Door Dick Drayer

De Stichting Humanitaire Zorg Curaçao (SHZC) van Norbert George heeft opnieuw voor 75 miljoen gulden beslaggelegd op tegoeden van de Refinaria Isla. Dit bedrag is gebaseerd op een dwangsom die in 2010 door het Gemeenschappelijk Hof van Justitie is opgelegd aan de raffinaderij.

Die som moet Isla betalen als het bedrijf zich in 2013 en 2014 niet houdt aan de vergunningsnormen op begraafplaats Beth Chaim en Kas Chikitu.

De rechter verbood de Isla in het 2010-vonnis om meer dan 80 ug/m3 (microgram per kubieke meter lucht) als jaargemiddelde bij te dragen aan de concentratie van zwaveldioxide op leefniveau benedenwinds van de raffinaderij. Komt de raffinaderij daarboven, dan moet zij een dwangsom van 75 miljoen gulden betalen aan de eisers voor ieder kalenderjaar (tot 2014) dat Isla in strijd handelt met dit verbod, zo staat in het vonnis.

Eerder beslag
In 2015 legden de milieugroeperingen en bewoners onder de rook ook al beslag op de tegoeden van de Isla, maar werden toen teruggefloten door de rechter. In die uitspraak bepaalde de rechter dat de uitstoot gemeten moest worden op een specifieke locatie nabij Beth Chaim, zoals uitgevoerd door StAB.

En die bleek na verificatie bij het Kadaster niet op de Joodse begraafplaats te liggen, maar op het terrein van de Isla. Daar bleek in 2013 de hoeveelheid zwaveldioxide onder de norm te zijn. De rechter was het destijds eens met het verweer van de raffinaderij dat de toetsingslocatie bepalend is voor de vraag of de dwangsom verbeurd moet worden.

Isla overtreedt
Het gerecht zei in dat vonnis nadrukkelijk dat de vraag of de dwangsom is verbeurd niet mag worden verward met de vraag of het door het Hof geformuleerde verbod is overtreden. De Isla moet zich op elke locatie op het eiland aan de vergunningsnorm te houden, niet alleen op de locatie die in het deskundigenbericht wordt gebruikt. Isla kan in overtreding zijn op andere toetsingslocaties, maar voor verbeuring van de dwangsom was dat niet relevant. Dat moest worden vastgesteld met de StAB methode uit 2008. En die viel gunstig uit voor Isla.

De overschrijding was in werkelijkheid aanzienlijk. Op de Joodse begraafplaats Beth Chaim werd in 2013 gemiddeld 118.6 μg/m3 aan de SO2-immissie gemeten. En in de door de GGD Amsterdam gevalideerde meetgegevens over 2014 blijkt dat door het meetstation bij Beth Chaim in dat jaar een totale jaargemiddelde concentratie van SO2 op leefniveau is gemeten van 169,4 μg/m3. Bij meetstation Kas Chikitu was dat toen 122 μg/m3.

Deskundigenbericht
Maar 2013 is niet 2014. Bij beschikking op 9 november heeft het Gerecht voor het jaar 2014 namelijk bepaald dat het deskundigenbericht van StAB uitgebreider moet zijn en gemaakt moet worden in samenwerking met TNO. Juist omdat vaststaat dat Isla onrechtmatig handelt met betrekking tot de vergunningsnorm, die op heel Curaçao geldt en niet alleen op de meetlocaties.

Of het nieuwe deskundigenbericht ook van invloed is op een verbeuring over 2014 staat te bezien. De meetpunten die in 2013 leidend waren geven geen overschrijding van de SO2-immissienorm. Maar als
de StAB-methode uit 2008 naar de huidige inzichten zouden worden geactualiseerd is het verhaal anders. Het effect van het actualiseren van de meteorologische gegevens is volgens de onderzoekers zeer groot en leidt tot hogere imissie-concentraties dan de toegestane 80 μg/m3

Kort geding
De Isla ziet in het deskundigenbericht opnieuw het bewijs dat – net als in 2013 – de vergunningsnorm niet is overtreden en er dus geen sprake kan zijn van verbeuring van de dwangsom van 75 miljoen gulden. De raffinaderij eist daarom opheffing van het beslag. De milieugroeperingen en de bewoners onder de rook zien dat bij het actualiseren van de meetmethodiek er wel overtreding plaatsvindt en dat de dwangsom daarom moet worden uitgekeerd.

Partijen zien elkaar morgen om 9.00 in kort geding voor de rechter.

Bron: AchterkantVanCuracao