligheid (DOOV) in verband met zijn ministerschap. Het uitreiken van een dergelijke verklaring was juridisch juist, daar geen veroordeling van Croes voor enig misdrijf had plaatsgevonden. MEP-Statenlid Rudy Croes achtte het screeningsonderzoek in strijd met de Arubaanse autonomie. ‘Aruba eist toch ook geen screening van Nederlandse ministerkandidaten?’, aldus Croes. Croes achtte screening belangrijk, zowel van Statenleden als ministers, maar niet omdat Nederland het wil, maar omdat het in het kader van deugdelijk bestuur nodig is.
Henny Eman verklaarde dat hij als formateur geen wettelijke bevoegdheden had om de voordracht van de OLA te weigeren, zeker niet als Glenbert Croes zonder problemen een verklaring omtrent het gedrag kon krijgen van de DOOV. Croes verklaarde dat hij wel lid van de Staten zou worden. De naaste familie van Glenbert Croes was ervan overtuigd dat er een Nederlands complot moest bestaan tegen de OLA-leider. In sterke bewoordingen veroordeelden zij de beslissing van de Gouverneur om op 1 juni 1998 het hernieuwde ministerschap van Glenbert Croes af te keuren. Uiteindelijk werd zijn broer Junior Croes minister. In de periode nadat bekend werd dat Glenbert Croes geen minister zou worden verschenen een aanzienlijk aantal artikelen in de Papiamentstalige pers die Nederland van neo-kolonialisme en ongewenst inmenging beschuldigde en de AVP-politici van verkwanseling van de Arubaanse autonomie. Willem van Kruijsbergen van de Amigoe analyseerde de politieke situatie op Aruba treffend onder de titel “Lichtpuntjes en lege dozen” en zei ondermeer het volgende.
Aruba en zijn schatkist zouden om te beginnen al gebaat zijn bij een wet de bewindslieden aansprakelijk stelt voor onrechtmatige uitgaven. Dat zo’n wet geen overbodige luxe is heeft het jongste rapport van de Rekenkamer eens te meer bewezen. Even veelzeggend als ontluisterd daarin was het commentaar dat de opnieuw tot de regering toegelaten Glenbert Croes op de kritische noten van de Kamer formuleerde. Door zijn rommelige en onwettige optreden te rechtvaardigen met frases als ‘dat is nu eenmaal de Arubaanse praktijk’, geeft de Minister geen blijk van het inzicht dat anders én beter moet.
Calidad
Net voor de beëdiging op 17 juni 1998 van het nieuwe kabinet Eman-III ontstond grote beroering omdat de ministers van de regering Eman-II zichzelf vier ton vakantiegeld uitbetaalden, wegens niet genoten vakantiedagen. Dit gebeurde een week na de acties van de botica’s en het hospitaal die al maanden op hun geld wachten. Het derde kabinet Eman beloofde het rapport Calidad integraal uit te voeren. Ook zal er een einde komen aan het liquiditeitstekort van de overheid.
De vraag rijst wie de overheid verbetert als zij de wetten overtreedt. Naar aanleiding van een aantal arresten van de Hoge Raad kan de overheid en haar ambtenaren niet strafrechtelijk vervolgd worden. De overheden voeren immers een overheidstaak uit en worden geacht te handelen in het belang van de gemeenschap. Een overheid die straffeloos strafbare feiten kan begaan wekt willen we ook niet. Maar als de overheid wordt veroordeeld wie moet dan de straf uitzitten namens die overheid? Een aantal vonnissen tegen bekende personen in Aruba zijn voor zover bekend niet ten uitvoer gelegd. Zelfbestuur kan dus betekenen, dat de rechtsstaat terzijde wordt geschoven en onbeschroomd wordt afgestevend op het welbegrepen eigen belang. Ook als daarmee de politiek afglijdt evenals het welzijn van de gehele bevolking. Als dat slecht uitpakt voor de eigen bevolking op termijn, dan moeten de burgers maar niet zo goedgelovig en dom zijn toch? Het is altijd hun eigen schuld. Worden corruptie en zelfverrijking steeds meer verpakt als solidariteit en compassie met de kiezers? Hoeveel foute bestuurders kent u die volmondig toegaven dat ze hun eigen zakken vullen? Wij kennen er geen één, u wel? Dus rechtvaardiging van twijfelachtige praktijken kunt u verwachten. Als de maffia hierbij betrokken is, hebben ze zoals altijd uitstekend werk afgeleverd. De omerta is de geheimhoudingsplicht in de erecode van de Italiaanse georganiseerde misdaad, die ook geldt voor buitenstaanders. Als de eilanden geen toezicht wensen en geen rechtsstaat, is een telefoontje naar premier Rutte voldoende. Dan zijn we direct onafhankelijk, eindelijk. Daarmee doen de eilanden ook exact wat Nederland wil. Zo’n beslissing zou daarentegen buitengewoon ongunstig zijn voor de eilandelijke bevolking. Gelukkig kunnen Caribische Nederlanders die niet in een illusie willen wonen zich altijd in Nederland vestigen vóór de onafhankelijkheid.
©2014 Renée van Aller en John de Vries
Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Op alle artikelen ligt het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.
Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2014