Column Renée van Aller en John de Vries
Uw reacties over de kwaliteit van de rechtspraak hebben ons aan het werk gezet. Konden wij uit uw bezwaren mogelijke meetinstrumenten ontwikkelen? Want de kwaliteit van de rechtspraak moet immers objectief worden gemeten en bewaakt.
Daarbij moeten uw opvattingen een belangrijke rol spelen. Objectieve meetinstrumenten, bewaking daarvan en verantwoording afleggen moeten worden ingezet om de maatschappelijke ongerustheid weg te nemen en de kwaliteit van de rechtspraak voor iedereen te verzekeren.
Wat is kwaliteit?
Kwaliteit van de rechtspraak kan als volgt worden omschreven volgens het Nederlands Juristenblad (NJB)
- 1. Goede rechtspraak moet neutraal, snel, deskundig, betaalbaar, toegankelijk rechtvaardig en solide zijn.
2. Maatschappelijke tevredenheid over taakuitvoering volgens de vastgestelde behoeften, normen en criteria is noodzakelijk, evenals inventarisatie van klachten en de oorzaken daarvan.
3. Rechtspraak moet geschikt zijn om tegenstellingen op te lossen en moet maatschappelijk aanvaardbaar zijn. Daarbij zijn zorgvuldigheid, betrouwbaarheid, controleerbaarheid, onpartijdigheid en onafhankelijkheid wezenlijk.
4. Ontwikkeling van methoden om het gestelde onder 1-3 objectief te meten, is noodzakelijk. Analyse van processen, besluitvorming en knelpunten zijn essentieel. Hoe wordt controle op kwaliteit uitgevoerd en vastgelegd?
5. Afleggen van verantwoording door de organisatie en de politieke gezagsdragers.
6. Sancties, openbaarheid en motivering van de genomen beslissingen.
Personeelsbeoordeling is het instrument bij uitstek voor het leidinggeven binnen een organisatie, om tijdig zicht te krijgen op de ontwikkeling van taken en de uitvoering van die taken door mensen die op hun taak zijn berekend. Het is een moment van reflectie en bezinning. Een zorgvuldig personeelsbeleid geeft ook aandacht aan een verdere ontwikkeling van de medewerkers in de organisatie en corrigeert in een vroeg stadium mogelijke tekortkomingen.
De leiding van een organisatie en de medewerkers zijn als eersten verantwoordelijk voor het goed functioneren van de organisatie. Daarbij zijn de volgende aspecten van belang.
- samenwerking met anderen, verantwoordelijkheid, professionaliteit;
- doorlopende bereidheid tot het willen leren en persoonlijke groei. Ga niet op een voetstuk staan. Hoe meer men omhoog valt door gebrek aan gewicht, hoe harder men kan vallen;
- een duidelijk en objectief personeelsbeleid, regelmatige beoordelingen van de functie-uitvoering. Daarbij moeten open communicatie, heldere functiecriteria, duidelijke procedures, respect, waardering en het nemen van de eigen verantwoordelijkheid doorslaggevend zijn;
- afspraken en procedures worden gemaakt met een bepaald, duidelijk omschreven doel en worden getoetst aan de mate waarin zij geschikt zijn om dat doel te bereiken en hoe de uitvoering verloopt.
- toezicht en inspectie van de middelen zijn geregeld, evenals de informatieplicht van de gerechten. Bij langdurig aanhoudende klachten wordt altijd onderzoek gedaan. De uitslag daarvan is openbaar.
- er is een klachtencommissie om de kwaliteit van de rechtspraak te beoordelen. Burgers kunnen daar met gefundeerde klachten terecht. De commissie is onafhankelijk en de beslissingen worden gepubliceerd.
Dweilen met de kraan open of dicht?
Een handleiding hoe kwaliteit van de rechtspraak te genereren, kan worden afgeleid uit de hierboven vermelde uitgangspunten. Dat kader kan worden ingevuld door de criteria die rechtspraak.nl aanlegt over publicatie van uitspraken (het besluit selectiecriteria uitsprakendatabank Rechtspraak.nl). De kabinetsnota ‘Naar toegankelijkheid van overheidsinformatie’, heeft in 1997 de basis gelegd voor de publicatie van de ‘basisinformatie van de democratie rechtsstaat’: wetgeving, parlementaire informatie en rechterlijke uitspraken
Hoe wordt u wereldberoemd?
Om handenwrijvend te beginnen aan de eerste onvergankelijke politieke en rechtskundig verantwoorde thriller van het Koninkrijk, zie het in het Jaarverslag Rechtspraak 2012 opgenomen essay ‘Pleidooi voor professionele standaarden in de Rechtspraak’ (www.jaarverslagrechtspraak.nl) door Frits Bakker. Hij is waarnemend voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak.
U kunt uw wereldfaam verder accentueren door een klantwaarderingsonderzoek op te zetten (zie Landelijk Klantwaarderingsonderzoek Rechtspraak 2011.pdf). Zet uw gekwelde gevoelens om in kwantificeerbare meetmethodes. Zo levert u een onschatbare bijdrage aan de rechtspraak, neemt u het initiatief in het Koninkrijk (lekker puh!) en maakt u van uzelf een uitzonderlijke vlagvoerder/roerganger/voorganger op dit gebied. U maakt het dan mogelijk dat een mistroostig juridisch verschiet een stralend en meetbaar aspect krijgt. Een zodanige redder in de nood missen we spectaculair. Daarbij kunnen dan ook criteria worden opgenomen voor de beoordeling van de toetsing van een vonnis (commissie Neleman, Rapport toetsingscommissie (pdf, 148 kB). De volgende informatie van rechtspraak.nl kan daarbij behulpzaam zijn. Kennis is macht en die delen we graag
1) Hoofdlijnennotitie kwaliteit 2008-2011 (pdf, 90 kB), de
2) Hoofdlijnen personeelsbeleid 2008-2011 (pdf, 55 kB) en
3) In het belang van een goede strafrechtspraak (pdf, 106 kB).
Er staat geschreven dat ‘hij die niet waagt niet wint’ en belangrijker nog ‘de brutale heeft de halve wereld en de doorzetter de andere helft’. De inventieve & uitmuntende aanklager heeft de hele wereld binnen bereik en in de hand.
©2015 Renée van Aller en John de Vries
Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Vanuit hun kennis en ervaring, toetsen ze de theorie in de praktijk. Renée werkte als jurist lange
tijd voor de Universiteit van Aruba en de Arubaanse overheid. John J.P. de Vries was jarenlang werkzaam als jurist bij de overheid en voormalig hoofd van de Arubaanse veiligheidsdienst. Zij presenteren een analytisch en onderbouwd oordeel op actualiteiten. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.