Martijn Pols | Financieel Dagblad

Accountantskantoren doen veel te weinig om de hoge werkdruk voor werknemers te verlagen en ongewenst gedrag onder medewerkers aan te pakken. Dat concludeert de Inspectie SZW op basis van een onderzoek naar de arbeidsomstandigheden bij 28 accountantskantoren.

In het kort

De Inspectie SZW heeft 132 overtredingen geconstateerd in onderzoek naar arbeidsomstandigheden bij accountantskantoren

De organisaties doen veel te weinig tegen werkdruk en ongewenst gedrag zoals seksuele intimidatie, discriminatie en pesten

Jonge accountants ervaren nog steeds een hele hoge werkdruk, kampen met agressie en durven problemen niet te bespreken

De inspectie constateerde het afgelopen jaar 132 overtredingen, waarvan er ruim honderd ongewenst gedrag betroffen. Het gaat dan om seksuele intimidatie, discriminatie of pesten.

Accountants liggen al onder een vergrootglas. Recentelijk concludeerden twee commissies dat de kwaliteit van hun werk te kort schiet. Vanwege het beschadigde imago van de beroepsgroep hebben accountantskantoren steeds meer moeite om nieuwe mensen van de universiteit te halen. Bovendien dreigen jonge accountants het vak op grote schaal te verlaten vanwege de hoge werkdruk.

Vooralsnog geen straffen

Kantoren die nu onder de maat scoren, krijgen vooralsnog geen straf. Het is eerst aan de sector zelf om orde op zaken te stellen, stelt de Inspectie SZW, voorheen de arbeidsinspectie. Bij de accountants in overtreding volgt over een jaar een tweede controle. De inspectie telt onder overtredingen daadwerkelijke incidenten op de werkvloer maar ook het ontbreken van preventiemaatregelen.

De voormalige arbeidsinspectie onderzocht de werkomstandigheden van 3.000 van de 20.000 accountants, maar zegt niet bij welke kantoren. De resultaten laten zich volgens een woordvoerder lastig vergelijken met andere sectoren, omdat de aantallen inspecties verschillen. ‘Maar alleen al op basis van deze cijfers constateren we dat er te veel mis is bij accountantskantoren.’

De hoge werkdruk hangt samen met de gebrekkige kwaliteit die accountants wordt verweten. Toezichthouder AFM vindt dat accountants niet kritisch genoeg zijn over hun werk. De AFM constateerde in de afgelopen tien jaar grote problemen bij accountantscontroles. Daarbij zou hoge werkdruk een belangrijke rol spelen. Drukke en vermoeide accountants kunnen niet altijd scherp zijn.

Jonge medewerkers

Vooral jongere medewerkers lijden onder te veel werk, een te hoog werktempo en ‘technostress’, de druk om buiten kantoortijden vroeg in de ochtend en tot laat in de avond laat e-mail en telefoontjes te moeten beantwoorden. Dat blijkt uit een enquête van de Inspectie SZW onder circa vijftig jonge accountants van twee grote kantoren.

Jongere accountants werken in de vier maanden van het drukke jaarcijferseizoen gemiddeld tot wel 61 uur per week, blijkt uit onderzoek van de werkgroep van jonge accountants NBA Young Profs. De werkgroep noemt de resultaten van de inspectie zorgelijk. ‘De kwaliteit van de controles staat al ter discussie, een hoge werkdruk leidt juist niet tot verbetering’, zegt NBA Young Profs-voorzitter Adrian Egas. Ook vreest hij dat studenten en jonge medewerkers het beroep steeds onaantrekkelijker vinden, met als gevolg dat er een tekort ontstaat, waardoor de werkdruk nog verder oploopt.

Daarnaast klagen jonge accountants over agressie, ook in contact met klanten. Ze vinden het moeilijk om incidenten te melden, onder meer uit angst voor schade aan hun loopbaan. Ook in deeltijd willen werken is slecht voor het carrièreperspectief, is hun ervaring.

‘Niet acceptabel’

Beroepsorganisatie NBA vindt het ‘niet acceptabel’ dat er kantoren zijn die zich niet aan de arbeidswetgeving houden. ‘Dat heeft een negatieve impact op de aantrekkelijkheid van het beroep’, aldus de beroepsorganisatie. De NBA praat deze week met de inspectie, maar wijst ook nadrukkelijk naar ‘alle kantoren’ om de problemen aan te pakken.

De Monitoring Commissie Accountancy (MCA), ingesteld door de NBA, is bezorgd over de werkdruk en cultuur en sloeg vorige maand in een kritisch rapport al alarm over dit probleem. ‘Het is cruciaal dat accountantskantoren effectieve maatregelen nemen, want hierdoor blijft de kwaliteit van de controles onder druk staan en haken jonge medewerkers af. Dat is ernstig in een beroep dat zo afhankelijk is van zijn mensen’, zegt MCA-voorzitter Ada van der Veer.

De wet verplicht werkgevers om geregeld de werkdruk te onderzoeken, zeker als werknemers vaak op onregelmatige tijden werken of op piekmomenten. De inspectie constateert dat 22 van de 28 organisaties dit niet goed aanpakken.

Bij de helft van de onderzochte kantoren ontbreken ‘de basale maatregelen’ om de arbeidsomstandigheden in de gaten te houden, zoals interne procedures voor het melden van problemen. Ook komt het voor dat leidinggevenden en medewerkers te weinig instructies krijgen om wangedrag te herkennen en voorkomen.

De voormalige arbeidsinspectie onderzocht een doorsnede van de markt, van kantoren met minder dan twintig medewerkers tot de veel grotere met meer dan 50. Het is niet bekend of inspectie onderzoek deed bij een van de grootste vier accountants: KPMG, PWC, EY en Deloitte.

Bron: Financieel Dagblad