Den Haag – Prof. dr. Albert Koers meldt in zijn verslag dat de opdracht om het rapport van SEO Economisch Onderzoek (SEO) te evalueren afkomstig is van mr. Frank Kunneman van het Curaçaose advocatenkantoor VanEps Kunneman VanDoorne.
Hij deed dat ‘namens een cliënt die zich in naam en faam aangetast voelt’. Het gaat om Richard Hart die in de onderzoeksperiode als directeur (2004- 2010) en president-commissaris (2011-2012) bij WEB betrokken was.

Advertentie

,,Ik accepteerde die opdracht op voorwaarde dat ik mij bij de kwaliteitsbeoordeling enkel zou baseren op objectieve en neutrale criteria. Anders gezegd: dat de kwaliteitseisen waaraan ik het SEO-rapport zou onderwerpen ook zouden gelden voor mijn evaluatie. De pot moet zich niet schuldig maken aan wat hij mogelijkerwijs de ketel zou kunnen gaan verwijten”, schrijft Koers in zijn verantwoording.

,,Mijn analyse en beoordeling hebben niet, of slechts indirect, betrekking op de inhoudelijke kant van het rapport – ik ben geen governancedeskundige – maar richten zich uitsluitend op de methode(s) van onderzoek en de werkwijze(n) in de praktijk. Daarop wordt het rapport getoetst en niet op de inhoudelijke kwaliteit van uitspraken, conclusies en aanbevelingen.”

Koers meldt een conceptversie te hebben voorgelegd aan zijn opdrachtgever voor commentaar. ,,Voor zover mij dat dienstig leek is ontvangen commentaar verwerkt in deze finale versie. En als mij dit niet dienstig leek, werd commentaar terzijde gelegd. Alle oordelen en conclusies komen derhalve uitsluitend voor mijn rekening en verantwoording.”

Koers geniet in wetenschappelijk Nederland een onberispelijke reputatie. Als hoogleraar en decaan aan de Utrechtse Faculteit der Rechtsgeleerdheid (1980-2004) was hij verantwoordelijk voor het waarborgen van de kwaliteit van het wetenschappelijk onderzoek van de faculteit en (betaalde) onderzoeken die voor derden werden verricht.

Na zijn emeritaat was hij voorzitter van de ‘Evaluatiecommissie Rechtswetenschappelijk Onderzoek in Nederland’ die de kwaliteit van al het juridisch onderzoek in Nederland in de jaren 2003 tot 2009 heeft beoordeeld.

Van 2001 tot 2004 was hij executive director van de InterAcademy Council, een samenwerkingsverband van 15 academies van wetenschappen dat de Verenigde Naties adviseert over wereldvraagstukken. Zijn belangrijkste taak was om de wetenschappelijke kwaliteit van de studies te waarborgen.

Richard Hart: SEO-rapport is tendentieus
Zakenman en oudgezaghebber Richard Hart voelt zich in zijn goede naam en eer aangetast door de onderzoekers van SEO Economisch Onderzoek (SEO). De kwestie grieft hem des te meer nu is komen vast te staan dat het Nederlandse bureau onzorgvuldig en partijdig te werk is gegaan.

Onderzoekers Ludo van Halderen en Koert van Buiren lijken hun rapport te hebben toegeschreven naar een reeds van tevoren vastgestelde conclusie. ,,Het rapport toont alle kenmerken van een doelredenering”, aldus Hart.

,,Ik had geen enkele moeite met het besluit WEB door te lichten en daarbij ook mijn rol onder de loep te nemen. Ik heb dan ook, net als mijn oud-collega’s, alle medewerking verleend.”

Bij Hart en andere betrokkenen begon enige argwaan te ontstaan toen SEO hun geen inzage wilde geven in het conceptrapport. Die achterdocht bleek bij de openbaarmaking van het eindrapport gerechtvaardigd.

,,Er was maar een conclusie mogelijk: het is een zeer tendentieus stuk.” De bevindingen van SEO waren voor hem persoonlijk zeer beschadigend, onder meer vanwege de suggestie dat er voor tien miljoen dollar zou zijn gesjoemeld. ,,Ik wist dat het in het rapport geschetste beeld over de periode dat ik bij WEB betrokken was, niet klopte.”

Nadat uit publicaties in het Antilliaans Dagblad ook nog duidelijk werd dat er bij de onderzoekers sprake was van belangenverstrengeling, zij belangrijke documenten hebben genegeerd en verzuimd hebben alle hoofdrolspelers te interviewen, heb ik besloten een second opinion te vragen.”

Hart verzocht zijn raadsman Frank Kunneman van VanEps Kunneman VanDoorne op zoek te gaan naar een autoriteit op het gebied van het evalueren van (wetenschappelijk) onderzoek die een onafhankelijk oordeel zou kunnen geven over het werk van SEO.

,,De bevindingen van prof. dr. Koers zijn alarmerend. Zijn notitie bevestigt mijn vermoedens dat vooraf heeft vastgestaan dat de directie van WEB en het Bestuurscollege in een kwaad daglicht moesten worden geplaatst. Om maar aan te tonen dat Bonaire het niet zelf kan. Argumenten zijn gezocht en zo voorgesteld dat WEB beter onder Nederlands beheer kan worden gebracht.”

Hart zegt geschrokken te zijn van de voortvarendheid waarmee minister Henk Kamp (VVD) van Economische Zaken niet alleen het SEO-rapport heeft omarmd, maar het ook nodig heeft gevonden om het Openbaar Ministerie te infomeren.

,,Daarmee suggereert de minister dat er mogelijk sprake zou zijn van fraude. Dit alles op basis van een rapport waarvan de waarde nihil blijkt te zijn. Bij een serieus onderzoek waar ik graag voor pleit en volledig aan mee zal werken, zal blijken dat de stelling van de onderzoekers dat een bedrag van tien miljoen dollar ‘zoek’ zou zijn, nergens op gebaseerd is.”

,,Deze gang van zaken is bijzonder betreurenswaardig aangezien het, zeker in een kleine samenleving als Bonaire, direct tot imagoschade voor velen onder wie ikzelf heeft geleid”,

aldus Hart die graag ziet dat de opdrachtgevers van het onderzoek al degenen die door het SEO-rapport ten onrechte in diskrediet zijn gebracht in het openbaar rehabiliteren. Hij vindt daarnaast dat niet mag worden vergeten dat Bonaire ondanks alles over een unieke, groene elektriciteitsvoorziening beschikt.

,,Dit project kent nog immer geen gelijke in de regio en ook in Nederland niet, een heel bijzondere prestatie voor zo’n klein eiland. Het project loopt technisch prima. Ook het management van WEB is inmiddels sterk geprofessionaliseerd. Het Ecopower- project is van enorme waarde voor de economische en sociale ontwikkeling van Bonaire. Het is jammer dat het project door slecht uitgevoerd onderzoek negatief belicht is. De aandacht zou juist gericht moeten zijn op de vele goede toekomstmogelijkheden.”

Hart heeft de notitie van prof. dr. Koers naar de leden van de Kamercommissie voor Economische Zaken gestuurd zodat zij diens bevindingen kunnen betrekken bij het debat dat zij op 18 februari met minister Kamp hebben over het gewraakte WEB-rapport van SEO.

Gebreken zijn fundamenteel
De door prof. dr. Koers uitgevoerde evaluatie van het SEO-rapport heeft betrekking op de gekozen onderzoeksmethode en niet op de inhoudelijke kant.

,,Feit is wel – in wetenschap en consultancy – dat als de methode en/of de werkwijze niet in orde is, uitspraken, conclusies en aanbevelingen met grote scepsis bekeken moeten worden”, stelt de oud-hoogleraar.

Voor die scepsis is volgens hem bij het WEB-onderzoek alle reden omdat de geconstateerde gebreken niet marginaal zijn, maar fundamenteel. De SEO-onderzoekers Ludo van Halderen en Koert van Buiren hebben gezondigd tegen vrijwel alle grondbeginselen van behoorlijk onderzoek. De belangrijkste tekortkomingen die Koers heeft vastgesteld zijn:

• – Het buiten de opdracht treden: evaluatie in plaats van inventarisatie en inhoudelijke beoordeling van de gang van zaken
• – hetgeen wat anders is dan het ‘in kaart brengen van procedurele besluitvormings- en verantwoordingsmechanismen van WEB en hun toepassing’.
• – Het met terugwerkende kracht toepassen van de Code corporate governance Bonaire op besluiten en gedragingen in de jaren voordat die code van kracht was, zelfs voordat het bekend was dat een dergelijke code van kracht zou worden.
• – Het doen van uitermate stellige uitspraken en het trekken van even stellige conclusies zonder daarvoor de minimaal vereiste onderbouwing qua informatie en bewijs aan te leveren en dat deze tot personen herleidbaar zijn.
• – Het feit dat één onderzoeker in functie betrokken was bij de moedermaatschappij van Ecopower en bij de Rabobank, beide belanghebbend in het conflict met WEB over de toekomst van Ecopower, is een uitermate ernstige inbreuk op de eis van onpartijdigheid.