Gelukkig eiland

Een baaierd van licht blakert tegen witgekalkte behuizingen, veel groene tinten en een waar bloemenboeket. Vreemde schoonheid aan een wazige blauwkleurige zee, olijfbomen en cipressen, café frappé, de ijsgekoelde koffie met suiker. Het is een oude gedachte, reeds door de Grieken zelf uitgesproken, dat woonplaats en klimaat een diepgaande vaak beslissende invloed uitoefenen op de geest der bewoners. En zo is Korfoe, een van de Ionische eilanden, mij ook bijgebleven.

De Grieken hebben van oudsher hun vaderland altijd geprezen om zijn gelukkige klimaat, dat noch de verschroeiende hitte van de Aziatische en Libische vastelanden kende, noch de traagmakende kilte van het Scytische noorderland, waar in vochtige huiden gehulde barbaren een sober, somber bestaan met zich meetorsten; om zijn visrijke zeeën en veilige havens; om zijn bodem en de kostbare voortbrengselen daarvan. Toch moet Korfoe een eng begrensd en arm eiland geweest zijn, gemeten naar niet-Griekse maat.

Kassiopi, een dorp in het uiterste noorden van het eiland, bezat begin jaren 70 van de vorige eeuw slechts één klein appartementencomplex. Een dorp waar toentertijd penia en penos, armoede en arbeid, de eigenlijke huisgoden waren, zoals nagenoeg overal elders in Hellas voor de komst van het massatoerisme. Met een verrekijker kon je de wachttorens en het prikkeldraad drie kilometer verderop over de zeestraat bespieden. Daar diende het volledig geïsoleerde maoïstische Albanië zich aan, dat Europa bruusk de rug had toegekeerd.

Restaurants waren er in Kassiopi in geen velden of wegen te bekennen. De vriendelijke beheerder van het eenvoudige complex maakte met zijn zusjes en oude rimpelige moeder – geheel in het zwart gekleed een stil fragiel silhouet gezeten bij een antiek smeedijzeren fornuis dat op sprokkelhout werd gestookt – zelf het eten klaar voor de gasten, zo er überhaupt sprake was van gasten. Grieks eten natuurlijk: tzatziki, yoghurt met komkommer en knoflook, souvlakia, spiesjes met vlees en vis en gemista, gevulde tomaten en een brok vette fetakaas, weggespoeld met ouzo en retsina, de harswijn van het vasteland.

Grieken eten nogal laat, na negen uur ‘s avonds, dit met de hele familie inclusief de kleine kinderen rond de dis en ze eten traditioneel. Dat invloeden van buiten maar moeilijk doordrongen tot de eilanden hangt samen met een typisch Griekse karaktertrek: het particularisme. Eeuwenlang was elke groep in dal, uithoek van een gebergte of eiland afgescheiden van de andere groepen. Men beschermde met hand en tand het eigen karige grondbezit en de eer van familie en nederzetting en oude gebruiken werden niet snel overboord gezet voor ongewisse verandering.
Constantin legt het vlijmscherpe vleesmes bestemd voor mij voorzichtig op tafel, want zou hij het rechtstreeks in handen geven dan konden we weleens een forse ruzie krijgen. Zo meent het volksgeloof. Hij rochelt en spuugt ongegeneerd op de stenen vloer om het boze oog te weren. Ook dat heet volksgeloof.

Het was de tijd van soepel, lenig leven, jonge onbezorgdheid en overmoed, gespeelde nonchalance, de toekomst kon niet zo boeien, want slechts het heden telde; Dichter en zanger Leonard Cohen ziet er aan de zijde van zijn muze Julie Felix uit als een Adonis en schrijft ‘Bird on a Wire’ op Hydra; de scherpe rook van mijn Gauloises kringelt naar het lage bruine plafond van de kamer met uitzicht op de baai waar de zon na een warme wolkenloze dag moeiteloos over de kim zakt; soms is het kil, dan stortregent het, want Korfoe was en is het eiland met de meeste neerslag van de Griekse archipel.

Korfoe, tegenwoordig in de zomermaanden een toeristische valkuil op een totale oppervlakte ongeveer gelijk aan Curaçao, met op iedere straathoek een restaurant of dranklokaal, straalde in die dagen, een paar decennia terug, nog de typische sfeer van Sissi, de tragische keizerin van Oostenrijk uit. Zij liet op het eiland een pompeus zomerverblijf bouwen en zou beschouwd kunnen worden als een van de eerste toeristen, hoewel ik betwijfel of de mooie monarch ooit heeft gezwommen bij Sidari in het Canal d’Amour. Elke naar mannengezelschap smachtende vrouw die door dit natuurlijke kanaal zwemt, vindt zeker een goede partner, zo luidt de volkslegende.

Korfoe is dankzij het toerisme financieel gezien ‘een gelukkig eiland’ geworden. Daar heb ik niet zoveel mee. Maar voor culinair Korfoe, de Korfiotische keuken, zou ik echter per direct naar het eiland willen afreizen waar Odysseus, de held uit de Odyssee van Homeros, eens in een ver verleden tijdens zijn omzwervingen als wrakhout aanspoelde en gastvrij werd ontvangen. Liefst nog zou ik gaan in het vroege voorjaar wanneer de vele vruchtbomen hun volle bloesempracht etaleren.

Lees meer…

Door Hans Vaders

Bron: FB Hans Vaders