©2016 Renée van Aller en John de Vries

“In onze beschaafde kennismaatschappij worden problemen bestreden met onderzoeksrapporten. Hoe nijpender een vraagstuk des te meer vorsers zich erop storten,” zegt Erica Verdegaal in het FD van 10 december 2015. Dat verklaart waarom er zoveel studies over private-publiek (probleem)schulden zijn.

Het aantal gedupeerden stijgt al jaren Volgens de laatste studie kampt bijna een op de vijf huishoudens met risicovolle of problematische schulden.

Met overheden is het nog veel erger. Veel gezinnen en overheden kunnen hun rekeningen niet of nauwelijks betalen. Dus wordt er op grote schaal gevaarlijk geleend. Volgens de laatste cijfers kopen de consumenten behalve voedsel nauwelijks meer iets in Aruba. De eilanden hanteren precaire prijzen voor de eerste levensbehoeften, afgezet tegen het gemiddelde inkomen. Schuldenproblemen veroorzaken stress, lichamelijke klachten, familieruzies, relatieproblemen, criminaliteit, meer zelfdoding en onaanvaardbare kosten per probleemschuldenaar.

In de politiek is praten de ultieme uiting van handelen.
In Aruba bepaalde de rechter in kort geding (KG) op 11 december 2015 en 13 januari 2016 dat er geen vergunning kon worden gegeven voor een boetiekhotel in een woonwijk. Blijkbaar was er wel een schriftelijke toezegging gedaan door de bevoegde minister voor wijziging van de erfpachtvoorwaarden in strijd met de bestemmingsvoorwaarden (KG 2728-15).

Nu is voor geld alles te koop. Het zou ons dus niet verwonderen als in het geheim alles al geregeld is door de minister, voordat de rechter uitspraak deed. Waarschijnlijk wist de rechter dat niet. Maar hij kent de Caribische cultuur en heeft alle wetsovertreders binnen zijn bevoegdheden zoveel mogelijk tactisch de pas afgesneden.

De Amigoe berichtte op 17 januari 2016 dat “minister Sevinger een handtekening zou hebben geplaatst onder een verzoek tot wijziging van de erfpachtbestemmingsvoorwaarden van hotel Ocean Z. Eigenaar Zissu verloor onlangs, net als de overheid, een rechtszaak hierover van bewoners uit Malmok. De rechter stelde dat Zissu ‘geen gerechtvaardigd vertrouwen kan en mocht ontlenen aan de bij partijen genoegzaam bekende krabbel van de bij partijen eveneens genoegzaam bekende minister op het door Zissu ingediende verzoek.’

Volgens de rechter betreft ‘dat stuk met die aantekening’ een intern stuk dat aan het begin staat van een (langdurig) traject van advisering en besluitvorming. “Waaraan – en dat is van algemene bekendheid – geen rechten kunnen worden ontleend, zelfs niet indien dat stuk met die krabbel aan Zissu ter hand is gesteld door de minister in kwestie”, aldus de rechter.

Rechtvaardigheid

Het is te doen gebruikelijk dat ministers om politieke redenen zich veelvuldig niet aan hun beleid, noch aan de wettelijke regels houden. Het peperdure debacle met Parkietenbos uit 2004 – 2005 is een saillant voorbeeld van een minister die de wettelijke regels niet wenste te volgen.

Deze uitspraak in KG (civiele zaak) is adembenemend gerechtvaardigd, maar zéér uitzonderlijk. Niet eerder werd een uitspraak gedaan, die bewindslieden op deze manier indirect aansprakelijk stelt als zij de wettelijke regels willens en wetens overtreden op grond van de Bouwverordening en de bestemmingsvoorwaarden.

Er zijn in het verleden wel een aantal strafrechtelijke en civielrechtelijke veroordelingen geweest. Maar die lagen anders. Of die vonnissen zijn nagekomen is onbekend. Het feit dat bewindslieden de wettelijke regels moeten volgen, wordt wel regelmatig in rechterlijke uitspraken genoemd.

Zelden werden ministers of het Land er civielrechtelijk op afgerekend. Juridisch wordt vrijwel altijd de opdracht van de minister uitgevoerd, ook als deze in strijd is met de wettelijke regels. De minister werd altijd vooraf gewaarschuwd voor de juridische gevolgen als hij handelde in strijd met de wettelijke regels. Een toezegging van de ministerraad heeft geen bindende kracht. Als het Land en Zissu tegen deze uitspraak in beroep gaan kunnen kan er juridisch flitsend vuurwerk worden verwacht.

“In de vermenging van politiek en entertainment die de moderne democratie eigen is, is er uitvergrote aandacht voor ego’s, amper voor het grote geheel, zoals wettelijke regels. Het debat gaat te vaak over woorden van politici, hun presentatie en hun (goede) bedoelingen. Dat gebeurt in de schitterende onwaarachtigheid, die hoort bij momenten van decorum”, zegt Tom-Jan Meeus in het NRC van 14 januari 2016. Op de schaal van Richter in politiek opportuun handelen, haalt de kwestie Zissu een verwoestende vermogen 6. Het is fortuinlijk dat Aruba ruimte biedt aan rechters die de rechtsstaat in stand willen houden. Renée van Aller&John de Vries

Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Vanuit hun kennis en ervaring, toetsen ze de theorie in de praktijk. Renée werkte als jurist lange tijd voor de Universiteit van Aruba en de Arubaanse overheid. John J.P. de Vries was jarenlang werkzaam als jurist bij de overheid en voormalig hoofd van de Arubaanse veiligheidsdienst. Zij presenteren een analytisch en onderbouwd oordeel op actualiteiten. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.

Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2016