Groepsdenken
Veel bestuurders zullen zich afvragen: “hoe konden we zo dom zijn?” En iedereen staat erbij, kijkt ernaar en doet niets”, zegt Ben Tiggelaar in het NRC van 12 juli 2014.
“Die uitspraak deed Kennedy in 1961 toen bleek dat zijn stiekeme invasie in Cuba uitliep op een fiasco.
Groepsdenken is het zoeken naar bewijs voor het eigen gelijk, het vermijden van harde onderlinge kritiek, het negeren van invloed van buiten en het daardoor niet overwegen van alternatieve mogelijkheden. Slimme mensen doen domme dingen door de diepmenselijke neiging van conformiteit.”
Is dat ook het geval met de hongerstaking van de Arubaanse premier, volmondig gesteund door zijn partijgenoten in het kabinet en in het parlement? Zo ging het ook met het zorgeloos laten groeien van de overheidsschuld door de gezamenlijke regeringen.
De status aparte zou voorkomen dat er nog overheidsschulden ontstonden, verklaarde de AVP voordat het zo ver was. Zo te zien vergeten onze bestuurders een duurzame oplossing voor de financiële nood te vinden? Als de regering dat opstandig weigert is de financiële situatie nog beroerder dan we vreesden.
Hoe betrouwbaar zijn onze bestuurders?
Op 8 juli 2014 diende een hoger beroepszaak bij de Amsterdamse bestuursrechter. Het ging om een afgewezen bezwaar van de huurdersvereniging Zuider Amstel (Rivierenbuurt) tegen het stadsdeel Zuid en de verhuurderorganisatie Alliantie. Het stadsdeel had een tekort aan geld. Daarom werd met de verhuurdercoöperaties van sociale woningen besloten, dat de bestaande sociale huurwoningen zouden worden gesplitst en verkocht. Een politiek convenant werd gesloten.
Voordat een splitsingsvergunning kon worden afgegeven moest volgens dat convenant aan allerlei bouwkundig solide eisen worden voldaan. Het stadsdeel en de woningcoöperatie hielden zich niet aan die eisen. Dat kwam de coöperaties goed uit, onderhoud had al jaren geen prioriteit meer.
Onderhoud gebeurde alleen bij woningen die verkocht werden. Degenen die zo’n woning kopen zouden mogelijk een kat in de zak krijgen. De vastgestelde gebreken zijn velerlei, de huizen zijn verzakt, de leidingen (gas, water en elektra) vertonen gebreken, de fundamenten zijn niet in orde, de heipalen zijn plaatselijk verrot, de daken zijn slecht, muren hebben scheuren en er is asbest.
Desondanks gaf het stadsdeel splitsingsvergunningen af. Ook benadeelde het stadsdeel en de coöperatie de huurders door te laat en onvolledige stukken ter inzage te leggen. Daardoor kon de huurdersvereniging niet tijdig reageren. De gemachtigde van de huurdersvereniging vond één dag voor de zitting nog een rapport uit 2003 van de dienst Milieu en Bouwtoezicht, dat voortdurend ontbrak in het dossier.
In dat rapport waren genoemde bouwkundige klachten al vermeld over de woningen in kwestie. Alleen de huurdersvereniging had op die klachten gewezen. De andere partijen ontkenden die. Op de vragen van de rechter konden de vijf vertegenwoordigers van het stadsdeel en Alliantie nauwelijks antwoorden. Zelfs de schijn van voldoende kennis, inzet en waarheidsvinding ontbrak.
Door de verkoop van deze sociale huurwoningen kunnen mensen met weinig inkomen niet meer in Amsterdam wonen. De voorraad betaalbare huurwoningen wordt niet aangevuld.
Uit deze zaak blijkt opnieuw dat de overheid in het Koninkrijk te vaak andere en tegenstrijdige belangen heeft dan de burgers. Onze belangen zou de overheid moeten behartigen, maar het eigen geldelijk belang lijkt beslissend.
Remedies
Het loont om onbetrouwbaar overheidshandelen nauwgezet te controleren op degelijkheid. Daarbij zijn daden belangrijker dan schitterend verpakte woorden, die verhullen vaak een leegte van angstaanjagende afmetingen. We moeten ons allemaal verdiepen in overheidsfinanciën en economie, meent Ha-Joon Chang, econoom aan de prestigieuze Britse Cambridge Universiteit in het NRC-Handelsblad van 12 juli 2014.
Regeren, economie en overheidsfinanciën zijn voor 95% een kwestie van gezond verstand. Statenleden moeten de regering controleren. Wat deden ze om de financiële crisis te voorkomen, die in het belang van de Arubaanse zaak gepresenteerd wordt als Nederlandse dictatoriale staatkundige maatregelen van niet financiële aard?
De psycholoog Irving Janis schreef over de gevaren van het psychologisch groepsdenken in 1971.
Hij verschafte ook een aantal remedies om pijnlijke fouten te vermijden. Laat iedereen in een groep bij toerbeurt advocaat van de duivel spelen. De leider van de groep moet onpartijdig en kritisch zijn. Jaknikkers zijn funest.
Vraag critici in eigen gelederen om een onderbouwde mening. Raadpleeg externe experts om vergaderingen bij te wonen en de besluitvorming van de groep ter discussie te stellen. Neem voorlopige besluiten en bespreek bij een ‘tweede kans’-meeting gerezen twijfels. En ontwikkel alternatieve scenario’s voor als je tóch ongelijk hebt.
Tijdrovend allemaal, geeft Janis zelf toe, maar puinruimen achteraf is erger”, besluit Tiggelaar. Gaat Aruba puinruimen achteraf? Wenst Aruba gekrenkte onafhankelijkheid?
Hedendaagse financiële misstanden leiden tot toekomstig onheil, beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Om in passende voetbaltermen te blijven: de regering moet behoudzucht en schroom inruilen en vóóruit aanvallen. De schuldenlast moet worden overwonnen.
©2014 Renée van Aller en John de Vries
Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen exclusief voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Op alle artikelen ligt het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao als de schrijvers.