DS | Venezuela is nu echt failliet

Ruben Mooijman | DeStandaard

Bezitters van Venezolaanse obligaties wachten tevergeefs op hun geld. De overheid had al een maand geleden 200 miljoen euro aan interesten moeten overmaken, maar dat is niet gebeurd.

Nu de wachtperiode van dertig dagen is verlopen, heeft kredietagentschap Standard & Poor’s de rating van het land verlaagd tot SD. Die letters staan voor ‘selective default’. Venezuela komt zijn verplichtingen niet langer na. De rating van de twee specifieke obligaties is naar D gegaan: default, ofwel failliet.

Voor de financiële markten zijn de wanbetalingen geen verrassing. Dat het nog zo lang heeft geduurd, is eigenlijk opmerkelijker. Al in januari vorig jaar titelde deze krant: ‘Venezuela op weg naar bankroet’. Volgens de Britse bank Barclays was het ‘point of no return’ toen al bereikt.

Het is de combinatie van lage olieprijzen, een desastreus economisch beleid en politieke instabiliteit die de wanbetalingen onvermijdelijk heeft gemaakt. President Nicolas Maduro bleef koppig vasthouden aan de zogenaamde Bolivariaanse revolutie en de bijbehorende antikapitalistische retoriek, ook al was een meerderheid in het parlement het daar niet mee eens en kwam de bodem van de schatkist steeds duidelijker in zicht.

Bankiers paaien met goodie bags

Hoezeer de president en zijn entourage de greep op de werkelijkheid hebben verloren, bleek eerder deze week. Toen werden financiële instellingen die geld hebben gestoken in de staatsoliemaatschappij Petróleos, uitgenodigd naar de hoofdstad Caracas. De bedoeling was om hen gerust te stellen, nadat de regering-Maduro begin deze maand een ‘herstructurering’ van de Petróleos-schuld van 60 miljard dollar had aangekondigd. In het financiële jargon is herstructurering meestal een eufemisme voor het niet volledig nakomen van de verplichtingen.

Maar de schuldentop, die niet langer dan een halfuur duurde, werd een complete aanfluiting. Concrete informatie werd er niet verstrekt, wel kregen de aanwezigen, die de vergaderzaal over een rode loper betraden, een goodie bag met Venezolaanse chocolade en koffie. Vice-president El Aissami ging in een toespraak tekeer tegen Donald Trump en het westen, die Venezuela zouden verhinderen zijn financiële verplichtingen na te komen. Veel deelnemers aan de bijeenkomst waren er trouwens niet, want de bankiers waren bang om gezien te worden in het gezelschap van regeringsvertegenwoordigers die op een Amerikaanse zwarte lijst staan.

Volgens kredietagentschap Fitch is ook Petróleos zo goed als failliet. Het verlaagde zijn ratings op de leningen van het bedrijf gisteren naar RD, wat staat voor ‘restrictive default’. Fitch schat dat geldschieters niet veel meer dan 30 procent van hun geld zullen terugzien. De sancties tegen Venezuela vergemakkelijken de situatie niet, aldus Fitch, zoals El Aissami ook al aangaf. Vorige week donderdag vaardigde de regering-Trump sancties uit tegen tien Venezolanen die de democratie ondermijnen, onder wie verscheidene regeringsleden. Hun tegoeden in de VS zijn bevroren en Amerikanen mogen met hen niet langer zakendoen.

Olie, olie en enkel olie

In totaal staat Venezuela voor ongeveer 155 miljard dollar in het krijt bij buitenlandse geldschieters. Omdat het land over grote oliereserves beschikt, leek de kredietwaardigheid ervan jarenlang geen punt.

Maar sinds de olieprijs gevoelig is gedaald, krijgt Venezuela minder inkomsten binnen. Dat zou op zich nog geen ramp zijn, als het land over een veerkrachtige economie zou beschikken. Maar Maduro heeft alle buitenlandse ondernemers en investeerders het land uitgejaagd, waardoor het land overal tekorten heeft. Omdat Venezuela behalve olie weinig waardevols produceert, zien de overheidsfinanciën er steeds rampzaliger uit. De olieproductie is sinds 1989 niet zo laag geweest, onder meer doordat de installaties niet goed onderhouden kunnen worden en er geen geld is voor de import van stoffen die noodzakelijk zijn voor de verwerking van ruwe olie. De reserves van de centrale bank zijn gedaald tot het laagste peil in vijftien jaar.

Na de wanbetaling zouden obligatiehouders in principe onmiddellijk al hun geld kunnen terugeisen. Maar waarschijnlijker is dat er op termijn een poging gedaan zal worden om tot een overeenkomst te komen, waarbij schuldeisers een (klein) deel van hun geld terugkrijgen, in ruil voor de belofte van verdere actie af te zien.

Na Argentinië en Puerto Rico is Venezuela al het derde Latijns-Amerikaanse land dat sinds de eeuwwisseling bankroet gaat.

Bron: DeStandaard