Column Renée van Aller en John de Vries

Veel ophef ontstond recent over Nederland als belastingparadijs voor multinationals. Die bedrijven kunnen hun eigen supergunstige regelingen (rulings) met de belastingdienst afspreken. Zo concurreren landen met elkaar om de grote bedrijven binnen te hengelen. En die bedrijven? Die kijken waar ze het minste belasting moeten betalen. Zo krijgt de Franse econoom Pikkety toch gelijk samen met Marten Toonder (van Tom Poes en Heer Bommel). Geld trekt geld aan en de ongelijkheid wordt groter. Maar wat moeten wij als gewone burger? Databestanden worden gekoppeld en op grond van patroonherkenning worden wij als potentiële fraudeurs al vast gevolgd. En de overheid als grootste defraudant, mag dat allemaal wel? De waarheid is zoals wij weten een kwestie van plaats en tijd. Kijk maar naar alle opgelaaide opschudding in het Koninkrijk. Gerard Reijn geeft in de Volkskrant van 15 november 2014 vier handige tips hoe we zo weinig mogelijk belasting kunnen betalen. De Nederlandse ruling voor Starbucks leidde tot afkeuring van de Europese Commissie. De rulings liggen extra onder vuur sinds de ‘Luxleaks’, over de belastingpraktijken in Luxemburg. De voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, was bijna een kwart eeuw politiek verantwoordelijk voor die praktijken, waarbij niet altijd de internationale afspraken zouden zijn nagekomen. Wat Starbucks kan, kunnen u en ik ook. Met een beetje mazzel, dat wel.

1. Neem een heel goede belastingadviseur
“In haar rapport schrijft de Europese Commissie maar liefst 54 keer over de belastingadviseur van Starbucks. Die heeft een enorme invloed op de uitkomst. De Belastingdienst heeft veel minder middelen om die belastingadviseurs weerwerk te bieden. Op de afdeling voor rulings werken 19,4 fte’s. Die beoordelen jaarlijks vele honderden rulings.

2. Maak je rol als onderneming zo klein mogelijk
Starbucks Manufacturing, dat koffie brandt voor alle Starbucks in Europa, Midden-Oosten en Afrika, wordt door de Nederlandse belastingdienst beschouwd als een bedrijfje dat in opdracht een klus doet. Daarmee wordt Starbucks Manufacturing in Nederland ongeveer eenzelfde rol toebedeeld als de VDL Groep (de Van Der Leegte Groep). Deze Eindhovense onderneming bouwt in opdracht van BMW de Mini. Met onderdelen en kennis van BMW, met een productielijn ontworpen door BMW etcetera. De omzet van VDL is niet de waarde van de auto’s die de fabriek uit komen, maar alleen de vergoeding voor de productie. Oftewel: kosten met een kleine winstopslag.” Hun motto is ook “Kracht door samenwerking”. Werknemers van het bedrijf moeten ook allemaal gezegend zijn met ijzersterke talenten.

3. Kies de meest uitgeklede vorm van winst
“Normaal moet belasting worden betaald over winst. Maar omdat een multinational bij transacties tussen dochtermaatschappijen zelf zijn prijzen kan bepalen, kan hij ook zelf zijn winst bepalen.” Dat heet transferpricing in het vakjargon. “Om te voorkomen dat multinationals hun volstrekte eigen gang kunnen gaan, gaat de Belastingdienst uit van het ‘zakelijkheidsbeginsel’: hoe zou een zelfstandig bedrijf in diezelfde omstandigheden opereren?
Dat betekent dat er over alles afspraken moeten worden gemaakt. In het geval van Starbucks gaat dat heel ver. Starbucks mocht zelf de methode voorstellen, en koos deze: tel de ‘relevante kosten’ bij elkaar op, bereken daarover een ‘gebruikelijke’ winstmarge. Alleen over die ‘winst’ wordt belasting betaald.
De inkoop van koffiebonen blijken voor koffiebrander Starbucks geen ‘relevante kosten’. Dat scheelde meteen al 65 miljoen. Officieel omdat die bonen eigendom zouden blijven van Starbucks in Zwitserland. De Europese Commissie toont aan dat dat onzin is: die bonen staan gewoon op de balans van de Nederlandse Starbucks.
De kosten die worden gemaakt bij de handel in koffiebekertjes, servetten, enzovoorts: ‘niet relevant’, want Starbucks is hier slechts ‘tussenpersoon‘. Dat was de helft van Starbucks’ totale kosten. Oh ja, logistieke kosten: ook ‘niet relevant’.

4. Royalty’s als sluitpost
Ondanks de verschillen in winst betaalt Starbucks steeds ongeveer dezelfde lage belasting. Dat dilemma loste Starbucks op onnavolgbare wijze op. Het bedrijfsresultaat (een winstbegrip waar nog een paar kostenposten vanaf moeten) varieert sterk. Het ene jaar was het 3,5 miljoen, het andere jaar 14,5 miljoen. Dat kreeg Starbucks voor elkaar door de royalty’s te manipuleren. Starbucks Manufacturing betaalt, voor het gebruik van de merknaam, royalty’s aan een zustervennootschap, Alki. Als het bedrijfsresultaat hoog was, kreeg Alki heel veel royalties; als het bedrijfsresultaat laag was, heel weinig. Zodat de belastbare winst nauwelijks nog varieerde.”
De Nederlandse minister van Financiën stelde onschuldig in dezelfde krant: ‘Als het zo zou zijn dat Nederland handelt in strijd met de internationale richtlijnen, dan gaan we dat rechtzetten.’ Dat rechtzetten zal nooit in de praktijk plaatsvinden. Dat is pas echt amusant. De bewindspersoon volgt hiermee de wijze van tekstschrijven van René Herdé, de regeringswoordvoerder van Aruba. Chapeau!

Wat betekenen deze zakelijke voorbeelden voor het individu?
Ik ben geen rijke- en misschien wel een armlastige particulier. Wat heb ik aan deze tips bedoeld voor multinationals? U moet de mazen in het net kennen en gewiekst weten toe te passen. Daarvoor hebt u een excellente belastingadviseur nodig. Want kennis is macht. U moet uw kosten bekwaam verhogen en uw inkomsten verlagen. Uw bezittingen moet zakelijk uw bezittingen niet meer zijn, maar wel feitelijk. Een inventieve notaris doet hier wonderen. Alles wat zwart kan, doet u niet wit, maar wel onopvallend. Op het eerste gezicht lijkt alles wit. Bij nader inzien is het soms grijs, maar nooit zwart. Daarvoor hebt u een fiscalist nodig van onbesproken gedrag, maar overlopend van listige inzichten en remedies.
Belangrijkste tip: alle Caribische eilanden worden belastingparadijzen met Nederland als het goede voorbeeld. Want wat Nederland mag, mogen de eilanden ook.

©2014 Renée van Aller en John de Vries

Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.

Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2014