Column Renée van Aller en John de Vries

Binnen het Koninkrijk is het nieuwe parlementaire jaar feestelijk geopend. De hoedjes waren briljant. Verder was er weinig aangrijpends te bespeuren. De eilandsbegrotingen misten de concreetheid, overzichtelijkheid en omzichtigheid van de behoedzame Nederlandse begroting 2015. Het begrotingstekort moet verder naar beneden en de staatschuld kan niet teveel stijgen. De verwachte economische groei is te verwaarlozen, de producenten zijn niet positief, de consumenten houden de hand op de knip. De binnenlandse vraag stagneert en de buitenlandse vraag ontwikkelt zich weinig hoopvol. De huidige extreem lage rente zorgt voor forse meevallers bij de rentebetalingen op de staatsschuld. De lage inflatie lijkt het enige wat de koopkracht nog een beetje in stand houdt. Het internationale economische klimaat kan snel verslechteren door de crises rond de Oekraïne, de spanningen in het Midden-Oosten, de verspreiding van ebola of andere besmettelijke ziekten en de dreiging van het kalifaat. Ook de Europese energiemarkt is wankel. De werkloosheid is nog veel te hoog, maar met het uitblijven van enige betekenisvolle vraag zit een daling van de werkloosheid er niet in.

Russische roulette?
De regeringen waren positief over zichzelf en de opposities waren kritisch. In Nederland kan de begroting worden gezien als een vorm van winstwaarschuwing. Wel is voor het hele Koninkrijk duidelijk dat men teveel wil met te weinig geld en dat de inkomsten standaard te optimistisch worden begroot. Als een voorziening duurder wordt, wordt daarop bezuinigd en lopen de inkomsten terug. Dat was overduidelijk, nadat de assurantiebelasting werd verhoogd. Verzekeringen werden opgezegd en de assurantiebelastinginkomsten liepen aanzienlijk terug. De laatste crisisjaren zitten de ministers van Financiën er behoorlijk naast met hun verwachte belastinginkomsten, met 2009 als dieptepunt. Toen kwam er bij de fiscus 22 miljard euro minder binnen dan gepland. In 2010 was de begroting te pessimistisch en viel de werkelijke opbrengst 3 miljard mee. Ook in 2012 en vorig jaar was het mis: er kwam aanzienlijk minder binnen dan begroot. De Volkskrant van 16 september gaf het volgende overzicht.

Meestal zijn er tegenvallers en slechts zelden meevallers. Zouden alle ministers van Financiën in het Koninkrijk niet zo’n staatje kunnen maken? Dat zou veel verhelderen. Ook iets voor de Centrale Banken en/of de Rekenkamers?

De Troonrede noemde de smartphone. Margriet Oostveen doopte direct de participatiesa-menleving om tot smarticipatiesamenleving in het NRC-Handelsblad van 17 september 2014. Onze Majesteit meldde immers namens de regering dat het maatschappelijk effect van een negatieve gebeurtenis in de wereld groter en sneller merkbaar is via de smartphone in onze hand. “De smarticipatiesamenleving is volgens Oostveen een maatschappij van bevoorrechten, waarin je van harte welkom bent om te participeren, mits je slim genoeg bent, en bij de tijd genoeg, en welvarend genoeg. Waar de kloof tussen hoog- en laagopgeleiden en jonge en oude mensen wordt met de dag groter. Niet iedereen kan onze snelheid van leven en leren bijbenen. Maar niet zeuren. Zeuren is voor losers, in de smarticipatiesamenleving. Bedenk liever een zorgzame app.” De crisis is voorbij en de groei blijft beroerd, is de algemene opvatting. Extra scholing blijft een van de belangrijkste maatregelen om mensen weer aan het werk te krijgen. Dat zou voor het hele Koninkrijk moeten gelden.

Standvastigheid
Onder de titel koopman of dominee informeerde de Arubaanse premier Mike Eman op 22 juli 2014 via de tv de wereld, dat de Arubaanse bestuurders niet geïnteresseerd zijn in geld, maar in samenwerking. Nederland stelt zich teveel op als koopman en te weinig als dominee. Er is geen sprake van naastenliefde en begrip, concludeerde de premier. Nederland maakt een goede samenwerking binnen het Koninkrijk onmogelijk door de aanwijzing. Het budgetrecht van Aruba wordt aangetast en daardoor lijden onze kinderen en ouderen, omdat het nodige geld ontbreekt, besloot de premier getergd. Daarom ging de premier in hongerstaking tótdat de begroting van Aruba is ondertekend. Inmiddels is de begroting 2014 niet getekend, is onduidelijk of de begroting 2015 adequaat is en zijn de overheidsfinanciën nog onvoldoende gesaneerd. De Diario bracht op 16 september 2014 een opmerkelijke omschrijving van de Arubaanse mores en de beschikbare keuzevrijheid.

De jarenlange fraude bij Onderwijs kan volgens het nog lopende onderzoek in de miljoenen lopen. De Staten missen hun griffier al lang, wegens een intern onderzoek. Arubus is gehackt, er was een bedrag van USD 315.870,89 verdwenen naar Hong Kong, maar dat is teruggehaald. Restaurant Amazonia is failliet, alle werknemers staan op straat. Hotel Riu is gesloten. Bij Onderwijs/DIMAS vond langdurig fraude plaats met de Nederlandse toets voor vreemdelingen. Velen zakten voor die toets, maar na een passende honorering bleken de resultaten positief en konden betrokkenen een Nederlands paspoort krijgen. Sluiting, verkoop en/of problemen dreigen bij Radisson, Bushiri en Tierra del Sol. Om San Nicolas op te nemen in de vaart der volkeren moet er een vijfsterren ‘all inclusive San Nicolas resort’ komen op vervuilde grond met uitzicht op een roestende raffinaderij en dat zonder eerst grote schoonmaak?

In 24ora.com van 16 september 2014 zei minister Paul Croes dat Aruba 4700 werklozen telt. Dat betekent 6.7% tot 7% van de beroepsbevolking (68.000 personen). Een dag eerder telde 24ora.com nog 7000 werklozen. Hoopvol is dat 80 mensen uit de onderstand en aan het werk zijn, maar waar en voor hoelang is onbekend. Het is essentieel dat de regering betrouwbare cijfers aanlevert, want zonder deugdelijke cijfers kan niet reëel worden begroot en gesaneerd. Rotsvast vooruitgangsgeloof en onderlinge solidariteit hardmaken of laten vallen? Arnon Grunberg zegt in de Volkskrant van 18 september 2014 dat de meest effectieve troost onwetendheid is en dat kennis cynisme is. De minister-president is de Grote Trooster en heeft altijd gelijk. De juiste keuze.

©2014 Renée van Aller en John de Vries

Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Op alle artikelen ligt het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.

Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2014