Nu weet ik het. Een paar maanden geleden, toen dat zuchtje wind dat zich Bret noemde over Curaçao kwam gewaaid, had ik nog geen idee wat het betekende om ‘stormklaar’ te zijn.
Nu, na op Sint Maarten persoonlijk kennisgemaakt te hebben met de orkaan Irma, is het me duidelijk.
Het is een illusie.
Ja, betonnen daken zijn orkaanbestendiger dan golfplaten. Ja, je moet op zoek naar een schuilplaats met zo weinig mogelijk ramen en deuren. En ja, een lampje dat op batterijen werkt en een paar flessen drinkwater in de buurt kunnen reuzehandig zijn.
Maar als zij je pakken wil, Irma, dan pakt zij je. Zeker, arme mensen zijn ook bij orkanen kwetsbaarder dan de wat rijkeren. En Irin News schreef een boeiend artikel over het snijvlak van orkanen met armoede, migratie en klimaatverandering. Maar de ondergrens is deze: bereid je voor op het ergste en hoop op het beste.
Dat laatste, het beste, was niet meer besteed aan de Franse dame die tijdens het oog van de storm, toen het zo’n drie kwartier rustig was op Sint Maarten, samen met haar elfjarige dochter mijn hotelkamer binnen kwam gevlucht. Zij was shellshocked door de ervaring van de ‘eerste ronde’ met Irma.
In de praktijk betekende dat onder meer dat zij, en dit meen ik letterlijk, stond te stuiteren in mijn kamer. Ze stond te huppen op het innerlijk ritme dat zich via een zeer boze stormduivel van haar meester had gemaakt. Toen ik ‘nee’ antwoordde op haar vraag of het nu voorbij was, dacht ik even dat zij zich dwars door mijn glazen balkonpui in de armen van Irma zou storten. Alsof een zelfverkozen dood beter was dan verscheurd te worden door het rondvliegend puin van de orkaan.
Het zij haar allemaal vergeven. Het was ook verschrikkelijk. Aan het einde van mijn week op Sint Maarten vergeleek ik het voor mijzelf als volgt. Ik was op dinsdagochtend aangekomen in een soort St. Tropez aan een Middellandse-Zeekust, om woensdagochtend naar buiten te stappen in een soort Goma in Oost-Congo, – met de kanttekening dat, vergeleken met Sint Maarten, Goma er redelijk aangeharkt bij ligt.
‘Alsof er een orkaan doorheen is gegaan.’ Ook ik zal die uitdrukking wel eens gebruikt hebben. Maar ik moest blijkbaar 59 jaar oud worden om in de praktijk te ontdekken wat het betekent. De goden, wie of wat dat op het Caribische eiland ook mogen zijn, zij gedankt dat het vooral bij materiële schade is gebleven. Vier doden aan de Nederlandse kant zijn er zeker vier te veel. Maar op een kwetsbare bevolking van zo’n 40 duizend zielen is het gelukkig bijna niets.
Goed, ‘stormklaar’ is dus een illusie. Maar het blijkt zeker wel mogelijk om een orkaan te doorstaan. Door binnen te blijven, uiteraard (Twee doden spoelden aan; mogelijk ging het hier om mensen die zo dom waren geweest aan boord van hun boot te blijven.) En, zo weet ik nu uit eerste hand: door je niet gek te laten maken door de keiharde fluittonen die meedeinen op elke windgolf die een orkaan veroorzaakt.
Ik zal mij Irma op veel manieren herinneren. Maar misschien vooral als het zich snerpend herhalend deuntje van een perverse plaaggeest. Met formule-1-snelheden floot zij langs mijn hotelkamer. Die kwam onder water te staan; het water droop langs de muren; maar hij bleef overeind.
Daarna gaat het leven door.