Verlies van natuur heeft vergaande negatieve gevolgen voor de lokale bevolking omdat de natuur een van hun belangrijkste inkomstenbronnen is en bescherming biedt tegen extreme weersomstandigheden.

Ernstig bedreigde natuur

Wageningen Marine Research en Wageningen Environmental Research brachten in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit recentelijk een alarmerend rapport naar buiten over de staat van de natuur op Bonaire, Saba en Statia. Als maat voor de staat van de natuur is de Staat van Instandhouding (SvI) gebruikt die aangeeft hoe het gesteld is met een soort of habitat.

De 33 experts die aan dit rapport hebben gewerkt, concludeerden dat “de huidige SvI van de biodiversiteit in Caribisch Nederland beoordeeld moet worden als matig ongunstig tot zeer ongunstig. Dit geldt zowel voor de habitats als voor de hiervan afhankelijke soorten en/of soortgroepen. Dit contrasteert sterk met het beeld voor de Europese Unie en Europees Nederland, waar de overheden al decennia structureel investeren in natuurbeleid en beheer.”

“Hieraan liggen vele bedreigingen ten grondslag, maar de grootste bedreigingen betreffen loslopend vee, invasieve exoten (soorten die van nature niet op de eilanden voorkomen), klimaatverandering en overbevissing. Daarnaast mogen kustontwikkeling, erosie en eutrofiëring door afvalwater niet vergeten worden. Omdat te weinig tegen de bedreigingen wordt ondernomen, beoordelen de wetenschappers het toekomstperspectief matig ongunstig tot zeer ongunstig”, aldus het onderzoeksrapport van Wageningen.

Belang van natuur

De achteruitgang van de staat van de natuur heeft naast negatieve gevolgen voor het aantal planten- en diersoorten ook grote consequenties voor de lokale samenleving. Habitats zoals koraalriffen, mangrovebossen, zeegrasvelden, tropische nevel- en regenwouden en grotten zijn trekpleisters voor toeristen. Minder natuur betekent minder toeristen, wat resulteert in minder werk en inkomsten. Bovendien zal afname van koraalriffen, mangroves en bebossing zorgen voor minder (kust)bescherming bij extreme weersomstandigheden. Denk hierbij aan de orkanen Irma en Maria die in 2017 grote schade toebrachten bij de bovenwindse eilanden.

Noodzakelijke maatregelen

Voor de grootste bedreigingen wordt onder andere geadviseerd de overbegrazing van de natuurlijke vegetatie door loslopend vee grondig aan te pakken en afvalverwerkings- en afvalwaterzuiveringssystemen te verbeteren. Daarnaast is er behoefte aan verbeterde monitoringsmechanismen om natuur beter te begrijpen en beheer te evalueren.

Van belang is ook om de veerkracht van de ecosystemen te verbeteren zodat ze beter bestand zijn tegen de effecten van klimaatverandering, zoals warmer en zuurder zeewater (koraalverbleking) en extremere weersomstandigheden (langere periodes van droogte en krachtigere orkanen). Belangrijke beheer adviezen voor voorbereiding op klimaatverandering zijn kustbescherming door ruimtelijke planvorming en minder erosie door herbebossing met inheemse bomen en struiken.

Herbebossingsprojecten helpen in de strijd tegen klimaatverandering. Rechts toont een omheind stuk land op Bonaire waar loslopend vee niet in kan. De linkerkant heeft toegang tot loslopend vee en toont een overbegraasd stuk land waar begroeiing weinig kans op overleving heeft (Bron: Wayaká Advies)

Hoog tijd voor investering in natuur en milieu

DCNA deelt de conclusies van het onderzoek van Wageningen University & Research en geeft aan dat alle betrokken overheden nu heel snel met de professionals uit de praktijk aan tafel moeten gaan zitten om het tij te keren. DCNA’s leden, de natuurbeheerorganisaties als STINAPA op Bonaire, STENAPA op St. Eustatius en Saba Conservation Foundation op Saba, kunnen met extra middelen direct beheersmaatregelen treffen en waar nodig ook zelf aanvullend onderzoek verrichten. Voor de andere leden van DCNA, Parke Nacional Arikok op Aruba, CARMABI op Curaçao en Nature Foundation St. Maarten, geldt hetzelfde. Voor alle eilanden geldt: investeren in natuur en milieu is geen luxe, maar een cruciale investering in onze toekomst.

Meer informatie

Staat van de natuur van Caribisch Nederland 2017 (pdf; 7,2 MB)

Bron: Naturetoday