Binnen het Koninkrijk zijn de jaarlijks stijgende kosten van de gezondheidszorg een groot probleem, evenals als het ongezonde en toenemend overgewicht van een groot deel van de bevolking. De AZV probeert continue de kosten in overeenstemming te brengen met de inkomstenen. Uit het laatste jaarverslag (2012) blijkt dat er regelmatig rechtszaken moesten worden gevoerd, omdat de AZV bepaalde dat vergoedingen werden verlaagd. Door de vertraagde overname van de Posadakliniek (nierdialyse) door IMSAN werd de begroting met 1,4 miljoen overschreden. Waarschijnlijk moest er daarom in strijd met de afspraken op de arbeidsvoorwaarden van het personeel worden bezuinigd.
De AZV wil uitgroeien tot een kenniscentrum voor ‘integrale aanpak van de gezondheidsbevordering’ van de Arubaanse bevolking. Dat wil de zorgverzekeraar niet alleen doen, maar met ondersteuning van een netwerk van samenwerkende organisaties. Dat lijkt verstandig want de AZV is een ziektekostenverzekeraar en moet zich met die kerntaken bezig te houden en niet met allerlei oneigenlijke taken. De rechtmatigheid van de uitgaven kan in het geding komen als de premie wordt verhoogd om de kosten van het nieuwe ziekenhuis te dekken. Kwaliteit en doelmatigheid van de zorg moeten in onderling overleg worden vastgesteld en kan niet eenzijdig door de politiek worden opgelegd. De totale kosten van de AZV groeiden in 2011 met 1%, in 2012 met 1,9% en in 2013 met 3,3%. Er zal nog meer bezuinigd moeten worden, omdat het bedrag dat het Land jaarlijks moet aanzuiveren constant stijgt. Ook legt de AZV in het jaarverslag (2012) de nadruk op zelfzorg, mantelzorg en preventie. De kosten van laboratoriumonderzoek stegen aanzienlijk, evenals de kosten van medische uitzending naar het buitenland. Ook het aantal verzekerden stijgt gestaag, evenals de kosten per verzekerde. Daarom worden de bestanden van de DIMAS en de Censo vergeleken. Ook wordt het declaratiegedrag van de zorgverleners geverifieerd. De AZV sluit zorgcontracten af en maakt afspraken met zorgaanbieders. De strategie van eigen verantwoordelijkheid van de verzekerde moet er toe leiden dat de kosten van de gezondheidszorg dalen. Dat is nog nooit gelukt, maar als het voorzieningenaanbod en het vergoedingenniveau nog verder worden verlaagd, zal het zeker lukken.
Minister Visser van Volksgezondheid stelde in 2008 een gezondheidsplan 2009-2018 op tegen overgewicht en de daaraan gerelateerde gezondheidsproblemen. Overgewicht is naast een persoonlijk probleem ook een maatschappelijk probleem en kan aanleiding geven tot veel gezondheidsproblemen. Kinderen met overgewicht krijgen al jong diabetes type 2. Ook is er een verhoogd risico op het krijgen van hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, gewrichtsklachten, kanker en ziekteverzuim. Dat risico is vele malen groter dan bij mensen met een gezond gewicht. Ouders kunnen hun kinderen het goede voorbeeld geven door gezond te eten en voldoende te bewegen. De laatste 30 jaar is het overgewicht van de Arubaanse bevolking aanzienlijk toegenomen. Onder kinderen nam overgewicht toe van 15% (2001) tot 37% (2004).Onder volwassenen nam het toe van 52% (1993) tot 73% (2001) en verder tot 77% (2006). Deze toename in gewicht heeft al geleid tot een dalende levensverwachting van een jaar. Voor mannen daalde de levensverwachting van 71.1 jaar (1991) tot 70.1 jaar (2000), en voor vrouwen van 77.12 jaar (1991) tot 76.02 jaar (2000).Dit klopt niet met de gestegen levensverwachting in het jaarverslag 2012 van de AZV (p. 8). Voor vrouwen steeg de levensverwachting in 10 jaar van 76-80 jaar (2011) en voor mannen van 70 naar 74 jaar. Het rapport van minister Visser geeft de volgende informatie over het opleidingsniveau van de bevolking.
De overheid besteedt al jarenlang minder dan 6% van het GDP aan onderwijs. Voor een goed ontwikkeld verantwoordelijkheidsbesef voor de eigen gezondheid is voldoende opleiding essentieel. Ook is inzicht in oorzaak en gevolg over ongezond eten, overgewicht en de gezondheidsrisico’s daarvan nuttig.
Gezondheidszorg voor gedetineerden
Recent werd het Land door het Gemeenschappelijk Hof van Justitie op de vingers getikt wegens weigering om een doodzieke gedetineerde medisch te behandelen. De hierna volgende groepen zijn niet verzekerd volgens de AZV: gedetineerden; niet-ingezetenen: zoals toeristen; illegalen waarvoor geen premies volksverzekering en loonbelasting wordt afgedragen en hun illegaal verblijvende familieleden. Ook zijn niet verzekerd: gepensioneerden uit Nederland en elders; personen met een uitkering (cessantia of een sociale uitkering tengevolge van een ongeval) als zij niet zijn ingeschreven of als er geen premies en belasting voor hen werden betaald. De vraag is of de overheid gedetineerden niet wilde behandelen omdat het geld op de begroting ontoereikend was of voor andere doeleinden werd gebruikt?
Op grond van het fonds voor gedetineerden (en andere onverzekerden) dat opgenomen is op de begroting van de minister van Justitie, heeft elke gedetineerde recht op medische behandeling. Bovendien kan de afwijzing van de medische behandeling in strijd blijken te zijn met art. I.1 van de Staatsregeling van Aruba. Er lijkt geen sprake te zijn van een rechtens te verdedigen onderscheid. De minimumregels voor de behandeling van gevangenen van de Raad van Europa te Straatsburg (de Europese gevangenisregels) geven daarover ruime informatie, die niet toelaten dat medische hulp geweigerd. Regel 32 luidt als volgt:
“De medische diensten van de inrichting moeten trachten lichamelijke of geestelijke ziekten of gebreken, die de heraanpassing van een gedetineerde aan de maatschappij na vrijlating kunnen belemmeren, aan het licht te brengen en zij dienen deze te behandelen. Tot dit doel dienen de gedetineerden alle noodzakelijke medische, chirurgische en psychiatrische diensten te worden verleend, met inbegrip van diensten die in de vrije samenleving beschikbaar zijn.”
Tekortreductie
De preventie op bario niveau zal samen moeten gaan met het opsporen en bestrijden van de oorzaken van ongezond en ziekmakend gedrag, evenals een vakkundige begeleiding van ziekteverzuim, vóóral bij de overheid. Ook zal moeten worden gedacht aan volumebeperking van de zorgvoorzieningen en aan de ontwikkeling van zorginnovatie, versnelde verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd en waarborging van de AOV voorzieningen onder gelijktijdige verhoging en controle op de uitvoering van de aanvullende pensioenregeling. De huidige regeling is onvoldoende om op onderstandsniveau te kunnen overleven. De bestaande regeling wordt bovendien nauwelijks uitgevoerd.
Herijking met visie
In Nederland wordt een investeringsfonds medische noviteiten ingesteld door onder meer verzekeraar Achmea. Het fonds is bedoeld voor de financiering van medische noviteiten die de kwaliteit van de behandeling verbeteren en tegelijk de kosten van de gezondheidszorg omlaag brengen. Met zorgkosten die oplopen tot meer dan 10% van het bruto nationaal product (BNP), is er een toenemende interesse bij de overheid, verzekeraars en patiënten in technologieën die de zorg beter en goedkoper maken. Tot nu toe is één van de aanvragen gehonoreerd. Het gaat om een vinding van het Amerikaanse bedrijf IlluminOss, dat een gepatenteerd systeem ontwikkelde om botbreuken innovatief te genezen. Daarbij wordt een ballon in de holte van het bot gevuld met vloeibaar cement. Het aanbrengen van een stalen plaat in het bot, de gangbare methode, is dan niet meer nodig. De nieuwe werkwijze is minder belastend voor de patiënt en reduceert de ziekenhuisopname. Fysiotherapie wordt overbodig. Als de techniek in Nederland wordt ingevoerd, is daarmee een besparing van tussen de € 50 en € 100 mln. per jaar mogelijk. In Aruba stegen de kosten voor gezondheidszorg tussen 2001-2012 van 6.8% tot 7.8% van het BNP (geschat BNP 4.2 miljard florin, jaarverslag p. 22). Is een innovatiefonds ook een idee voor de AZV?
© Renée van Aller & John de Vries