Dit is het dan. Het campagneseizoen is voorbij en morgen gaan we met z’n allen naar de stembus. Een groot deel van ons – volgens een poll zo’n 18 procent – weet nog altijd niet op wie te stemmen. Maar velen houden al rekening met de komst van een coalitie.
De twee grote partijen zijn daar natuurlijk mordicus tegen en ergens is dat ook terecht. Tot op heden hebben coalities nooit echt gewerkt op Aruba. Partijen waren en zijn zo gepolariseerd en wantrouwend en hun aanhang is zo gericht op de belangen van hun eigen stam dat je nooit kon spreken van ware coalitiepartners. Gaat ook nu waarschijnlijk niet gebeuren, tenzij dat aspect – noem het maar een huwelijkscontract voor vier jaar – de nodige aandacht krijgt tijdens de onderhandelingen. Maar nogmaals, ik zie het niet gebeuren.
Wordt het MEP met POR of AVP met POR (ja, ook dat kan nog), de onderlinge verschillen en de Arubaanse politieke voetbaltifosi-cultuur maken elke kans op een duurzame coalitie haast onmogelijk. Ik vermoed dat we binnen twee jaar, zo niet veel sneller, weer door deze mallemolen heen zullen moeten. En dat is jammer, want een coalitie is duidelijk wat een groot deel van het volk wil. Zelf hoor ik het de afgelopen twee jaar van vrienden, kennissen en vreemden op straat. Na zestien jaar zogenaamd stabiele éénpartij-regeringen is het weer tijd voor wat anders. Alleen moeten we er wel klaar voor zijn. Met één partij regeren is makkelijk, net als fietsen met oefenwieltjes of de eerste level van een videospel. Regeren in een coalitie, dat is pas politiek voeren. Want dan word je dus gedwongen om compromissen met elkaar te sluiten. Je leert onderhandelen. Maar daar moet je dus een echte politicus voor zijn. Goed oreren, deals sluiten met rijke backers, strooien met vergunningen en baantjes en een Facebook-leger hebben is dan niet meer afdoende.
Wanneer het goed werkt, wanneer je op twee wielen fietst en inmiddels een paar eindbazen verder bent in het spel, houdt een coalitie zichzelf scherp en in balans. Makkelijk wordt het nooit en dat evenwicht blijft ook in de beste gevallen tot het eind kwetsbaar, maar de resultaten zijn vaak beter en beter onderbouwd dan wanneer een partij op eigen houtje en met eenzijdige steun van een meerderheid in de Staten al haar plannen er doorheen jast. Zeggen dat een coalitie niet op Aruba zou werken is feitelijk toegeven dat je de capaciteit ontbeert om het goed te kunnen. Het is te lastig, te hoog gegrepen voor jou. Een schoenmaat te groot, een klas verder. Wie ook na morgen in de regering gaat zitten (mij maakt het niet uit), krijgt bij deze de uitdaging om het ook echt vier jaar vol te houden in de coalitie. Hou elkaar scherp en transparant. Hou je aan de afspraken. Leer onderhandelen en de kunst van het sluiten van compromissen – de ware kunst van de politiek – onder de knie te krijgen en word zo een betere bestuurder. Weet dat dit de volgende stap is op weg naar politieke wasdom voor ons jonge land. Sterker nog, vergeleken met mensenjaren is dit het moment waarop we pas met vork en mes leren eten. Aruba heeft een coalitie nodig en zal de eerste paar keer falen, maar we moeten blijven doorgaan tot we het wel een volle termijn kunnen volhouden. Terug naar de zachte dictatuur van een makkelijke meerderheidsregering is geen optie.
Maar goed, je was hier gekomen voor een stemadvies. Zelf weet ik ook niet op wie ik ga stemmen. Sommige partijen vielen in mijn overweging al meteen af. Ik ben niet religieus en ik snak niet naar de terugkeer van politieke pensionados, hoe amusant of zelfs verfrissend ze ook uit de hoek kunnen komen zo af en toe. Sommige partijen hebben te weinig naar voren gebracht om mij te overtuigen. Anderen hangen teveel rond de ego van een figuur. De betere politici praten mooi, maar mijn journalistieke geheugen zegt me dat keer op keer is bewezen dat je ze niet eens de afwas zou kunnen toevertrouwen, laat staan het regeren van dit land.
AVP heeft als aantrekkelijkste propositie dat zij voor de mogelijke gasbaten een nationaal fonds buiten de begroting wil. Maar hoe het de regering en de partij de afgelopen vier jaar is vergaan spreekt boekdelen. Ik hoef alleen maar Paul, Radi en Leoncita te noemen. AVP in 2017 is waar MEP stond in 2009., agressief, intimiderend, in een hoek gedreven en verbitterd. Maar wie weet redden het alsnog. Een derde termijn redden ze alleen met een coalitiepartner en een diverse parlement als controlerende factor. MEP – overigens net als AVP tegen het fundamentele recht van eenieder om te kunnen trouwen met wie hij of zij wil – had een prima campagne. Schoon, met een (misschien iets te) simpele boodschap, een scherpe leider en de doorgaans heethoofdige mepistas hebben zich niet gek laten maken. Maar wanneer je op het allerlaatst niets minder dan amnestie belooft aan illegalen, een belofte die nog wilder is dan de permiso binnen drie dagen van Sevinger, een belofte die je nooit van je leven kunt waarmaken – vraag anders aan je goede vriend Bosman -, dan vlieg je keihard uit de bocht. En net als dat een stem voor AVP een stem voor Leoncita is, vertegenwoordigt een stem voor MEP een stem voor Edmond Croes. En die ellende wil je niet weer meemaken. POR had ook een prima campagne en heeft sympathieke punten. Maar wanneer je het summiere partijprogramma en de mooie praat weghaalt blijft er weinig meer over dan een vehikel voor drie politieke veteranen en de zakenlieden die hen sponseren. Ik zie geen nieuwe kracht, maar gewoon een andere smaakvariatie voor dezelfde Kool-Aid. RAIZ is niets meer dan een stel toeristen en RED onder Ricardo Croes heeft tijdens haar campagne net iets te hard geflirt met radicale randfiguren uit de hoek van Grupo di 7. Maar beide partijen – en met name RED – hebben stemmers aangetrokken die teleurgesteld zijn in niet alleen de grote partijen maar zeker ook in de politieke traditie van het land. RED en Raiz drijven op respectievelijk woede en idealisme en steeds meer mensen willen breken met het verleden, maar hebben deze kleine, nog (steeds) niet helemaal stabiele maar vooral ook arme partijen wel een lange adem?
Maar goed, uit dit bonte gezelschap moeten we onze volksvertegenwoordigers kiezen. Ik kan alleen maar het volgende meegeven: losstaand van welke politicus en welke partij jouw voorkeur krijgt; stem vanuit jouw waarden. Stem met je hart. Is jouw stem gekocht met een gunst dan hoef je gelukkig niet na te denken. Doe je ding, maar weet dat jij niet alleen onderdeel bent van het probleem, maar ook als mens te mislukt bent om op eigen kracht je leven voor elkaar te krijgen. Maar daar kun je in de komende jaren natuurlijk ook aan werken, dus ga met God. Ga je niet stemmen of stem je blanco, blijf dan lekker stil tot de volgende verkiezingen. Geen woord, geen letter. Kruip voor mijn part onder een rots of naai je mond dicht. Jouw klaagvergunning wordt in ieder geval per direct ingetrokken.
Ga dus vooral stemmen. De campagne ging nergens over, maar onze toekomst hangt nu meer dan ooit in de balans. Wie de komende tijd in de regering krijgt te maken met wat gebeurt met de raffinaderij, de staatsschuld, Venezolaanse vluchtelingen, onze relatie met Nederland en de toekomst van het Koninkrijk, Aruba’s aandeel van de gasbaten, mochten die komen en hoe leefbaar Aruba nog blijft op allerlei fronten. Ik noem hier de bescherming van ons milieu, onder meer tegen projectontwikkelaars, de economische en sociale ontwikkeling van San Nicolas, de mogelijke komst van een hotel van 800 kamers bij Arashi. Het gaat dus absoluut ergens over, al hebben de deelnemende partijen het vooral over andere dingen gehad. Ik hoop dat je het een beetje in de gaten hebt en ik wens je heel veel wijsheid toe. En ik kan niet wachten tot we weer normaal met elkaar omgaan. Morgen is Goede Vrijdag. We treffen elkaar op straat. Tot dan!
Bron: Den Cayente
Ariën Rasmijn (1975) is freelance journalist. Naast zijn publicaties in Amigoe en diverse andere media schrijft hij in deze column regelmatig over nieuws en politiek in Aruba. Hij stelt reacties op prijs via: [email protected]. Lees meer…