©2015 Renée van Aller en John de Vries

In deze benarde tijden van mediamanipulatie, willen wij u inzicht daarin niet onthouden. U kunt dan zelf vaststellen wat waar en onwaar is. De maatschappij is tot individuen ontbonden, die voor alles zelf verantwoordelijk zijn. De prijs van een mensenleven in een flexibele maatschappij is fiks gedaald. Onze overheden slagen er niet in een duurzame samenleving te consolideren. Het individu is een last voor de eigen overheid. De mens degradeert tot een verlengstuk van zijn digitale wereld. Vastgeplakt aan zijn smartphone als moderne virtuele vervanging van de werkelijke maatschappij. Worden wij asielzoekers in eigen land? Bed, brood en bad wordt een levensgroot probleem. De oudjes gaan niet tijdig genoeg dood en het beschikbare werk verdwijnt. De maatschappij wordt in snel tempo geflexibiliseerd en gerobotiseerd. Hoe overtuig je burgers dat zij zichzelf snel en geluidloos moeten opheffen, zonder een bruikbare levensbedreigende epidemie?
Daarvoor is een spindoctor nodig. Volgens Wikepedia is een spindoctor een adviseur of voorlichter van een politieke partij of een ambtsdrager die de opdracht heeft het beleid van zijn politieke opdrachtgever zo positief mogelijk te presenteren en te verdedigen of hem of haar daarin te coachen.

“De publieke opinie wordt gunstig gestemd. Spindoctors ‘creëren waarheid’. Zij passen soms onware, misleidende of manipulatieve technieken toe bij het creëren van ‘spin’.”

Het Koninkrijk kent een uitgebreid scala aan spindoctors, die al of niet lijden aan ego’s als wereldzeeën. Vroeger hadden spindoctors een ander etiket en heten partij-ideologen. De bekendste daarvan was de Rus Soeslov (1902-1982). In Aruba bewonderen wij Baba Herdé bijzonder voor zijn weergaloze weergave van het landsbestuur. Zijn werkwijze zou soms wat vrijzinniger kunnen. De praktijk van het ‘spinnen’ is zeker 2500 jaar oud. De sofisten lieten 500 jaar voor Christus in de jonge democratie van Athene zien, dat zij vrijwel elk standpunt met sluwe welsprekendheid konden verdedigen. De waarheid is datgene wat succes heeft. Daarvoor willen wij graag de Institutione oratoria aanbevelen van Quintilianus (de opleiding tot redenaar). Hij leefde van 42 tot ongeveer 100. Een van de beroemdste “spindoctors” van de 20e eeuw was Joseph Goebbels (1897-1945). Hij was onder Adolf Hitler minister van propaganda.

Slikken of stikken
“Sommige van de gebruikte technieken bij het creëren van ‘spin’ komen uit de reclamewereld. Het NRC Handelsblad van 2 mei 2015 geeft een aantal mogelijke methoden kernachtig weer.
• Citaten of feiten selectief gebruiken.
• Formuleren op een manier waarbij onbewezen zaken als waarheid worden aangenomen.
• Negatief nieuws ‘begraven’, door het pas naar buiten te brengen als andere, belangrijkere gebeurtenissen het nieuws domineren.
• Journalisten strategisch voorzien van primeurs, handige citaten en soundbites.
• Het gelijktijdig inseinen van verschillende media, wanneer één ervan werkt aan een vervelende onthulling, waardoor het slechte nieuws geen primeur meer is.
• Persoonlijke kenmerken of karaktereigenschappen van politieke opponenten benadrukken.
• Afstand nemen van impopulaire beslissingen door deze te weerspreken op een manier die ruimte openlaat ze later toch te nemen (geen ontkenning-ontkenning).
• Nieuws – al dan niet anoniem – laten uitlekken.
• Manipuleren met de context, de locatie of de timing van nieuwsfeiten, het bewust hanteren van de medialogica.
• Iets beweren en tezelfdertijd intrekken waardoor het toch herinneringswaarde krijgt (“Ik ga nu niet zeggen dat…”).

Een degelijke deceptie is cruciaal als de overheid de eigen bevolking met pijnlijke maatregelen moet confronteren. Zolang we zelf niet vernederd of verjaagd worden en redelijk kunnen leven kunnen we ons onttrekken aan medemenselijkheid, dat is onbetaalbaar geworden. Zolang onszelf geen leed overkomt, is ons mededogen morsdood. Politici gebruiken daarvoor fraai giftig jargon en ontkennen de negatieve spiraal. Reputatiemanagement wordt intensief toegepast. Sluimerend onbehagen wordt zo onderdrukt door slim samenwerken. De Nederlandse aanpak is een constante winstwaarschuwing. De Arubaanse aanpak geeft aan dat bezuinigen geen doel is maar een schaars en ongezond middel. De regering neemt heilzame risico’s met durf en inzet! Het CFT? Oudbakken en ondeskundig. Stilstand is achteruitgang. De lijstjes van de schrijver Kees ’t Hart zoals beschreven in genoemde NRC, lijken ons bruikbaar voor ons allen. Het is voor een politiek leider noodzakelijk het volk te vriend te houden. Want anders heeft hij in tijden van tegenspoed niets waar hij op terug kan vallen. Het is bijten of gebeten worden. Bent u bereid om terug te bijten?

©Renée van Aller & John de Vries

Renée van Aller en John de Vries schrijven hun artikelen vanuit een veelzijdige vakkundigheid voor de Knipselkrant Curaçao en de Amigoe. Vanuit hun kennis en ervaring, toetsen ze de theorie in de praktijk. Renée werkte als jurist lange tijd voor de Universiteit van Aruba en de Arubaanse overheid. John J.P. de Vries was jarenlang werkzaam als jurist bij de overheid en voormalig hoofd van de Arubaanse veiligheidsdienst. Zij presenteren een analytisch en onderbouwd oordeel op actualiteiten. Op alle artikelen rust het copyright bij zowel de Knipselkrant Curaçao en Amigoe als de Auteurs.

Publicatie door: Knipselkrant Curaçao © 2010-2015