Zwarte lijst – niet meer landen, wel meer actie | Goele de Cort
De zwarte lijst van belastingparadijzen wordt niet uitgebreid, maar het Europees Parlement stemde wel voor een strengere aanpak van belastingontduiking.
Nee, Luxemburg, Malta, Ierland en Nederland worden niet toegevoegd aan de Europese zwarte lijst van belastingparadijzen. Maar er moet wel een betere gegevensuitwisseling komen, een gedragscode en eventuele sancties voor advocaten en andere tussenpersonen, en meer samenwerking tussen Europese landen in de strijd tegen belastingontduiking en -ontwijking.
Dat is het resultaat van de stemming vanmiddag in het Europees Parlement. De Europese onderzoekscommissie naar de Panama Papers legde daar haar aanbevelingen voor om de kapitaalvlucht naar belastingparadijzen aan banden te leggen. Die werden met een grote meerderheid aangenomen.
De aanbevelingen hebben geen wetgevende kracht, maar zijn toch belangrijk, zegt Europarlementslid Bart Staes (Groen). ‘Dit is een duidelijke oproep tot concrete politieke actie aan de lidstaten en de Europese Commissie. Wat hier gestemd wordt, zal wel degelijk een invloed hebben op wat er uiteindelijk op wetgevend vlak uit de bus komt.’
Er zat uiteindelijk nog heel wat venijn in de kleine lettertjes. Verschillende fracties hadden tientallen amendementen ingediend om de tekst nog bij te sturen. Bij de persconferentie na de stemming konden de rapporteurs van de commissie daardoor zelf niet altijd precies zeggen welke aanbevelingen het nu hadden gehaald en welke niet.
Malta opgelucht
Wel duidelijk was dat Luxemburg, Malta, Ierland en Nederland opgelucht konden ademhalen: zij werden niet tot belastingparadijs gebombardeerd. De groenen en sociaaldemocraten hadden dat dinsdag tijdens het debat voorgesteld, omdat die landen niet genoeg zouden doen om belastingontwijking tegen te gaan. Maar dat voorstel werd weggestemd. ‘Terecht’, vindt Tom Vandenkendelaere (CD&V), lid van de commissie. ‘Het rapport draait rond Europese samenwerking. Dat is niet het moment om met de vinger te gaan wijzen. België circuleerde trouwens ook als kandidaat om op die lijst te komen.’
Ook een voorstel om bedrijven die een offshoreconstructie willen aanleggen te verplichten daar een rechtvaardiging voor op te geven, haalde het niet, net als een oproep om cash betalingen aan banden te leggen.
Wel aangenomen werd een gemeenschappelijke heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting, net als de aanbeveling om af te stappen van de vereiste voor unanimiteit als het over belastingen gaat. Vandaag worden beslissingen rond belastingen door de Europese ministers in de Raad enkel met unanimiteit genomen. ‘Daardoor gaan we op het tempo van de traagste’, zegt Staes.
Europarlementslid Sander Loones (N-VA), eveneens commissielid, ziet die unanimiteit echter niet zitten. ‘Fiscaliteit moet een exclusieve competentie van de lidstaten blijven’, zegt hij. ‘Zodat we jobs kunnen blijven creëren, ook bij ons en in andere kleinere lidstaten. Een doorgedreven Europese harmonisatie speelt namelijk enkel in de kaart van de grote lidstaten. Gezonde fiscale concurrentie, ook tussen Europese lidstaten, houdt ons scherp en zorgt voor extra competitiviteit en jobs.’
Want de concurrentie tussen Europese lidstaten om multinationals – en dus jobs – aan te trekken, blijft bikkelhard. Om die concurrentiestrijd niet te verliezen, doen veel Europese regeringen niet meer dan het minimum om fiscale spitsvondigheden tegen te gaan. Onze eigen minister Johan Van Overtveldt (N-VA) op kop (DS 4 november).
Treuzelen
De lijst van belastingparadijzen die de Europese ministers van Financiën onlangs op tafel legden, was dan ook minder lang dan sommigen hadden gehoopt, al compenseerden ze dat wel met een ‘grijze lijst’ van landen die weliswaar voor belastingparadijs kunnen doorgaan, maar beloofden hun leven te beteren.
Ondertussen heeft ook de Europese Commissie niet stilgezeten. Het kwam onder andere met voorstellen rond meer transparantie. Ook de Oeso zette al stappen om de achterpoortjes te sluiten.
Maar ngo’s zoals Transparancy International en Global Witness klagen aan dat het niet snel genoeg gaat en dat lidstaten de Commissievoorstellen ook niet snel genoeg invoeren. In eigen land zaten de oppositiepartijen Groen, SP.A en PVDA op dezelfde lijn. Ook zij eisen meer actie tegen belastingontwijking.
Messi en tandartsen
De Europese onderzoekscommissie werd opgericht nadat onderzoeksjournalisten in maart vorig jaar documenten uit het juridisch advieskantoor Mossack Fonseca hadden uitgebracht. Dat kantoor in Panama hielp tientallen bedrijven en superrijken met het opzetten constructies in belastingparadijzen. Dat kan legaal zijn, maar vaak worden dergelijke constructies gebruikt om zwart geld wit te wassen of belastingen te ontduiken.
In de Panama Papers werden ook 732 Belgen vernoemd, onder andere uit de rijkste Belgische familie de Spoelberch, maar ook tandartsen en advocaten bleken geld in belastingparadijzen te bezitten. Vorige week was er nog een huiszoeking bij Belfius in de nasleep van de onthullingen in de papers.
Internationaal stonden er zowel politici zoals de premier van IJsland, topvoetballers zoals Lionel Messi, acteurs zoals Jackie Chan en zakenlui en bedrijven in de documenten vernoemd.
Ook in België was er een parlementaire commissie die zich over de Panama Papers boog. Die kwam vorige maand met haar rapport naar buiten.
Bron: DeStandaard.be