Door Dick Drayer

WILLEMSTAD – De Venezolaanse oliemaatschappij PDVSA wordt in rap tempo een outcast in verschillende Caribische landen. Omdat schulden niet worden afgelost en beloftes worden gebroken. De multinational was eens een eregast, maar daar is niet veel meer van te merken.

De afbrokkelende financiële situatie van de grootste staatsonderneming in Venezuela veroorzaakt operationele verstoringen in de meest essentiële gebieden om Venezuela heen. Dat blijkt althans uit interne documenten van de vennootschap, zes bronnen met kennis van haar activiteiten, en de Thomson Reuters schip tracking data.

Die laten zien dat zakelijke partners op Curaçao, Bonaire, Jamaica en de Bahamas zich afkeren van PDVSA nu de schulden opstapelen. Schulden aan sleepboot exploitanten, scheepsmakelaars, maritieme agentschappen en eigenaren van terminals.

Blokkeren
De problemen van het bedrijf worden vooral zichtbaar nu de Bahamas’s laad- en losactiviteiten blokkeert en Curaçao en Jamaica dreigen hun raffinage- en overslagcontracten onder te brengen bij andere partijen. Veel schepen liggen voor de kust voor anker, aan de ketting omdat PDVSA leveranciers en zakelijke partners niet betaalt.

De Caribische problemen maken de crisis voor PDVSA alleen maar erger. En het bedrijf heeft al te kampen met een dalende productie, lage olieprijzen en een ongekende economische crisis aan het thuisfront. Het bedrijf zag in het eerste kwartaal de operationele kasstroom dalen met 63 procent, tot 2,1 miljard dollar ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder, zo blijkt uit de meest recente financiële verslagen.

De PDVSA activiteiten in de Cariben beslaat een kwart van de wereldwijde raffinagecapaciteit en dienen als een laad-hub voor een derde van de uitvoer van ruwe olie en stookolie.

“PDVSA heeft absoluut terrein verloren in het Caribisch gebied”, zegt Lisa Viscidi, directeur van Energy, Climate Change and Extractive Industries, verbonden aan de Inter-American Dialogue in Washington. “Al twee jaar dalen de olieverkopen in de regio.”

Het meest recente incident betreft een stookolielading met bestemming Azië, dat aan boord van de tanker ‘Hero’ aan de ketting licht in Curaçao. De rechtbank in Willemstad heeft een beslag goedgekeurd dat is gelegd in opdracht van Core Laboratories. Een gerechtelijk bevel tot betaling van achterstallige schulden ligt daaraan ten grondslag.

Petrocaribe
De problemen weerspiegelen een schrille ommekeer voor een bedrijf dat decennialang een betrouwbare partner is geweest van verschillende regeringen in het Caribisch gebied.

Die legden tien jaar geleden de rode loper uit voor PDVSA-executives, die aan kwamen zetten met goedkope olie onder het Petrocaribe programma van Hugo Chavez. Gelanceerd om bondgenoten te winnen en zo een blok te kunnen vormen tegen Washington.

Petrocaribe werkte goed voor jaren, toen arme eilanden goedkope olie kregen, ondanks de wereldwijd stijgende olieprijzen. Aan de olieprijs zelf kun je niets doen, maar Chavez bedacht allerlei barterdeals, waarbij olie werd geruild voor van alles. Van medische diensten tot aan zwarte bonen.

PDVSA gebruikte Caribische faciliteiten om haar eigen frequente storingen en incidenten in Venezuela te omzeilen. De regio biedt een enorme opslagcapaciteit, grote raffinaderijen en ruwe mengfaciliteiten, en havennetwerken om Very Large Crude Carriers (VLCC) te dokken en te laden op weg naar Azië.

Maar de verhoudingen bepaald door het verleden raken zeer gespannen nu steeds meer leveranciers en dienstverleners hun rekeningen niet betaald krijgen.

“PDVSA’s cashflow problemen hebben grote invloed op de operaties van de oliegigant”, zegt een anonieme handelaar van een particulier bedrijf dat heeft gewerkt met PDVSA in het Caribisch gebied. “Je accumuleert in korte tijd enkele miljoenen dollars schuld voor havendiensten door even niet te betalen.”

PDVSA heeft zijn operationele begroting drastisch teruggebracht tot 45 miljoen dollar per maand dit jaar, waar dat vorig jaar nog 145 miljoen dollar was. Dat budget betaalt alle commerciële activiteiten in Venezuela en in het buitenland, met inbegrip van tanker reiniging, routine-inspecties, de opslag, brokerage, vrachtkosten, havendiensten en olie-import.

Curaçao
Het aan de ketting leggen van de ‘Hero’ kwam dagen nadat de Curaçaose regering een Memorandum of Understanding had getekend met Guangdong Zhenrong Energy uit China. Die moet PDVSA vervangen als exploitant van de Isla raffinaderij in 2019.

Curaçao zegt dat dat besluit, het voornemen daarvan althans, volgt op jaren van gefrustreerde inspanningen om PDVSA te overtuigen anderhalf miljard dollar te investeren om de Isla-raffinaderij te upgraden.

“We hebben besloten om niet meer te wachten en nu te zoeken naar alternatieven,” zei premier Ben Whiteman in een uitgezonden TV-toespraak in september. PDVSA reageerde daarop door te stellen dat de vernieuwing van het leasecontract nog niet aan de orde is.

Isla is van strategisch belang omdat het leasecontract ook de Bullenbaai-terminal omvat. Die heeft een overslag- en mengcapaciteit van 17,7 miljoen vaten. De installaties daar zijn nodig om de eigen extra zware ruwe te mengen, zodat dat een exporteerbare mix wordt. Daarvoor wordt lichte olie uit Amerika, Nigeria en Angola geïmporteerd.

En ook elders zijn problemen met het upgraden van faciliteiten, die gebruikt eworden door PDVSA. Winston Watson verklaarde in september, dat hij genoeg had van PDVSA getreuzel bij de upgradingsplannen van de Kingston-raffinaderij. Watson is general manager van Petrojam, het staatsbedrijf in Jamaica dat eigenaar is van de raffinaderij. “Als ze nee zeggen, dan denk ik dat we naar de markt moeten gaan en zoeken naar een andere investeerder.”

Bahama’s
Een andere tegenslag voor PDVSA kwam uit de Bahama’s. Ook daar werden tankers aan de ketting gelegd die klaar lagen voor de enorme BORCO-terminal. Maar er kan niets geladen worden, omdat PDVSA haar huurpenningen voor de opslagtanks niet heeft betaald.

In de buurt van andere Caribische en Venezolaanse havens liggen nog ongeveer een dozijn tankers die ruim 2,5 miljoen vaten lichte ruwe olie aan boord hebben en andere producten – waaronder twee ladingen door BP geleverd. Ze liggen daar al weken in afwachting van betaling van PDVSA alvorens te kunnen lossen.

De BORCO impasse draagt bij aan de voortdurende daling van de export van PDVSA. Het bedrijf kan daardoor geen kasstromen meer genereren.

PDVSA’s ruwe olie export daalde dit jaar met 12 procent tot 1,55 miljoen vaten per dag.

Vertrouwen
In mei bracht Nicolas Maduro een officieel bezoek aan Jamaica en verzekerde zijn handelspartners dat PdVSA een gezond bedrijf was. “Heb vertrouwen,” zei hij. “Venezuela heeft te kampen gehad situaties die nog veel moeilijker waren dan dat wat we nu meemaken.”

Bron: AchterkantVanCuracao